Marwin van de Hoeve van De Vijf Zintuigen neemt in deze aflevering het roer van ons over en speelt met ons het bekende spelletje "truth or dare", meer dan lichtjes geïnspireerd op de gelijknamige aflevering in zijn podcast over EuropaPark, After Park Lounge. Marwin legt ons allerlei lastige vragen en ingewikkelde dilemma's voor, en zo leren jullie voor de verandering eens heel veel over ons persoonlijk...

Wanneer je rond de eeuwwisseling bij Droomvlucht in de wachtrij stond had je de kans om terecht te komen in Dromen met je Ogen Open, een populaire show met aanstekelijke liedjes. In deze aflevering maken we samen met zangeres Alma Nieto, één van de eerste vertolkers van de droomkoningin Antamea in deze show, een reis terug in de tijd. Daarnaast bespreken we alle andere liedjes die ze de afgelopen 15 jaar voor de Efteling zong en staan we stil bij haar connectie met de Efteling. Zit je even in de put? We zijn er zeker van: na het luisteren van ons gesprek met Alma kan je er weer helemaal tegenaan!

We nemen weer eens uitgebreid de tijd voor reacties van luisteraars! Dus we beantwoorden zoveel mogelijk van de uiteenlopende vragen die jullie de afgelopen maanden aan ons stelden en delen de resultaten van het Kleine Boodschap Luisteraarsonderzoek 2023.

Na bijna 400 afleveringen zijn de stemmen van Paul en Tim inmiddels wel aardig bekend in de Efteling-community, maar er is natuurlijk maar één échte stem van de Efteling, en dat is die van de bekende actrice, theatermaakster en schrijfster Wieteke van Dort! We zijn te gast bij Wieteke thuis in Den Haag, waar ze vertelt over de vele verhalen die ze voor de Efteling insprak, maar ook over haar goede band met Ton van de Ven, haar connectie met de Laven en haar liefde voor de Efteling. Ook mijmeren we met Wieteke over de kracht van sprookjes en verhalen en komen we erachter dat ze ook nu nog steeds niet stilzit...

De Efteling was de afgelopen weken volop in het nieuws, niet alleen nationaal maar ook internationaal. Maar bij Kleine Boodschap hoor je alleen het Efteling-nieuws dat er écht toe doet. Zo bespreken we het eindresultaat van de restauratie van het kasteel van Doornroosje, praten we je bij over de ontwikkelingen op de bouwplaatsen van onder andere Danse Macabre en het Efteling Grand Hotel én is er een heleboel ander (onderhouds)nieuws!

Na afronding van het groot onderhoud aan het kasteel van Doornroosje is het nu de beurt aan het huisje van de heks van Hans & Grietje. Deze week wordt het oude huisje gesloopt, de komende maanden wordt een nieuw huisje gebouwd, vrijwel identiek aan het oude. We kregen de kans afscheid te nemen van het oude huisje! Ook deze keer zijn we weer te gast bij projectleider Mark Elings en uitvoerder Koen Hellings. In de pipowagen bespreken we wat de aanleiding van het project is en wat er de komende maanden allemaal gaat gebeuren, waarna we een laatste rondje om én in het oude huisje maken.

We hebben het er iedere nieuwsaflevering uitgebreid over: onderhoud in de Efteling. Maar hoe is dat nou precies geregeld? We vragen het deze week aan iemand die er écht verstand van heeft: Hein Oomen, Assetmanager bij de afdeling Planning & Beheer van de Efteling. Hein vertelt ons alles over het onderhoud in de Wereld van de Efteling: wat voor onderhoud vindt er allemaal plaats, hoe maak je een onderhoudsplanning en hoe worden de klussen voorbereid en uitgevoerd? Eén ding is zeker: na het beluisteren van deze aflevering weet je echt álles over onderhoud in de Efteling!

Wat als de Efteling een land was? Hoe zat het dan met de demografie? Of de natuur, kunst, keuken en sport? Om dat uit te pluizen namen we samen met Leon Boelens een aflevering van De Grote Podcastlas op, als ware de Efteling een land. Efteling voor dummies dus, al kwamen we ieder toch weer nieuwe dingen te weten over de Efteling!

In de Efteling wordt stevig doorgebouwd, en dus kunnen ook wij niet achterblijven! In deze nieuwsaflevering doen we verslag van de vorderingen bij het Efteling Grand Hotel en het kasteel van Doornroosje, bespreken we wat ons opviel in de nieuwste Making of van Danse Macabre en maken we kennis met "de Wereld van parkeren"... Ook doen we verslag van de Kaatsheuvelse Dorpskwis, is er weer flink wat onderhoudsnieuws én beantwoorden we leuke vragen van luisteraars!

Met het voorjaar voor de deur en de winter alweer even achter ons is dit het juiste moment om eens terug te blikken op de Winter Efteling! Niet alleen de afgelopen editie, maar ook de ontwikkeling van het winterevenement gedurende de afgelopen 25 jaar. We doen dat samen met vrienden van de show Roel van Tilborg en Yves Kortleven. We vragen ons af: wat is er goed aan de Winter Efteling, wat kan er beter, en vooral: wat zijn eigenlijk onze eigen ideeën voor de Winter Efteling van de toekomst?

Vorderingen bij het Efteling Grand Hotel en Danse Macabre, maar ook buiten de Efteling, waar op dit moment onder andere aan een nieuw parkeerterrein wordt gewerkt. Daarnaast staan we stil bij een explosieve vondst bij het kasteel van Doornroosje, is er weer heel wat onderhoudsnieuws en beantwoorden we vragen van luisteraars!

Escapisme. Wanneer je enigszins geïnteresseerd bent in de wereld van recreatie en vrijetijd ben je het begrip de afgelopen tijd vast veelvuldig tegengekomen. Maar wat is escapisme eigenlijk? Wat zijn de succesfactoren? En hoe belangrijk is escapisme voor ons? In deze aflevering staan we uitgebreid stil bij dit verschijnsel. Daarnaast kiezen we ieder 10 plekjes in de Wereld van de Efteling waar we escapisme het sterkst ervaren én maken we nog even een uitstapje naar de wereld buiten de Efteling. Ontsnap je met ons mee?!

De bouw van het Efteling Grand Hotel komt eindelijk goed op gang met de plaatsing van de eerste prefab geveldelen! Ook bespreken we alle andere ontwikkelingen rond het nieuwe hotel, praten we je bij over de vorderingen bij Danse Macabre en staan we stil bij de vele onderhoudsprojecten in het park. Daarnaast kregen we weer heel wat interessante vragen van luisteraars!

In de studio van de BUas in Breda gaan we in gesprek met niemand minder dan de Amerikaanse architect Steven Grant! We vragen Steven naar de fijne kneepjes van 't vak van architectonisch ontwerp in pret- en themaparken, maar ook naar zijn ervaringen als Imagineer bij Walt Disney Imagineering en zijn huidige werk bij de University of Florida. Tot slot zijn we erg benieuwd naar zijn eerste indruk van de Efteling als "first time visitor".Deze aflevering is grotendeels Engels gesproken.

Na flink wat extra afleveringen van Kleine Boodschap is het vandaag gelukkig weer tijd voor een ouderwetse nieuwsaflevering! En dat is maar goed ook, want er is de afgelopen 2 weken weer heel wat gebeurd in de Wereld van de Efteling. Zo is de bouw van het Efteling Grand Hotel eindelijk hervat en komt de abdij in het Huyverwoud langzaam maar zeker uit de steigers. Daarnaast ontkomen we er niet aan de vernieuwingen in het Poorthuys van Bosrijk onder de loep te nemen en zijn er ook heel wat onderhoudsprojecten in de afrondende fase. Wij praten je ook weer deze keer tot in detail bij!

Vandaag, op woensdag 7 februari, gaat de film De Legende van Familie Vos in première in de Nederlandse bioscopen. Deze film, het vervolg op De Expeditie van Familie Vos, speelt zich grotendeels af in de Efteling. Samen met bijna 200 Kleine Boodschap-luisteraars keken we de film al op zaterdagavond 3 februari in de sneak preview in theater De Leest in Waalwijk. In deze bonusaflevering doen we verslag van het Kleine Boodschap-evenement, geven we onze mening over de film én hoor je het interview dat we 2 dagen eerder hadden met de producent van de film, Lucio Messercola!

Vandaag hebben we twee beroemdheden uit de Efteling-fanwereld te gast in de studio: de populaire YouTubers Bart van Iersel (beter bekend als Bart Baan) en Niels Kooyman. In ons gesprek met Bart en Niels komen we te weten waar hun liefde voor de Efteling vandaan komt, waarom ze ooit begonnen met het maken van video's over de Efteling en hoe hun kanalen zich in de loop der jaren verder hebben ontwikkeld. Ook leren we wat er allemaal komt kijken bij het maken van een video, en wat de heren allemaal nog meer ondernemen in de wereld van de pretparken.

Op donderdag 1 februari werd het hoogste punt van Danse Macabre bereikt met het plaatsen van de laatste pinakel op de vervallen abdij. Kleine Boodschap was bij dit feestelijke moment. In deze bonusaflevering doen we verslag van het inhijsen van de pinakel, bespreken we nieuwe concept art van 't Koetshuys én vuren we al onze vragen af op hoofdontwerper Jeroen Verheij.

Nu de kerstvakantie alweer even achter de rug is komen alle bouw- en onderhoudsprojecten in de Efteling weer flink op gang! We hebben dus heel wat te bespreken in deze nieuwsaflevering. Zo is er eindelijk weer wat bedrijvigheid op de bouwplaats van het Efteling Grand Hotel en watertanden we nu Danse Macabre langzaam maar zeker achter de steigers tevoorschijn komt. Maar ook puzzelen we met batterijen, vinden we wat van snoepcilinders en doen we ons plasje over de landelijke discussie of de Efteling er nu echt als een puinhoop bij ligt. En alsof dat nog niet genoeg is hebben we ook nog een stevige onderhoudsupdate voor je, met als hoogtepunt... een steen!

Tot onze blijdschap zijn we weer eens te gast in de Audiocult-studio in Kaatsheuvel! Deze keer ontrafelt Efteling-huiscomponist René Merkelbach de muziek die hij in 2015 schreef voor de achtbaan Baron 1898. René vertelt over de totstandkoming van de compositie, over de verschillende "laagjes" in de muziek en we horen heel wat verstopte geluidseffecten en stemmen. Een absolute aanrader voor alle muziekliefhebbers!

De kerstvakantie is voorbij en dus gaan in de Efteling weer flink wat bouw- en onderhoudsprojecten van start. In deze nieuwsaflevering nemen we je mee langs de bouwplaatsen van Danse Macabre, het Eiland van de Vijf Zintuigen en... nou ja, zo'n beetje het hele park. Ook blikken we nog even terug op de viering van Oud & Nieuw en de eerste ijskoude dagen van de Winter Efteling en dagdromen we over een eventuele komst van de Prinses op de Erwt naar de Efteling!

Aan het eind van 2023 opende er een nieuwe themasuite in het Efteling Hotel: de Droomvlucht Suite. Daarnaast werd de Koningssuite flink opgeknapt. In deze bonusaflevering nemen we een kijkje in beide suites en geven we onze mening. Slaap lekker!

In deze aflevering gaan we in gesprek met Marjolein Mens. Zij was van 2007 tot 2019 werkzaam bij de Efteling in verschillende functies op het gebied van marktonderzoek, strategie en innovatie. We praten met haar over haar studie vrijetijdswetenschappen en hoe zij daarmee bij de Efteling belandde, over welke onderzoeken zij uitvoerde en over het ontstaan van de Raad der Wijzen. Daarnaast krijgen we antwoord op de vraag wat voor strategieën een park als de Efteling ontwikkelt en welke invloed onderzoeksresultaten hebben op marketingstrategie. Tot slot staan we natuurlijk ook even stil bij Marjolein's huidige werk én haar visie op de Efteling.

Het is nieuwjaarsdag, het ideale moment voor een terugblik op het Efteling-jaar 2023 en een vooruitblik op wat we van 2024 verwachten. Maar er is ook veel nieuws! Zo bespreken we wat er rond de kerstdagen allemaal gebeurde in de Efteling en nemen we een kijkje op de bouwplaats van Danse Macabre en diverse infraprojecten. Ook hebben we, mede dankzij een nieuw artikel op de Efteling Blog, heel wat te vertellen over onderhoud!

In deze aflevering staan we stil bij een onderwerp dat ons al langere tijd bezighoudt: de internationalisering van de Efteling. Zelf weten we daar niet alles van, maar gelukkig kan intercultureel adviseur én Efteling-liefhebber Danny Nobel, van adviesbureau Globi, ons er echt alles over vertellen. Samen met Danny kijken we welke stappen de Efteling in het verleden allemaal heeft gezet op het gebied van internationalisering, hoe het er nu voor staat, en wat de Efteling erg goed of juist nog niet goed genoeg doet. Als bonus leren we veel over China en hoe de Chinese bezoeker de Efteling beleeft.

Ook in de decembermaand gebeurt er heel veel in de wonderlijke wereld van de Efteling! Zo staan we in deze nieuwsaflevering stil bij de samenwerking tussen Efteling en Videoland, bespreken we de laatste ontwikkelingen rond de Winter Efteling en bewonderen we het showgebouw van Danse Macabre nu de steiger langzaam maar zeker wordt afgebroken. Ook kijken we vooruit naar de herbouw van het huisje van Hans & Grietje en praten we je bij over de stand van zaken bij alle bouw- en onderhoudsprojecten in en om de Efteling. Tot slot is er ook weer ruimte voor uiteenlopende kleinere nieuwtjes en reacties van luisteraars.

In het Sprookjesbos staat het kasteel van Doornroosje al enkele weken in de steigers voor een welverdiende onderhoudsbeurt. Maar wat gebeurt er eigenlijk? Wij waren te gast op de bouwplaats en zoeken het voor je uit! In gesprek met projectleider Mark Elings en uitvoerder Koen Hellings bespreken we de aanleiding van het project, wat er nu precies aan de hand was met het kasteeltje, en waar de komende tijd hard aan wordt gewerkt. Ook krijgen we een rondleiding over de bouwplaats, waarbij we met eigen ogen kunnen zien hoe zorgvuldig deze restauratie wordt aangepakt.

In deze nieuwsaflevering staan we nog even stil bij deze nieuwe editie van de Winter Efteling en praten we je uitgebreid bij over de stand van zaken van alle bouw- en onderhoudsprojecten in de Wereld van de Efteling. Maar ook staan we even stil bij de nieuwe ticketprijzen, de (muziek)soap van de week en is er volop tijd voor vragen van luisteraars!

In 2022 namen we afscheid van het Spookslot. De Efteling liet dit niet ongemerkt voorbij gaan en organiseerde een Spooknacht en bracht een afscheidsboek en -pin uit. Maar ook de fanmedia bleven niet stilzitten. Zo maakte het team van De Vijf Zintuigen in recordtempo een indrukwekkende documentaire: "Het Spookslot, de historie van Station Halfweg". In het eerste weekend van september van dit jaar was de documentaire te zien in theater De Leest in Waalwijk. In deze aflevering kijken we samen met een aantal van de makers, Marwin van de Hoeve, Melvin Blootshoofd, Sander Roeling en Carlo van Schijndel, naar de totstandkoming van de documentaire. De 4 heren vertellen honderduit over hun enorme inspanningen, bijzondere vondsten, de mooiste momenten en natuurlijk ook de sluiting van het Spookslot en de première van de documentaire. Heb je zelf de docu nog niet kunnen zien? In deze aflevering hoor je hoe je alsnog een kans krijgt om de documentaire te kijken! Let op: deze aflevering zit bomvol spoilers!

De Winter Efteling is weer begonnen! In deze nieuwsaflevering vertellen we je wat er dit jaar nieuw is en wat we ervan vinden. Daarnaast bespreken we de plannen voor de Piraña, staan we stil bij de ontwikkelingen rond Danse Macabre en het Efteling Grand Hotel en vragen we ons af wanneer iets een Rijk is. Natuurlijk kijken we ook naar de nieuwe prijzen van het Efteling-abonnement en praten we je bij over de stand van zaken van al het onderhoud in het park.

In deze aflevering gaan we in gesprek met Willem Sikkers, al van kinds af aan gepassioneerd Efteling-liefhebber en -verzamelaar. We praten met hem over hoe het was om in de jaren 80 en 90 Efteling-fan te zijn, over zijn werk bij de attracties in Reizenrijk en Marerijk en over zijn bijzondere Efteling-verzameling.

November mag dan voor veel pretparken laagseizoen zijn, maar in de Wereld van de Efteling gebeurt altijd wel wat, zo ook de afgelopen 2 weken. Zo staan we in deze nieuwsaflevering uitgebreid stil bij de renovatieplannen van de Efteling voor het hoofdparkeerterrein, vinden we wat van een ontdekte kelder en kijken we vooruit naar de Winter Efteling. Daarnaast bespreken we de nieuwste aflevering van de Making of Danse Macabre, praten we je bij over de vele bouw- en onderhoudswerkzaamheden in het park en genieten we na van de Efteling Verzamelbeurs.

Op veler verzoek duiken we dan eindelijk in de wondere wereld van de Efteling-pins! Samen met fanatieke (pin)verzamelaars Dennis Pestman en Carlo van Schijndel bespreken we het ontstaan van de Efteling PinParade, de vele pins die in de loop der jaren zijn uitgebracht en de manier waarop deze verkocht werden. Dennis en Carlo leggen uit wat nu de magie is van het verzamelen van Efteling-pins en delen heel wat anekdotes over hun favoriete pins.

In deze herfstige nieuwsaflevering nemen we natuurlijk een kijkje op de bouwplaats van het Huyverwoud en bij de opknapbeurt van het kasteel van Doornroosje, maar ook blikken we vooruit op alweer de 25e editie van de Winter Efteling! Daarnaast staan we stil bij de verlenging van het onderhoud aan Joris en de Draak, wat ontwikkelingen in de periferie van de Efteling én lopen Paul en Tim helemaal leeg over hun avonturen in pretparkland de afgelopen 2 weken...

In deze editie van onze serie "Mijmeren met..." spreken we stand-up comedian Xander De Rycke! Xander zal met name bij onze Belgische luisteraars bekend zijn van zijn theatershows, maar ook zijn optredens op radio en televisie én zijn (cult classic) podcast "Mosselen om Half Twee". Xander is sinds een paar jaar een echte Efteling-liefhebber. In deze aflevering bespreken we waar zijn liefde voor de Efteling vandaan komt, wat hij zoal meemaakte in het park en hoe dat terugkomt in zijn shows. Ook staan we stil bij Xander's bijzondere band met het Spookslot en typisch Belgische gebruiken in de Efteling...

In deze nieuwsaflevering praten we je bij over de vorderingen bij de bouw van Danse Macabre en het groot onderhoud aan het kasteel van Doornroosje, is er weer een teken van leven op de bouwplaats van het Efteling Grand Hotel en duiken er tekeningen van een hondenkennel op. Natuurlijk staan we stil bij al het onderhoud dat in uitvoering is en al het andere nieuws uit de Wereld van de Efteling.

Het is weer oktober en dus is het de hoogste tijd voor een jaarlijks terugkerende aflevering: De Glazen Bol! Ook in de 2023-editie proberen Paul en Tim weer zo goed mogelijk te voorspellen wat er de komende 365 dagen in de Wereld van de Efteling gebeurt. Dat schudden we niet zomaar uit onze mouw, nee, we maken een beargumenteerde keuze uit de vele voorspellingen die door jullie, onze luisteraars, de afgelopen weken zijn ingestuurd. Natuurlijk blikken we ook nog even terug op de vorige editie om de vraag te beantwoorden wie van de 2 heren vorig jaar het beste koffiedik kon kijken...

Op woensdagmiddag 27 september vond in de Efteling de perspresentatie plaats van het derde Raveleijn-boek: Het Bloed van de Laatste Draak, van de hand van de bekende schrijver Paul van Loon. Kleine Boodschap was erbij, al liet onze Paul (Sprangers!) zich deze keer vergezellen door mediawetenschapper en Raveleijn-deskundige Philip Corsius. In deze bonusaflevering doen Paul en Philip verslag van de boekpresentatie, stellen ze Paul van Loon al hun vragen over het nieuwe boek én over zijn band met de Efteling, en tot slot werpt Philip een eerste blik in het boek.

Komkommertijd is nog maar net voorbij, en toch gebeurt er al weer ontzettend veel in de Wereld van de Efteling! Zo werden de eerste onderdelen van het ritsysteem van Intamin Danse Macabre ingetakeld en ging bouwer Byldis, nauw betrokken bij de bouw van het Efteling Grand Hotel, jammer genoeg failliet. Verder staan we stil bij de impact van het groot onderhoud aan het kasteel van Doornroosje, bespreken we alle onderhoudsprojecten in en om het park, kregen we weer heel wat toffe vragen van luisteraars en blikt Tim nog even terug op zijn bezoek aan Toverland.

Deze keer is niemand minder dan Arijan van Bavel te gast in de Kleine Boodschap-studio! De meeste mensen zullen Arijan kennen als Adje, maar de doorgewinterde Efteling-liefhebber denkt misschien eerder aan Appie Jansen van De Enige Echte Efteling Fanfare. In deze aflevering blikken we uitgebreid terug op Arijan's acteerwerk in de Efteling, waarbij D.E.E.E.F. natuurlijk centraal staat. Maar ook vertelt Arijan over zijn intensieve jaren als Adje, over de tijd waarin hij eigenaar was van attractiepark De Waarbeek én waar hij nu zoal mee bezig is. Maar we praten vooral over zijn liefde voor de Efteling!

Ondanks een hittegolf is de Zomer Efteling nu toch echt voorbij en daarmee eindigt ook komkommertijd. Hoog tijd dus voor een nieuwsaflevering met al het Efteling-nieuws van de afgelopen 2 weken! Zo praten we je natuurlijk bij over de vorderingen bij Danse Macabre en het Efteling Grand Hotel, blikken we nog één keer terug op de Zomer Efteling en genieten we na van de Vijf Zintuigen-documentaire over het Spookslot. Maar natuurlijk staan we ook uitgebreid stil bij alle andere kleinere bouwprojecten en onderhoudsklussen in de Wereld van de Efteling.

We gaan in gesprek met Mark Jansen, die 20 jaar geleden bij de Efteling begon als elektrotechnisch monteur, maar nu leidinggevende is van de afdeling Technisch Ontwerp. Mark vertelt ons over de taken van de afdeling, het belang van goede engineering en de grote voordelen van een intern ingenieursbureau. Daarnaast duiken we de diepte in op het gebied van onder andere besturingstechniek, ondergrondse infra en de vele investeringen die de Efteling recent heeft gedaan op het gebied van duurzaamheid. Kortom: deze week een lekker technische aflevering, speciaal voor alle Willie Wortels onder onze luisteraars!

Paul en Tim zijn allebei weer terug van vakantie en dus is het na 6 weken "zomerprogrammering" eindelijk weer tijd voor een klassieke nieuwsaflevering! In deze aflevering blikken we terug op de Zomer Efteling, praten we jullie natuurlijk uitgebreid bij over alle vorderingen op de bouwplaatsen van Danse Macabre en het Efteling Grand Hotel, maar er is ook ontzettend veel te melden over alle lopende en aangekondigde onderhoudsprojecten. Daarnaast is er nieuws over Strookrijk en Stichting Natuurpark de Efteling, analyseren we de ideeën van de Efteling voor nieuwe abonnementsvormen en kregen we heel wat leuke bijdrages van luisteraars binnen. Kortom: een bomvolle aflevering met 6 weken Efteling-nieuws!

Het hield de afgelopen 5 jaar de gemoederen onder Efteling-liefhebbers flink bezig: de plannen voor de uitbreiding van de Efteling aan de oostzijde, en dan met name de bouw van een circuscoaster voor de hele familie, Grand Circus Balancé! Beetje bij beetje sijpelde er steeds meer informatie naar buiten over dit indrukwekkende project, tot begin 2023 het nieuws naar buiten kwam dat de plannen definitief geannuleerd zouden zijn. Natuurlijk stonden we bij Kleine Boodschap al eerder stil bij de plannen, maar om dit trauma te verwerken wilden we nog één keer uitgebreid stilstaan bij Grand Circus Balancé. En dat is precies wat we deze aflevering doen! Samen met Wessel Wit, hoofdredacteur van pretparknieuwssite Looopings, nemen we alle uitgelekte plannen voor de circuscoaster tot in detail door, we bespreken wat we ervan vinden, en nemen ceremonieel afscheid... Adieu!

De schoonheid en uniciteit van bijvoorbeeld de darkrides en sprookjes in de Efteling komt voor een belangrijk deel voort uit een goede combinatie van mooie decors, passende ritsystemen, een goed verhaal, animatronics, licht, geluid en geur. Een ander element dat we zeker niet mogen vergeten zijn de speciale effecten waarvan er stiekem heel wat verstopt zijn in Efteling-attracties. We duiken in de wereld van de special effects in de Efteling samen met Maurice de Zeeuw, bekend van de pretparkpodcast ThemeTalk én groot liefhebber van illusies, waarmee hij ook zijn eigen escaperoom heeft volgestopt. We bespreken het belang van speciale effecten in de Efteling en stellen natuurlijk ieder een toplijstje met onze 5 favoriete speciale effecten in de Efteling op, waarbij er toch heel wat effecten de revue passeren die we in eerste instantie over het hoofd hadden gezien...

In deze nieuwe aflevering in de serie "Mijmeren met..." gaan we in gesprek met een wel heel bijzondere Efteling-liefhebber: Job van Tol, dierverzorger bij Artis en auteur van het populaire boek "De Oppasser". Job vertelt honderduit over de Amsterdamse dierentuin en zijn werk als verzorger, maar natuurlijk vooral over zijn liefde voor de Efteling. Want hoe kan je tegelijkertijd oppasser zijn in één van de oudste dierentuinen ter wereld én liefhebber van de Efteling? Of zijn er misschien wel overeenkomsten tussen Artis en de Efteling? Natuurlijk stellen we Job ook al onze dierenvragen, passeren de gebruikelijke uitsmijters de revue én vertelt Job over zijn boek.

We gaan op zoek naar onze 5 favoriete ritsystemen, die in attracties in de Efteling zijn toegepast! Daarbij kijken we echt alléén naar de ride(techniek). Dat kunnen we niet alleen, en daarom hebben we de technische experts van Theme Park Science uitgenodigd: Danny van der Weel en Nick Stuy. We kiezen ieder onze 5 favorieten, en bespreken de ritsystemen, de techniek erachter, en de toepassingen in andere parken. Bereid je voor op een stoomcursus attractietypen!

Vandaag gaan we op pad door de Efteling met niemand minder dan Domien Verschuuren, onder andere bekend van Qmusic. Naast zijn werk als radio-DJ is Domien namelijk ook enthousiast liefhebber van de Efteling en sinds kort ambassadeur van Villa Pardoes. Vanaf een zonnig Herautenplein en het terras van Bäckerei Krümel vertelt Domien ons alles over het ontstaan van zijn liefde voor de Efteling, de zomers waarin hij bij de Efteling werkte en de verschillende manieren waarop hij tegenwoordig van de Efteling kan genieten. Natuurlijk leggen wij hem ook enkele lastige vragen voor...

Verrassing! Ook deze week zijn we er weer met een nieuwsaflevering. Maar omdat het zomer is, en ook in de Efteling de komkommertijd is begonnen, hebben we deze aflevering lekker lang de tijd om eens flink wat reacties van luisteraars te behandelen! Natuurlijk praten we je ook bij over alles wat er de afgelopen week in de Wereld van de Efteling is gebeurd én vervullen we eindelijk een jarenlange wens van veel luisteraars...

De zomer is begonnen en dus is er traditiegetrouw weer heel wat Efteling-nieuws! Zo praten we je bij over alle nieuwigheden in de Zomer Efteling, waaronder natuurlijk het Zomerstrand van Jokie & Jet. Maar mogelijk nog groter nieuws is de opening van In den Swarte Kat en toiletgroep De Laetste Hoop! Maar natuurlijk praten we je ook bij over alle onderhoudsprojecten, stroomtekort en verdwenen spaties...

De Efteling Stoomcarrousel is vanaf half juni voor maar liefst 5 weken gesloten voor groot onderhoud aan de aandrijving van de molen. Daarvoor is het noodzakelijk dat een deel van de carrousel gedemonteerd wordt. Maar wat gebeurt er nu eigenlijk? En hoe werkt zo'n eeuwenoude carrousel? In deze bonusaflevering neemt medewerkster Corrie ons mee achter de gesloten deuren van de salon, en geeft ons een exclusief kijkje in en onder de molen!

Het was de grote verrassing op de Efteling- en Anton Pieck Verzamelbeurs van 6 november 2022: de publicatie van het boek "Herinneringen aan Theo Hochwald", geschreven door Bram van Binnendijk. Het boek bleek een schat aan nieuwe informatie, tekeningen en foto's van de beginjaren van de Efteling te bevatten en was direct een groot succes. In deze aflevering spreken we uitgebreid met de auteur van het boek, die al vanaf de jaren 80 fanatiek Efteling-liefhebber is. Waar komt zijn liefde voor de Efteling vandaan, hoe kwam hij in contact met Theo Hochwald, en hoe ontwikkelde de vriendschap zich? Natuurlijk staan we ook stil bij de persoon Theo Hochwald en zijn werk voor de Efteling, en vertelt Bram over de totstandkoming van dit unieke boek.

In deze nieuwsaflevering praten we nog even door over het financiële jaarverslag van 2022 en de bezoekersaantallen, staan we stil bij de vorderingen op de bouwplaatsen van het Huyverwoud en het Efteling Grand Hotel en bespreken we de aankondigingen over de Zomer Efteling. Natuurlijk praten we je ook bij over alle onderhoudswerkzaamheden in het park en alles wat er momenteel rondom het park in de Wereld van de Efteling gebeurt, en hebben we weer wat leuke reacties van luisteraars!

Vorige maand publiceerde de Efteling haar jaarverslag over 2022, en dus is het traditiegetrouw ook nu weer tijd voor onze jaarlijkse aflevering over de financiële cijfers van het afgelopen jaar. Zoals altijd nemen we de inhoud van het jaarverslag zorgvuldig door samen met onze specialist Roel van Tilborg, Efteling-liefhebber én economiedocent. Maar dit jaar voor het eerst schuift er ook een ándere Van Tilborg aan: Bas van Tilborg, manager Finance & Control van de Efteling zelf! Bas werkt al jaren intensief mee aan het jaarverslag en kan daarom al onze prangende vragen over de financiën van de Efteling beantwoorden. En dat doen we, of proberen we althans, in Jip & Janneke-taal!

Mooie vorderingen op de bouwplaats van het toekomstige themagebied Huyverwoud en de attractie Danse Macabre! Die bespreken we én we doen verslag van de gebeurtenissen tijdens de "pechweek" die de Efteling overviel evenals 2 nieuwe onderhoudsprojecten in het Sprookjesbos die onlangs het licht zagen. Ook de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid missen we niet.

Vandaag gaan we in gesprek met Goof Lukken, één van de bekendste Nederlandse experts op het gebied van leisure. Goof stond daarnaast aan de wieg van de opleiding Attractions & Theme Parks Management aan de BUas in Breda. Natuurlijk praten we met Goof uitgebreid over deze pretparkopleiding, maar ook de ontwikkelingen in de Nederlandse en wereldwijde pretparkwereld komen aan bod, evenals Goof's avonturen bij de Beekse Bergen en zijn visie op de Efteling.

In deze aflevering met een feestelijk nummer praten we je gewoon weer bij over al het Efteling-nieuws van de afgelopen 2 weken! Zo nemen we een kijkje op de bouwplaats van Danse Macabre en bespreken we de aankondiging van het Zomerstrand, maar ook is weer volop aandacht voor de vele onderhoudsprojecten in het park, duiken we in een luchtfoto uit 1944 en bespreken we de ophef van de afgelopen tijd.

Vandaag zijn we te gast op een voor velen onbekende en wellicht ook wat ondergewaardeerde afdeling van de Efteling: het Kostuumatelier. Kostuumontwerper Carla de Kroon vertelt ons alles over het atelier: waar zijn zij voor verantwoordelijk, wat is het belang van een Kostuumatelier in eigen huis, en waar bestaan hun werkzaamheden uit? We komen alles te weten over de kleding van poppen en animatronics in de Efteling, maar ook kostuums voor theatershows en entertainmentacts. Er gaat een "stoffige" wereld voor ons open!

We hebben weer een berg Efteling-nieuws met je te delen! Zo praten we nog even door over de vernieuwingen aan het Anton Pieckplein en praten we je bij over alle vorderingen op de bouwplaatsen van Danse Macabre en het Efteling Grand Hotel. Maar ook de werkzaamheden op de Speelweide en in het Kabouterdorp passeren de revue, evenals (natuurlijk!) de renovatie van een aantal toiletgroepen. Tot slot blikt Paul nog even terug op zijn bezoek aan Tripsdrill.

Eind vorig jaar werd het Spookslot gesloopt, om plaats te maken voor de nieuwe attractie Danse Macabre. Natuurlijk stonden we vorig jaar uitgebreid stil bij het verdwijnen van het slot en de ophef er rondom heen, en deden we ver slag van de Spooknacht en de sluiting. Nu enkele maanden later het stof is neergedaald wordt het tijd om nog een laatste keer terug te denken aan het Spookslot. We staan uitgebreid stil bij de rijke historie van het slot, lopen in gedachten door de attractie en halen herinneringen op. Zo brengen we een laatste ode aan deze verdwenen attractie, die we stiekem toch wel een beetje missen...

Vandaag zijn we weer eens te gast bij één van de grote namen uit de Efteling-geschiedenis! We zitten aan tafel bij Paul en Agertha Beck, in de keuken van hun Bed & Breakfast in Kaatsheuvel. Paul Beck, algemeen directeur van de Efteling van 1989 tot 1996, vertelt samen met Agertha over de ontwikkelingen die de Efteling doormaakte in het begin van de jaren 90, de attracties die in zijn periode werden gebouwd en de eerste onderdelen van de Wereld van de Efteling die destijds werden gerealiseerd. Natuurlijk komen ook de Applause Award, de komst van Disney naar Europa en de persoonlijke band van het gezin Beck met de Efteling aan bod. Tot slot staan we nog even stil bij de vele uitdagingen die bij Paul na zijn vertrek bij de Efteling op zijn pad kwamen.

We gaan weer om tafel met Moniek Hover, lector storytelling aan de Breda University of Applied Sciences. Na een interessant eerste interview praten we verder over Moniek's bezigheden bij de BUAS, nu en in het verleden. Zo blikken we terug op de Efteling Academy en passeren veel van haar storytellingprojecten de revue, waaronder Tim's favoriete nog onbenutte verhaal. Verder vertelt Moniek over de bezoeken die ze recent aan de Efteling bracht met internationale pretparkwetenschappers die nog nooit eerder in de Efteling waren geweest, en leggen we haar het vuur aan de schenen met heel wat pittige vragen over storytelling in de Efteling.

Tot vrijwel ieders verbazing nam de Efteling de afgelopen weken het Anton Pieckplein, één van de meest authentieke plekjes in het park, op de schop. Op woensdag 19 april, de geboortedag van Anton Pieck, opende de Efteling het vernieuwde Anton Pieckplein! We doen verslag van de officiële opening van de nieuwe tentoonstelling in het Efteling Museum, wonen de eerste voorstelling (in 25 jaar!) in de Poppenkast bij en struinen over het Pieckplein op zoek naar alle mooie nieuwe details. Bovendien spreken we met verschillende betrokkenen bij het project en de familie Pieck en geven we tot slot onze mening over dit bijzondere project.

Het is voorjaar! En dus zet de Efteling, letterlijk en figuurlijk, de bloemetjes buiten. Restaurant Kashba werd onthuld, de vernieuwde Vliegende Hollander opende, er werden plannen aangekondigd voor het Anton Pieckplein en het Efteling Hotel én Fons Jurgens liet zich wat ontvallen over groot onderhoud voor de Fata Morgana. We praten je uitgebreid bij over al deze ontwikkelingen, maar natuurlijk staan we ook even stil bij de vorderingen aan Danse Macabre, Efteling Grand Hotel en de vele onderhoudswerkzaamheden in het park.

Vandaag nemen we een kijkje achter de schermen bij de Efteling! Nee, we onthullen niet allerhande geheimen, maar bestuderen welke backstagegebieden er in de Efteling zoal zijn. Hoekjes in het park die de geoefende Efteling-liefhebber al wel kent, maar die verborgen zijn voor de "normale" bezoeker. Waar liggen ze, wat is de functie en hoe zijn ze aan elkaar geknoopt? En hoe doen andere parken dat eigenlijk?Noot van de redactie: Ten tijden van de opname waren de plannen voor Restaurant Kashba nog niet onthult.

Samen met oud-Eftelinger Loet Smits, in de jaren 90 werkzaam in het Ruigrijk en op de schaatsbaan, duiken we in de fascinerende wereld achter Efteling-personeelskleding! Hoe belangrijk vinden we goede personeelskleding (als bezoeker én als oud-medewerker), waar moet goede personeelskleding aan voldoen en hoe zag de personeelskleding van de Efteling er in der loop de jaren uit? Natuurlijk hebben we ieder zo onze eigen voorkeuren, en samen met Loet halen we nog wat mooie herinneringen op aan het werken in de Efteling...

Voor de veranderingen kwamen er de afgelopen 2 weken even geen spannende nieuwe aankondigingen vanuit de Efteling, maar toch hebben we weer heel wat te bespreken in deze nieuwsaflevering! Zo praten we jullie natuurlijk uitgebreid bij over alle bouw- en onderhoudswerkzaamheden in het park en beantwoorden we al jullie vragen over NFT en stikstof... Oh, en even een disclaimer: nee, deze aflevering is geen persiflage!

Eén van de absolute hoogtepunten van de viering van de 70e verjaardag van de Efteling was de concertreeks Efteling in Concert, waarbij een ruime selectie Efteling-klassiekers ten gehore werd gebracht door het Metropole Orkest. Vanwege het grote succes vinden er in april 2023 nog 2 extra concerten plaats, en dus leek dit ons het juiste moment om de organisatie enkele prangende vragen te stellen. In een prachtig atelier nabij het Amsterdamse Vondelpark gaan we om tafel met Annerieke Glaser van Cinema in Concert, Jasper van Rosmalen van het Metropole Orkest en natuurlijk Jerom Fischer, het creatieve brein achter de bijzondere animaties. We komen alles te weten over het ontstaan van het idee, de organisatie van het evenement, de uitdagingen voor het orkest en de totstandkoming van de unieke beelden bij het concert.

Wat is er de afgelopen 3 weken toch ongelofelijk veel gebeurd in de Wereld van de Efteling! Deze week praten we je weer helemaal bij. We doen verslag van het eindresultaat van de grote onderhoudsbeurt van Droomvlucht en bekijken de plannen voor restaurant Panorama, dat Kashba gaat heten. Maar natuurlijk voert Danse Macabre deze aflevering de boventoon. We bestuderen aandachtig de nieuwe informatie die is vrijgegeven over de invulling van het themagebied en bewonderen de tekeningen van de wachtreis. Ook staan we stil bij de bezoekersaantallen van het recordjaar 2022 en plaatsen daarbij enkele kanttekeningen.

Van 4 maart tot en met 21 mei vindt in het Noordbrabants Museum in Den Bosch "Efteling: de tentoonstelling" plaats, ter gelegenheid van de 70e verjaardag van het park. In verschillende museumzalen zijn honderden unieke tekeningen, voorwerpen en maquettes tentoongesteld die het verhaal vertellen van de groei en het succes van de Efteling. Kleine Boodschap was uitgenodigd om voor de opening van de tentoonstelling verslag te doen. In deze aflevering spreken we met conservator Joris Westerink over de totstandkoming van de tentoonstelling en krijgen we een uitgebreide rondleiding over de museumvloer. Tot slot onthullen we een bijzondere verrassing...

We zijn wederom te gast in de Audiocult-studio! Deze keer vertelt René Merkelbach ons alles over de muziek die hij schreef voor de Wereld van Sindbad, en dan vooral het nummer "Storm op Zee", de ritmuziek van Sirocco. We komen te weten waar René zijn inspiratie vandaan haalde, hoe de melodie tot stand kwam, hoe hij het muziekstuk verder uitwerkte en hoe het werd opgenomen door echte musici. Waai met ons mee op de dromerige oosterse klanken van Storm op Zee!

De zon begint voorzichtig te schijnen, de bloembollen komen boven de grond en dus komt de Winter Efteling langzaam op haar einde, maar we hoeven ons ook deze nieuwsaflevering niet te vervelen. Integendeel! In de Efteling wordt deze maanden namelijk volop gebouwd en onderhouden. In deze aflevering praten we je bij over alle ontwikkelingen op de bouwplaatsen van Danse Macabre, het Efteling Grand Hotel en Panorama, maar ook staan we uitgebreid stil bij 3 onderhoudsprojecten die de afgelopen weken werden aangekondigd: de upgrade van de Vliegende Hollander en restauratie van de Kleine Zweefmolen en de gevel van het Carrouselpaleis. En natuurlijk praten we jullie ook nog eens bij over alle andere nieuwtjes uit de Wereld van de Efteling van de afgelopen 3 weken!

Rondom het verdwijnen van het Spookslot werd de vraag vaak gesteld: hoe gaat de Efteling eigenlijk met haar erfgoed om? Vandaag beantwoorden we die vraag in gesprek met het team Erfgoedbeheer van de Efteling! We gaan om tafel met Ronald Donkers en Patrick van den Nieuwenhuizen, allebei naast hun dagelijkse werk voor de Efteling actief in het team. Zij vertellen ons over het ontstaan van het team Erfgoedbeheer, wat het team nu precies doet en wat daar het belang van is. Als klap op de vuurpijl krijgen we zowaar een rondleiding door het heiligdom: het Rekwisietenmagazijn! Een prachtig kijkje achter de schermen bij een bij velen nog onbekend stukje Efteling.

Vandaag krijgen we weer een bijzonder kijkje achter de schermen in de Efteling: machinist Vicky Meeuwsen leidt ons rond door de Remise van de Efteling Stoomtrein Maatschappij! Tijdens deze rondleiding vertelt Vicky ons alles over de werking van de stoomlocomotieven, hoe de werkdag van een machinist eruit ziet en wat zij zoal tegenkomen op het spoortraject van de Efteling. Natuurlijk staan we ook stil bij de rijke geschiedenis van de Efteling Stoomtrein en werpen we een blik in de toekomst.

We genieten nog even na van de recente sneeuwval in de Efteling, maar staan ook stil bij de operationele problemen die hierdoor ontstonden. Natuurlijk praten we je bij over de stand van zaken op de bouwplaats van Danse Macabre, er zijn nieuwe ontwikkelingen rond de renovatie van het restaurant Panorama én we vertellen je alles over de komst van een zonneweide naar de Wereld van de Efteling.

We maken kennis met de Britse themaparkfan Jordan Middleton, de vrouw achter Cupcakes & Coasters. Jordan vertelt ons over haar liefde voor pret- en themaparken, de Britse pretparken en fanwereld, maar natuurlijk vooral over haar voorliefde voor de Efteling. Hoe is het nu om als Britse de Efteling te bezoeken, wat trekt de laatste tijd eigenlijk zoveel Britten naar de Efteling, en natuurlijk het allerbelangrijkste: wat maakt nu dat zij zo vaak terugkeert naar de Efteling? Tot slot zijn we benieuwd welke adviezen zij namens de Britse pretparkfans heeft voor de Efteling.

Vandaag gaan we om tafel met een bekende oud-Eftelinger én een bekende Kaatsheuvelnaar, een naam die voor veel van onze luisteraars echter toch echt nieuw zal zijn: Bertus Kemmeren. Bertus was bedrijfsleider van de Game Gallery van 1983 tot 2003 en is sindsdien nog altijd bij de Efteling betrokken als GouweOuwe, onder meer in het Efteling Museum. Bertus deelt vol enthousiasme en met de nodige humor zijn herinneringen aan zijn tijd bij de Game Gallery met ons, we komen meer te weten over de GouweOuwen, en natuurlijk vertelt Bertus ook honderduit over al het andere dat hem bezig houdt, zoals zijn werk als raadslid bij Gemeentebelangen in onze gemeente en de vele sportverenigingen die hij heeft opgericht.

De kerstvakantie is weer voorbij en dus zijn in de Efteling alle bouw- en onderhoudsprojecten weer opgestart! Natuurlijk praten we je in deze nieuwsaflevering bij over de vorderingen bij Danse Macabre en het Efteling Hotel, en bespreken we de plannen voor de verbouwing van Panorama. Daarnaast blikken we even terug op Oud & Nieuw in de Efteling (we hadden FOMO!), staan we uitgebreid stil bij de uitgelekte plannen voor Grand Circus Balancé en zijn er weer wat leuke vragen van luisteraars!

We gaan vandaag om tafel met Sebastiaan Smits, groot Efteling-liefhebber sinds eind jaren 70 en mede-oprichter van de Efteling Fanclub (samen met een Jeroen die we vaag kennen...). Sebastiaan vertelt hoe de Efteling Fanclub van een lokaal krantje uitgroeide tot hét officiële kanaal voor fans van de Efteling zelf, maar ook hoe het was om in de jaren 80 en 90 Efteling-liefhebber te zijn. We praten verder door over zijn liefde voor de Efteling en wat hij daar tegenwoordig mee doet.

In deze aflevering blikken we nog even terug op onze persoonlijk hoogtepunten van het Efteling-jaar 2022 én blikken we vooruit op wat we van het nieuwe jaar verwachten. Maar natuurlijk is er ook heel wat Efteling-nieuws te bespreken. Zo gaan we in gesprek over de huidige Winter Efteling, delen we onze eerste ervaringen met de vernieuwde achtbaan Joris en de Draak en evalueren we de virtuele wachtrij van Carnaval Festival.

Pak de Kleine Boodschap-bingokaart er maar weer bij! Vandaag gaan we in gesprek met Tim Nusselein, Strategisch Projectleider bij de Efteling. Tim (niet onze Tim, die andere Tim!) vertelt ons alles over projecten bij de Efteling. Wat is een project, waar komt de opdracht vandaan, en hoe wordt bij de Efteling een project aangepakt? Wie zijn er allemaal bij betrokken, waar let een projectleider op, en wat is er nou anders dan in de buitenwereld? Tot slot neemt Tim (die ene dus, niet die andere) ons mee langs de projecten die hij de afgelopen jaren in de Efteling mocht realiseren.

Sinterklaas is terug naar Spanje en Kerst staat voor de deur, maar natuurlijk is er ook de afgelopen 2 weken weer heel wat gebeurd in de Wereld van de Efteling! We delen onze ervaringen met de Winter Efteling, praten je bij over de vorderingen op de bouwplaatsen van Danse Macabre en het Efteling Grand Hotel, en natuurlijk gebeurt er nog steeds het één en ander aan onderhoud. Tot slot maken we na wat korte nieuwtjes ook nog even tijd voor wat vragen van onze luisteraars.

De geoefende Kleine Boodschap-luisteraar kent 'm waarschijnlijk wel: de Horst, de voormalige provinciale weg tussen Tilburg en Waalwijk, die tot voorkort ook langs de Efteling liep. Aan de Horst, ongeveer ter hoogte van Station De Oost, lag lange tijd een oude boerderij. Uiteindelijk moest deze een paar jaar geleden wijken voor de uitbreidingsplannen van de Efteling aan de oostzijde van het park. In deze (bonus?)aflevering spreken we met Maria Kuijsters, geboren en getogen in deze boerderij. We praten met haar over haar kinderjaren en hoe het was om op te groeien naast de Efteling. Hierbij komen we toch weer wat nieuwe dingen te weten over het leven in en rond de Efteling in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Natuurlijk staan we ook stil bij het uiteindelijke verdwijnen van deze boerderij.

Het is december en dus is de Winter Efteling weer in volle gang! In deze nieuwsaflevering delen we onze eerste ervaringen met deze nieuwe editie en watertanden we bij een culinair hoogtepunt. Ook staan we stil bij onze eerste kennismaking met Virginie en Otto Charlatan en alle andere ontwikkelingen rond Danse Macabre, knorren we wat over Bouwmeester Big én blikken we vooruit op een bijzondere tentoonstelling, prijzen en openingstijden en het geplande onderhoud in 2023.

Vandaag gaan we voor het eerst in gesprek met Moniek Hover, lector Storytelling aan de BUAS (voorheen NHTV). Moniek neemt ons aan de hand mee door de fascinerende wereld van storytelling en weet ons ook heel wat nieuwe dingen te vertellen over sprookjes, de basis van het succes van de Efteling. Natuurlijk staan we ook stil bij Moniek's loopbaan in het leisure-onderwijs en neemt ze ons stap voor stap mee door haar proefschrift "De Efteling als verteller van sprookjes".

Het is 14 november geweest, en dus is er volop reden tot feest! Nee, we hebben geen podcastprijs gewonnen, maar het Viermoment is voorgoed voorbij, roken is voortaan verboden in zo'n beetje heel de Efteling én de Winter Efteling is begonnen! Natuurlijk staan we in deze nieuwsaflevering uitgebreid stil bij het winterseizoen: wat is er zoal te doen, wat is er nieuw en wat vinden we ervan? Verder bespreken we het rookverbod en praten we je bij over de sloop- en bouwwerkzaamheden voor Danse Macabre. Verder delen we onze mening over Bouwmeester Big, een nieuw geschiedenisboek over de Efteling én is er natuurlijk weer heel wat onderhoudsnieuws. Tot slot nemen we de tijd voor reacties van luisteraars.

In deze aflevering schuift priester Sander Kesseler bij ons aan. Hij vertelt ons over het nobele werk dat hij doet in een vluchtelingenkamp in Uganda, en op welke manier de Efteling hem hierbij op de been houdt. We leren alles over zijn passie voor de Efteling, maar ook over een bijzonder staatsbezoek dat hij eerder dit jaar aan de Efteling bracht. Hierbij komt zowaar een echte Ugandese staatsminister aan het woord!

In deze nieuwsaflevering staat uiteraard de nieuwe informatie over Danse Macabre centraal, maar ook introduceren we het nieuwe karakter Bouwmeester Big, blikken we terug op het prachtige Efteling in Concert én blikken we vooruit naar de Winter Efteling. Verder praten we je bij over de vorderingen aan het Efteling Grand Hotel en het vele onderhoud dat in en om het park plaatsvindt, maar we staan ook stil bij duurzaamheid en de stikstofcrisis... En natuurlijk hebben we de uitslag van de Spookslot winactie voor je!

In deze bonusaflevering zijn we te gast in het TextielMuseum in Tilburg. We gaan om tafel met Hebe Verstappen, manager van het TextielLab, en komen alles te weten over de bijzondere samenwerking tussen de Efteling en het museum ter gelegenheid van de 70e verjaardag van het park, waarvoor exclusief textiel voor op tafel werd ontwikkeld. We leren wat een jubileumdamast is, hoe het ontwerpproces verliep, en welke keuzes op het gebied van techniek en materialisering werden gemaakt. Ook ontdekken we een bijzondere link met Anton Pieck...

Na bijna 5 jaar podcast maken is het dan zover: onze feestelijke 300e aflevering! Die vieren we deze keer niet met een heleboel luisteraars in een theaterzaal, maar in zekere zin zijn jullie er toch bij. In deze speciale aflevering behandelen we namelijk al jullie prangende vragen aan ons. Niet zomaar vragen die per mail zijn ingezonden, maar een flink aantal leuke, enthousiaste voiceclips. Zo maken we er samen toch een feestje van!

Eén van de redenen waarom we zoveel van de Efteling houden is de rijke geschiedenis van het park, die (in ieder geval) teruggaat naar de jaren 50 van de vorige eeuw. Maar wat is er eigenlijk nog écht over uit de beginjaren van de Efteling? Die vraag was het afgelopen jaar extra actueel vanwege de herbouw van het huisje van Vrouw Holle en de sloop van het Spookslot. In deze aflevering duiken we er voor jullie in! We zoeken uit welke gebouwen, attracties en andere objecten al minstens 50 jaar in min of meer originele staat in de Efteling te vinden zijn, en doen daarbij een aantal bijzondere ontdekkingen...

We worden ook middenin deze prachtige herfstmaand weer overspoeld door positief Efteling-nieuws! Zo wordt roken dan eindelijk verboden in de hele Efteling, is er verrassend veel nieuws over de aanstaande Winter Efteling én laat Vrouw Holle het alvast sneeuwen. Maar natuurlijk praten we je ook uitgebreid over de vorderingen bij alle bouwprojecten, zoals Danse Macabre en het Efteling Grand Hotel!

Peter Reijnders was een veelzijdig man: fotograaf, uitvinder, filmmaker, techneut. Bovendien speelde hij een belangrijke rol bij het ontstaan en vroege succes van de Efteling. Jammer genoeg weten maar weinig Efteling-liefhebbers van zijn bestaan. Daar gaan we in deze aflevering verandering in brengen! Samen met vriend van de show en media-expert Bjorn Bouwens nemen we het werkzame leven van Peter Reijnders onder de loep. Hoe kwam hij bij de Efteling terecht, welke rol speelde hij bij het ontstaan van het Sprookjesbos en welke van zijn technische vondsten kregen een plekje in de Efteling? Reijnders was de afgelopen jaren wat ondergewaardeerd in de geschiedschrijving over de Efteling, hopelijk brengen wij daar nu verandering in!

Het is weer oktober en dus de hoogste tijd voor een nieuwe editie van De Glazen Bol! In deze jaarlijks terugkerende serie proberen we zo goed mogelijk te voorspellen wat er de komende 365 dagen in de Wereld van de Efteling gebeurt. We doen dat aan de hand van voorspellingen van jullie, onze luisteraars. En ook dit jaar mochten we weer heel wat toffe inzendingen ontvangen! In deze editie blikken we eerst terug op onze én jullie prestaties tijdens De Glazen Bol editie 2021, om daarna ieder een tiental voorspellingen te selecteren voor het komende jaar. Natuurlijk gaan we daarbij niet over één nacht ijs en discussiëren er lustig op los!

Deze week praten we je uitgebreid bij over de stand van zaken van de vele bouw- en onderhoudsprojecten in de Efteling. Daarnaast duiken we in de ophef rond het maximum aantal van 5 miljoen bezoekers (of was het nou bezoeken?) en dagdromen we over een Lightrail naar de Efteling. Ook is er weer mooie nieuwe merchandise en onderzoekt de Raad der Wijzen het wachten in de Efteling. Tot slot nemen we de tijd voor enkele vragen van luisteraars én geven we onze mening over een aantal collega-themaparken van de Efteling.

Deze week krijgen we weer een uniek kijkje achter de schermen bij de Efteling! Samen met engineer thematisering Martin Simons en vakman specialist Decoratie & Vormgeving Patrick van den Nieuwenhuizen duiken we in de wereld van de thematisering. Want hoe worden die prachtige ontwerptekeningen nou eigenlijk vertaald naar de werkelijkheid? Martin vertelt hoe er al vanaf de eerste schets wordt nagedacht over hoe de thematisering moet worden gerealiseerd en Patrick vertelt hoe hij als vormgever vervolgens beeldjes, maskers, decors en gescheurde muurtjes daadwerkelijk realiseert. Daarbij komen heel wat materialen, technieken én een stevige dosis Efteling-liefde voorbij!

We praten jullie bij over het verdwijnen van het Spookslot en de eerste voorbereidende werkzaamheden voor Danse Macabre, maar ook blikken we terug op de afgelopen Zomer Efteling. Verder analyseren we de vorderingen op de bouwplaats van het Efteling Grand Hotel en de herbouw van het huisje van Vrouw Holle én vertellen we jullie alles over de vele onderhoudsprojecten in en rond het park.

Het Spookslot sloot op zondagavond 4 september 2022 definitief zijn deuren. Een verdrietig moment. Gelukkig deed de Efteling er alles aan om het Spookslot een waardig afscheid te geven. Zo werd er een heuse Spooknacht georganiseerd én was er een sluitingsceremonie. Wij van Kleine Boodschap waren er beide keren bij, en in deze speciale bonusaflevering doen we er uitgebreid verslag van. Kon je zelf niet bij de Spooknacht of de sluiting zijn? Geen zorgen, luister deze aflevering en het voelt alsof je er zelf bij was!

Iedere Kleine Boodschap-luisteraar weet: het Huis van de Vijf Zintuigen is de ingang van de Efteling, en parkeren doe je in de buurt daarvan. Maar wist je dat de Efteling in haar lange historie een groot aantal verschillende entrees heeft gehad? En dat je in de loop der jaren ook op allerlei verschillende plekken kon parkeren? In deze aflevering pluizen we het verleden, heden én de toekomst van ingangen en parkeerterreinen bij de Efteling tot in detail uit. En dat is verrassend interessant!

Vandaag gaan we om tafel met Koos de Graaf, bij sommige luisteraars wellicht een bekende naam uit de Fata Morgana-documentaire van De Vijf Zintuigen. Koos werkt inmiddels al 44 jaar bij de Efteling, en begon bij het park als allround elektromonteur. In dit interview bespreken we natuurlijk de vele attracties uit de jaren 80 en 90 waaraan hij zijn steentje bijdroeg op het gebied van besturingstechniek, licht en geluid. Maar ook vertelt hij ons over zijn huidige functie als installatieverantwoordelijke en netbeheerder bij de afdeling Wet- en regelgeving, leert hij ons heel wat bij over elektrotechnische veiligheid én mag natuurlijk zijn passie voor Ki Aikido niet ontbreken!

Speeltuinen. Ze zijn van groot belang geweest in de geschiedenis van de Efteling én tijdens onze bezoekjes aan de Efteling de laatste jaren. Toch hebben we er eigenlijk zelden aandacht aan besteed in Kleine Boodschap. Daarom een stevige inhaalslag in deze aflevering, speciaal gewijd aan speeltuinen in de Wereld van de Efteling, in verleden en heden. We staan stil bij de rijke geschiedenis, de huidige speeltuinen in en om de Efteling, en wat we daarvan vinden. Natuurlijk werpen we ook nog even een blik in de toekomst. Een verrassend interessant onderwerp, zelfs voor luisteraars zonder kinderen!

Op verzoek van luisteraar en podcast-collega Nicky Steenkist nemen we de vele borden en bordjes in de Efteling onder de loep. Wat vinden wij nou de mooiste borden in het park, en waarom? En welke prachtige bordjes uit het verleden zijn inmiddels uit de Efteling verdwenen? Zo brengen we als het ware een ode aan de (grafisch) ontwerpers en decoratieschilders van het park, in het heden en verleden. We weten het zeker: er gaat een wereld voor je open! De volgende keer dat je de Efteling bezoekt zie je plotseling overal mooie bordjes!

Vandaag gaan we weer in gesprek met een Eftelinger in hart en nieren: Anja Klis, inmiddels al 41 jaar werkzaam bij het park. Aan een tafeltje aan het zonovergoten Herautenplein neemt Anja ons mee langs haar loopbaan, die in 1981 begon. Ze vertelt ons over haar werk in de souvenirwinkels en de ontwikkeling van nieuwe merchandise, over de bewogen tijden als Rijkenmanager bij het Marerijk en de Entree en tot slot haar huidige baan waarin ze als Operationeel Dutymanager eindverantwoordelijk is voor de kwaliteit van het product en de beleving van alle gasten in het park. Anja deelt volop mooie herinneringen aan haar 4 decennia bij de Efteling en geeft ons een schitterend inkijkje in de dagelijkse gang van zaken bij de operatie en exploitatie van de Efteling.

We staan we stil bij het naderende afscheid van het Spookslot en de vele ontwikkelingen rond vervanger Danse Macabre. Ook gebeurt er ongelofelijk veel in het entreegebied ter voorbereiding op de bouw van het Efteling Grand Hotel en is het nieuwe huisje van Vrouw Holle bijna klaar. We hebben heel wat updates over de Zomer Efteling, blikken vooruit op het najaar en er zijn weer volop onderhoudsupdates.

Eerder namen we jullie al mee op rondleiding door het Efteling Hotel en tijdens audiotours door Bosrijk en het Loonsche Land, maar jammer genoeg konden we geen kijkje nemen ín de accommodaties van de beide vakantieparken. Tot nu, want Team Lead Rooms Division Sven Olree, inmiddels een bekende stem in Kleine Boodschap, neemt ons mee op een wandeling door Bosrijk en het Loonsche Land, waarbij we in een groot aantal vakantiewoningen en hotelkamers binnen mogen kijken. We beschrijven wat we zien en Sven licht toe wat de verschillen zijn, en waarom bepaalde keuzes gemaakt zijn. Zo ontdekken we weer een stukje Efteling dat wij, en waarschijnlijk een groot deel van onze luisteraars, nog nooit eerder gezien hebben...

2021 stond een groot deel van het jaar nog in het teken van de coronapandemie en de financiële gevolgen daarvan voor de Efteling. Tóch lukte het de Efteling om in 2021 winst te maken, en daarmee het verlies over 2020 te compenseren. Hoe dat kan? We pakken het recent uitgekomen jaarverslag over 2021 erbij en duiken (natuurlijk!) samen met onze eigen financieel expert Roel van Tilborg in de getalletjes. We bestuderen de cijfers, delen andere opvallende zaken uit het jaarverslag en sluiten af met enkele actuele thema's die invloed zullen hebben op de financiële situatie van de Efteling in 2022. We blikken hierbij ook vooruit op de toekomst.

Er is weer heel veel Efteling-nieuws te bespreken! Zo staan we uitgebreid stil bij de nieuwe Zomer Efteling en praten we jullie natuurlijk ook weer helemaal bij over de ontwikkelingen rond het Efteling Grand Hotel en Danse Macabre. Verder zijn de carports met zonnepanelen op P2 zo goed als klaar en is er weer flink wat onderhoudsnieuws.

Na 2 mislukte pogingen was het zaterdag 2 juli dan eindelijk zover: Kleine Boodschap ging het theater in! Samen met zo'n 250 luisteraars namen we in de theaterzaal van Het Klavier in hartje Kaatsheuvel een bijzondere aflevering op. Daarin spraken we uitgebreid met Jonas Rietbergen over het belang van innovatie, data en de Efteling-app en lichtte ontwerper Jeroen Verheij tot in detail het ontwerpproces van Bäckerei Krümel toe. Tot slot mochten de luisteraars in de zaal hun meest prangende vragen aan ons en de 2 Eftelingers stellen in een vraag & antwoord-sessie. Samen met de luisteraars op de tribune hadden we een enorm toffe dag! Kon je er niet bij zijn? Niet getreurd, je kan onze middag in het theater nu ook gewoon terugluisteren!

Na bijna 300 afleveringen Kleine Boodschap is het dan éindelijk tijd om dé hamvraag te beantwoorden: wat zijn nou eigenlijk onze meest favoriete attracties in de Efteling?! Natuurlijk stoeien we even met de criteria, maar het lukt ons toch om ieder een ultieme top 10 te maken. Of nou ja, 2. En daar zit nogal wat verschil tussen...

Er kwam behoorlijk wat informatie naar buiten over Danse Macabre, de toekomstige vervanger van het Spookslot. Looopings wist de hand te leggen op een tekening van het showgebouw, maar achterhaalde ook het attractietype en concept beelden van het interieur van Danse Macabre. Daarnaast vroeg de Efteling de bouwvergunning aan en dus liggen er weer tekeningen ter inzage bij de gemeente. Daarnaast blikken we terug op een toffe avond die we gezamenlijk beleefden bij het Heldendiner in het Wapen van Raveleijn, delen we onze eerste ervaringen met La Place in Panorama en praten we jullie uitgebreid bij over de werkzaamheden in het entreegebied. Verder is er onheilspellend nieuws rondom stikstofuitstoot en hebben we extra veel onderhoudsnieuws!

Het zal voor niemand een verrassing zijn dat wij van Kleine Boodschap de Efteling een oogverblindend mooi park vinden. Maar 's avonds, in het donker, wordt de Efteling nog nét een beetje mooier! Of het nu een zomeravond of winterdag is: alle extra gekleurde verlichting maakt van het park een waar kunstwerk. In deze aflevering bespreken we wat nu de mooiste plekjes in de Efteling in het donker zijn, en welke ervaringen je zeker niet mag missen. Natuurlijk lukt het ons niet om het bij 10 toppers te houden...

De Efteling vierde op 31 mei haar 70e verjaardag, en natuurlijk staan we daar in deze nieuwsaflevering uitgebreid bij stil: wat gebeurde er in het park, welke media-aandacht kreeg de Efteling en welke nieuwe souvenirs kwamen er uit? Verder praten we je bij over de bouwwerkzaamheden in het entreegebied, ter voorbereiding op de komst van het Efteling Grand Hotel, zijn er nog wat ontwikkelingen rond Danse Macabre én staat er eindelijk water in Archipel!

Deze week gaan we weer eens in gesprek met een oud-Eftelinger: Cees Sprangers. Cees was van 1993 tot 2014 werkzaam bij de Efteling, eerst als hoofd onderhoud en later als projectmanager personeel. Hij vertelt over de herinneringen aan de Efteling in zijn kinderjaren, zijn werk voor de Technische Dienst van de Efteling en vooral hoe hij in de loop der jaren technisch personeel en parkpersoneel dichter naar elkaar toe liet groeien en de samenwerking tussen de bedrijfsonderdelen stimuleerde. Natuurlijk komen er een hoop anekdotes voorbij, niet alleen uit zijn tijd bij de Efteling, maar ook over zijn vele nevenfuncties die hij destijds en nu nog altijd bekleedt, waaronder het voorzitterschap van de EftelingGouwen en zi jn vrijwilligerswerk voor zijn Stichting Kinderhulp Sri Lanka.

De Efteling kondigde afgelopen week Danse Macabre officieel aan en na grondige studie bespreken we de attractie en het bijbehorende nieuwe themagebied, dat het Spookslot gaat vervangen. We bekijken de tekeningen en filmpjes die vorige week werden onthuld en hebben natuurlijk een mening. Daarnaast geven we je een update over de bouwwerkzaamheden in het entreegebied, blikken we vooruit op de zomer en hebben we een enorm toffe audio bijdrage over de techniek achter het vier-moment in de Efteling!

Paul en Tim zijn beide terug van meivakantie, en na 4 weken is er nogal wat Efteling-nieuws te bespreken! Natuurlijk staan we uitgebreid stil bij de gedetailleerde bouwtekeningen van het Efteling Grand Hotel en bespreken we de bouwwerkzaamheden in het entreegebied. Daarnaast staan we stil bij de cijfers over seizoen 2021, 70 jaar Efteling, de toekomst van Panorama en de herbouw van het huisje van Vrouw Holle. Maar natuurlijk is er ook weer heel wat nieuws op het gebied van onderhoud, horeca, merchandise en entertainment.

Voor het eerst in lange tijd hebben we weer een aflevering met praktische tips voor je! Op veler verzoek bespreken we deze keer wat er allemaal nog meer te doen is in de omgeving van de Efteling, bijvoorbeeld wanneer je enkele dagen in onze regio verblijft en ook eens wat anders wilt dan alleen de Wereld van de Efteling. Zo vertellen we waar je lekker kunt eten, wat de leukste plekken zijn om te overnachten, welke prachtige natuurgebieden er allemaal in onze contreien liggen en welke (dag)attracties en steden ook zeker een bezoekje waard zijn. Zo hoef je je geen seconde te vervelen wanneer je op vakantie bent in ons mooie Brabant!

Is de Efteling een museum? Spoiler: wij vinden van niet. Maar desondanks missen we stiekem toch heel wat dingen die de afgelopen decennia uit de Efteling verdwenen zijn. Op verzoek van luisteraar Job van Tol maken we in deze aflevering allebei een top 10 van de dingen die we het meest missen uit de Efteling. Dat wordt een trip down memory lane naar onze kinderjaren, volop nostalgische gevoelens en weemoed. En natuurlijk lukt het ons niet om ons ieder tot een rijtje van 10 te beperken...

In deze aflevering krijgen we weer een uniek kijkje achter de schermen bij de Efteling: we mogen rondstruinen door de plantenkas van de groenafdeling! Hovenier Gert-Jan van Empel vertelt ons alles over de kas en leidt ons rond langs alle exotische planten die in de kas van de Efteling overwinteren. We leren wat er gedurende het jaar komt kijken bij de verzorging van deze planten, waar we ze in het zomerseizoen in het park kunnen terugvinden en wat er gedurende het jaar nog meer voor plantwerk plaatsvindt rond de kas.

In de Efteling wordt flink doorgebouwd en natuurlijk praten we je weer helemaal bij over alle vorderingen rondom Efteling Grand Hotel (en eigenlijk het hele entreegebied), Project Danse Macabre en Vrouw Holle, maar er is ook volop nieuws over onderhoud, Efteling Wonderland, horeca, gekke geurtjes, gevogelte, Gijzen met brandend maagzuur en ga zo maar door. Tot slot behandelen we een heel aantal toffe vragen van luisteraars!

We waren eigenlijk helemaal niet van plan om deze week een nieuwsaflevering op te nemen... tot de Efteling plots het Efteling Grand Hotel aankondigde! Natuurlijk konden we toen niet anders dan alsnog samen achter de microfoon te kruipen en uitgebreid stil te staan bij de ontwerptekening, de nieuwe feitjes én de naam van het nieuwe hotel dat de komende tijd op het Dwarrelplein gaat verrijzen. En ja, als we dan toch bezig zijn kunnen we jullie meteen bijpraten over al het andere Efteling-nieuws van de afgelopen 2 weken. We praten nog even na over Efteling Wonderland, bespreken de vele bouw- en onderhoudsprojecten in en om het park en er is weer volop nieuws over shows, horeca en merchandise.

De Pagode is zo'n beetje de hele eerste helft van 2022 buiten gebruik vanwege een grote onderhoudsbeurt. Maar wat gebeurt er eigenlijk achter de bouwhekken? In deze speciale bonusaflevering nemen we een kijkje bij het groot onderhoud aan de Pagode. We gaan in gesprek met strategisch projectleider Peter Couwenberg en uitvoerder Frank Poels, die ons alles kunnen vertellen over het project. Vervolgens gaan de bouwhelmen op en krijgen we een exclusief kijkje op de bouwplaats, waarbij we de verschillende werkzaamheden aan deze indrukwekkende attractie met eigen ogen kunnen bewonderen.

Vandaag is Ton Merkx wederom te gast in de Kleine Boodschap-studio. Ton was van 1983 tot 1995 werkzaam bij de Efteling als werktuigbouwkundig ingenieur en hoofd Technische Dienst, had vervolgens een uitdagende carrière in uiteenlopende (technische) functies bij Warner Brothers Movie World, Six Flags Holland en Walibi Holland, en is nu wereldwijd actief als Global Technical Director Legoland Parcs bij Merlin Entertainments. In dit tweede deel van ons interview praten we door over onderhoud en zijn betrokkenheid bij verschillende uitdagende projecten in de jaren 90. Natuurlijk staan we ook uitgebreid stil bij de vele (technische) uitdagingen tijdens zijn jaren bij Warner Brothers Movie World, Six Flags en Walibi Holland en bij zijn huidige functie bij Merlin.

Op maandag 28 maart opende Efteling Wonderland, het tijdelijke pop up-sprookje op de Speelweide, ter gelegenheid van de 70e verjaardag van de Efteling. Efteling Wonderland is gebaseerd op het verhaal van Alice in Wonderland, maar blijkt veel meer dan een tijdelijk sprookje. Tim en Bjorn waren bij de officiële opening, en doen voor jullie uitgebreid verslag van de festiviteiten. In deze speciale bonusaflevering bespreken we wat we zien, wat er te doen is, en wat we ervan vinden.

We wachten nog vol spanning op meer informatie over de opvolger van het Spookslot en op de eerste tekeningen van het nieuwe hotel op het Dwarrelplein... Stilte voor de storm dus, zou je denken, maar niets is minder waar, want ook in deze nieuwsaflevering hebben we weer heel wat Efteling-nieuws te ontrafelen. Zo blikken we vooruit op de opening van Efteling Wonderland, het pop up-sprookje op de Speelweide, kijken we uit naar Efteling in Concert en bespreken we heel wat nieuwe (jubileum)merchandise en een nieuwe dinershow in het Wapen van Raveleijn. Maar natuurlijk bespreken we ook de vorderingen in het entreegebied én buigen we ons over de vraag of Efteling-attracties en -sprookjes een monumentstatus zouden moeten krijgen.

In de tweede aflevering van onze nieuwe serie "Mijmeren met..." gaan we om tafel met Efteling-liefhebber Jerik van Nuenen, onder andere bekend van de Efteling YouTube-reeks "Efteling Fans". We praten uitgebreid over zijn liefde voor de Efteling, over zijn ervaringen tijdens de opnames voor "Efteling Fans" en over zijn nieuwste initiatief: de Puur Mindset Academy. Met een "positiviteitsgoeroe" als Jerik staat deze aflevering bol van enthousiasme, positiviteit en mindfulness!

Een pop-up sprookje, Viermoment, riet, kabels en leidingen, Danse Macabre, zonnepanelen, projecties, narcissen, een nieuw kindermenu en een virtuele wachtrij: mocht je dit alles totaal niet interessant vinden dan is het misschien beter om deze nieuwsaflevering even over te slaan. Maar ben je wél geïnteresseerd in alle ontwikkelingen in de Wereld van de Efteling van de afgelopen 2 weken? Dan praten we je in deze aflevering met liefde en plezier bij over alle bouwprojecten, onderhoudswerkzaamheden, de viering van 70 jaar Efteling, nieuwe merchandise, en ga zo maar door. En we namen zelfs nog een mini-reportage voor je op vanuit ons geliefde Sprookjesbos!

Eind vorig jaar maakten we kennis met de bevlogen Eftelinger Frans Goenee, en bespraken we zijn loopbaan bij de Efteling, waar hij begon als bedrijfsleider van de Likkebaerd, doorgroeide naar Rijkenmanager Marerijk en later conceptmanager horeca. Na ons eerste interview waren we nog lang niet uitgepraat met Frans. In dit tweede deel praten we door over de vele horecaconcepten en -projecten waar hij aan de wieg van stond. Ook vertelt Frans wat zijn rol als Inspiratiemanager precies inhoudt, en hoe hij zijn expertise ook buiten de Wereld van de Efteling inzet. Hierbij maken we kennis met een aantal van Frans' gevleugelde uitspraken.

We gaan om tafel met Nicky de Waal, Tim Beeren en Wim Strijbosch, 3 getalenteerde Nederlandse thema(park)ontwerpers die samen met Mark van Rooij en Vincent Keuchen eind 2021 de Storyland Studios Design Challenge wonnen met hun unieke concept Taste of Europe. In dit uitgebreide interview vertellen ze hoe ze bij deze internationale ontwerpwedstrijd betrokken raakten, hoe ze hun ideeën uitwerkten en wat er allemaal bij het ontwerpproces kwam kijken. Natuurlijk staan we ook stil bij inspiratiebronnen in de themaparkwereld, de onderlinge samenwerking én bij wat er allemaal gebeurde na hun nominatie en winst. Even geen Efteling bij Kleine Boodschap, alhoewel...

Vrijwel alle coronamaatregelen zijn inmiddels uit de Efteling verdwenen, en dus kunnen we weer met volle teugen genieten van ons prachtige park! In deze nieuwsaflevering praten we jullie daar over bij, maar staan we ook uitgebreid stil bij de vele bouwwerkzaamheden in het entreegebied. Daarnaast mogen de 70e verjaardag en het Spookslot niet ontbreken, bespreken we de gevolgen van de vele stormen die over de Efteling trokken en kijken we vooruit naar het voorjaar! Tot slot hebben we natuurlijk weer een flinke dosis kort (onderhouds)nieuws.

We grasduinen maar al te graag door de geschiedenis van de Efteling. Maar deze keer doen we het even wat anders: we bestuderen de verweven geschiedenis van de Efteling enerzijds, en de gemeente Loon op Zand (en dan met name het dorp Kaatsheuvel) anderzijds. Natuurlijk kunnen we dat niet alleen, we kri jgen vakkundige hulp van Kees Grootswagers van Heemkundekring de Ketsheuvel én oud-Eftelinger Mari van Heumen. Met z'n vieren wandelen we met zevenmijlslaarzen door de geschiedenis van onze regio, zoomen we in op het ontstaan van de Efteling, de jaren rond de Tweede Wereldoorlog en tentoonstelling De Schoen, en samen met Mari halen we volop herinneringen op aan het werken bij de Efteling in met name de jaren 70 en 80. Dit alles leidt tot mooie verhalen, leuke anekdotes en zelfs voor ons nieuwe inzichten over de geschiedenis van ons dorp én de Efteling!

We zorgen ervoor dat je niets mist van het Efteling-nieuws en praten je in deze goedgevulde nieuwsaflevering weer helemaal bij! Zo staan we nog even stil bij de Wereld van Sindbad en de plannen voor het Spookslot, maar besteden we ook volop aandacht aan de viering van 70 jaar Efteling en de vele bouwputten in het park. We hebben het over parkeercapaciteit, de toekomst van Panorama, gedoe rond de natuurvergunning, alle nieuwe merchandise én natuurlijk ook al het onderhoud dat momenteel plaatsvindt.

Vandaag is Ton Merkx te gast in de Kleine Boodschap-studio. Ton was van 1983 tot 1995 werkzaam bij de Efteling als werktuigbouwkundig ingenieur en hoofd Technische Dienst, had vervolgens een uitdagende carrière in uiteenlopende (technische) functies bij Warner Brothers Movie World, Six Flags Holland en Walibi Holland, en is nu wereldwijd actief als Global Technical Director Legoland Parcs bij Merlin Entertainments. In dit eerste deel praten we uitgebreid over zijn eerste jaren bij de Efteling, zijn rol bij de ontwikkeling van het nokkenschijvensysteem voor Fata Morgana, de verschillende uitdagingen waar hij in de jaren 80 voor kwam te staan in zijn rol als werktuigbouwkundig ingenieur, zijn periode als hoofd Technische Dienst bij de Efteling en de hervormingen die hij doorvoerde op het gebied van onderhoud.

In 2022 bestaat de Efteling 70 jaar. Het eerste grote verjaardagscadeau waar het park mee uitpakt is de Wereld van Sindbad: een nieuw themagebied in het Reizenrijk. De attractie Monsieur Cannibale werd Sirocco, het Avonturen Doolhof werd waterspeeltuin Archipel. Jammer genoeg openden de attracties niet op 1 januari, zoals eigenlijk bedoeld, maar op woensdag 26 januari, na heropening van de Efteling. Natuurlijk neemt Kleine Boodschap ook een kijkje in het vernieuwde gebied! In deze extra bonusaflevering bezoeken we beide attracties en geven ons voorlopig eindoordeel...

De Efteling opende op 26 januari haar poorten weer na een sluiting van anderhalve maand, en dus praten we je in deze nieuwsaflevering bij over alle bouw- en onderhoudswerkzaamheden in het park, en dat zijn er nogal wat! Zo staan we uitgebreid stil bij het verdwijnen van het Spookslot en het themagebied dat deze klassieker gaat vervangen, maar ook bij de officiële aankondiging van het nieuwe hotel op het Dwarrelplein en alle voorbereidende werkzaamheden die daar nu voor plaatsvinden. Verder besteden we natuurlijk ook even aandacht aan de opening van de Wereld van Sindbad, de plotselinge heropening van het park, nieuwe merchandise en ga zo maar door.

Vrijwel iedere Efteling-liefhebber kent Eftepedia: dé online encyclopedie over alles dat maar een klein beetje met de Efteling te maken heeft. In deze aflevering hebben we 2 leden van het team achter Eftepedia te gast: Friso Geerlings en Thijs Kinkhorst. De heren vertellen ons over het ontstaan van Eftepedia, waar de inspiratie voor de vele lemma's vandaan komt en welke inspanningen gepaard gaan met het schrijven van de lemma's. Natuurlijk staan we ook even stil bij de populariteit van deze Eftelingse versie van Wikipedia, de reacties en de techniek achter de website.

Deze week bespreken we de beelden en muziek van de Wereld van Sindbad die de afgelopen dagen kwamen bovendrijven, zijn de werkzaamheden aan de carports met zonnepanelen op vak M gestart en speculeren we vrolijk door over de plannen voor het nieuwe hotel op het Dwarrelplein. Natuurlijk bespreken we de laatste ontwikkelingen rond de coronacrisis en er is zelfs nog allerhande kort nieuws te melden, bijvoorbeeld over onderhoud en merchandise. Tot slot hebben we nog wat tips voor jullie om de lockdown door te komen!

Wij zijn nogal van de top-lijstjes: onze favoriete plekjes in het park, onze favoriete restaurants, onze favoriete shows... we hebben ze allemaal al wel eens gemaakt! Een oplettende luisteraar wees ons er echter op dat we nog nooit zo'n lijst hebben gemaakt van waar het bij de Efteling écht om draait: onze favoriete attracties. Eerder maakten we al lijstjes van onze favoriete achtbanen en darkrides, dus was het nu eerst zaak om alle resterende attracties op een rijtje te zetten. Daarom bespreken we in deze aflevering onze favoriete infill-attracties in de Efteling, al hebben we nogal wat discussie over de definitie daarvan...

Op zaterdagavond 18 december sloot de Efteling haar poorten voor de inmiddels alweer vierde keer vanwege een nieuwe strenge lockdown. Desondanks is er de afgelopen 2 weken weer ongelofelijk veel gebeurd in en rondom de Efteling. In deze nieuwsaflevering praten we jullie natuurlijk bij over de sluiting van het park, maar ook over de uitgelekte tekeningen van het Dwarrelplein Hotel en de geruchten rond Alice in Wonderland, we blikken terug op het kerstconcert van The Streamers en maken we zelfs nog even tijd voor een terugblik op 2021 en een vooruitblik op 2022, zodat jullie weer helemaal bijgepraat zijn aan het begin van het nieuwe jaar. De beste wensen!

In oktober ging de documentaire "Fata Morgana, Making of: De verboden stad" van De Vijf Zintuigen in première in De Voorste Venne in Drunen. Natuurlijk waren we van de partij en deden we achteraf verslag. Nu, zo op de valreep voor het einde van het jaar, kan iedereen de documentaire bekijken, op YouTube. Deel 1 staat sinds 25 december online, deel 2 volgt op 1 januari 2022. Speciaal ter gelegenheid van deze release kregen we 2 van de makers, Marwin van de Hoeve en Sander Roeling, op bezoek in onze studio. Nog steeds gefascineerd door de docu vroegen we hen het hemd van het lijf over de making of: wat was de aanleiding, hoe verliep het creatieve proces en wat kwamen ze allemaal te weten over de Fata Morgana?

Vandaag gaat er weer een (podcast)droomwens van ons in vervulling: we mogen een kijkje komen nemen in het Gildehuis, waar de werkplaatsen van alle technische en creatieve diensten van de Efteling zich bevinden! Mark Haers, hoofd van de afdeling Onderhoud & Service heet ons welkom en vertelt ons wat meer over de afdelingen, waarna we een uitgebreide rondleiding krijgen door het Gildehuis, het Tuinhuys én alle werkplaatsen. Daarbij spreken we met de verschillende hoofden van dienst, die ons meer vertellen over de afdelingen, de werkzaamheden en wat er zoal te vinden is in de werkplaatsen. Een uniek kijkje achter de schermen!

Deze aflevering is opgenomen voor de striktere coronamaatregelen… Zo aan de vooravond van onze 250e aflevering willen we jullie eerst bijpraten over al het Efteling-nieuws van de afgelopen 2 weken. Zo weten we eindelijk wanneer de Wereld van Sindbad opent, en gebeurt er in aanloop naar die opening ongelofelijk veel op de bouwplaats. We genieten nog even na van Bäckerei Krümel, bespreken de festiviteiten rond de 70e verjaardag van het park en speculeren wat er toch allemaal gebeurt rond dat Dwarrelplein... Natuurlijk geven we jullie tot slot ook nog een update over de Winter Efteling, coronamaatregelen, het onderhoud en al het andere korte nieuws.

Bij Kleine Boodschap spraken we de afgelopen tijd geregeld met creatieve en technische geesten binnen de Efteling-organisatie. Deze keer gooien we het eens over een hele andere boeg en nemen we de exploitatie van de Efteling onder de loep. We gaan om tafel met Frans Goenee, sinds 1989 werkzaam bij het park in verschillende functies binnen de exploitatie en (vooral) horeca. We spreken over zijn eerste jaren als bedrijfsleider van de Likkebaerd en sectiechef van het Noorderpark en Oosterpark, Frans vertelt honderduit over zijn ervaringen als Rijkenmanager Marerijk én we leren wat een conceptmanager horeca doet. We zijn echter nog lang niet uitgepraat met Frans, dus praten we binnenkort met hem verder in een tweede interview!

Op zaterdag 4 december opende Bäckerei Krümel, een gloednieuw restaurant in het themagebied rond Max & Moritz. In deze speciale bonusaflevering nemen we jullie mee tijdens ons eerste bezoek aan de bakkerij. We bewonderen het exterieur en interieur, proeven een aantal gerechten, spreken met Projectmanager Horeca Melvin van Brakel en geven natuurlijk ons eindoordeel over Bäckerei Krümel. En daar kunnen we deze keer heel kort over zijn...

Het coronavirus laait weer op, en dat is slecht nieuws voor de Efteling (en de opname van onze 250e aflevering): allerhande strenge coronamaatregelen zijn weer teruggekeerd. Maar gelukkig is er ook heel veel leuker nieuws! Zo praten we je bij over de vorderingen op de bouwplaats van de Wereld van Sindbad, dagdromen we over de geruchten rond het Dwarrelplein Hotel en het Spookslot en zijn er heel wat updates over de Winter Efteling, onderhoud, merchandise en ga zo maar door. Jammer genoeg mocht Tim van Paul niet over Bäckerei Krümel praten...

Wij van Kleine Boodschap kunnen enorm genieten van de schoonheid van de Efteling, die je zelfs terugziet in de allerkleinste details. De vele beelden en beeldjes in het park zijn daar een prachtig onderdeel van, maar tot op heden onderbelicht en ondergewaardeerd. Daar gaan we in deze aflevering verandering in brengen! We brengen een ode aan de vele kundige vormgevers van de Efteling, uit het verleden en heden, en bespreken ieder onze 10 meest favoriete beeldjes in het park. Op het eerste gezicht een wel heel erg "micro" onderwerp, maar we doen interessante ontdekkingen en leren ook zelf de beeldhouwkunst in de Efteling nog meer te waarderen!

Er wordt stevig doorgewerkt aan de bouw van de Wereld van Sindbad, Bäckerei Krümel is bijna klaar voor opening, de Winter Efteling is weer begonnen en er veranderde wederom nogal wat aan de coronaregels. Zie je door de bomen het bos niet meer? Wij praten je bij! En we staan ook even stil bij de diverse geruchten, het onderhoudsnieuws, nieuwe merchandise, en meer!

We gaan op pad in het Lavenlaar! Natuurlijk nemen we je eerst mee door de geschiedenis van dit prachtige stukje Efteling, maar al snel duiken we ook echt het dorpje zelf in en lopen we met jou aan de hand door het Lavenlaar, waarbij we honderduit beschrijven wat we zien, en wat we daarvan vinden. Natuurlijk staan we ook stil bij het verhaal van de Laven, de Laafse Winterspelen en de Slakkenmonorail, en tot slot delen we wat we nu eigenlijk zelf van het Lavenlaar vinden, nu en in de toekomst.

Wat gebeurt er momenteel veel in de Efteling! We praten je bij over alle vorderingen bij Bäckerei Krümel en De Wereld van Sindbad, en bestuderen we een mysterieuze bouwplaats die onlangs verscheen... Verder wordt er momenteel hard gewerkt aan de opbouw van de Winter Efteling en komen er weer wat veranderingen aan op coronagebied. Tot slot nemen we je nog even op sleeptouw langs alle onderhoudsprojecten die op dit moment in uitvoering zijn én hoor je natuurlijk ook al het andere Efteling-nieuws van de afgelopen 3 weken!Tot slot: wil je bij de feestelijke opname van onze 250e aflevering zijn? In deze aflevering hoor je er alles over!

Het is 1 november, Allerheiligen, en wat is er dan toepasselijker als onderwerp dan Halloween? In deze speciale aflevering van Kleine Boodschap gaan we voor de verandering eens niet de eeuwigdurende discussie aan of Halloween in de Efteling zou passen of niet, maar vragen we onszelf af: áls de Efteling Halloween zou organiseren, hoe zou dat er dan uit moeten zien? Samen met de absolute Halloween-specialist van Nederland, Dennis van Breukelen (onder andere bekend van de podcast ScarePod), hebben we ieder een concept voor Halloween in de Efteling uitgewerkt, dat we in deze aflevering aan elkaar én jullie, onze luisteraars, presenteren. Maar wiens idee is nou het best passend...?

We gaan aan tafel met de bekende televisie- en filmregisseur én themaparkliefhebber Dennis Bots. Samen met "onze" media-expert Bjorn Bouwens vragen we Dennis het hemd van het lijf over zijn uiteenlopende werk voor de Efteling, van de film Hugo tot Sprookjesboom en van het Meisje met de Zwavelstokjes tot de Vliegende Hollander. Natuurlijk bespreken we ook zijn werk als regisseur buiten de Efteling en wisselen we van gedachten over de toekomst van film en audiovisuele effecten in de Efteling en andere themaparken.

Bij hoge uitzondering hebben we deze week alweer een nieuwsaflevering voor je klaarstaan, waarin we terugblikken op het Efteling-nieuws van de afgelopen week. Zodoende hebben we eindelijk eens flink wat tijd over om een aantal reacties van luisteraars van de afgelopen maanden uitgebreid te behandelen. Maar natuurlijk praten we je eerst bij over de vorderingen in De Wereld van Sindbad, het aanbod van Bäckerei Krümel én de verdere versoepeling van de coronamaatregelen!

Deze week is er volop reden voor een feestje! Waarom? Dat vertellen we je natuurlijk in deze nieuwsaflevering. Daarnaast staan we stil bij de vele vorderingen op de bouwplaatsen van Bäckerei Krümel en de Wereld van Sindbad, blikken we terug op de première van de Vijf Zintuigen-docu "Fata Morgana, Making of: De Verboden Stad", bespreken we de versoepeling van de coronamaatregelen én blikken we vooruit naar de komende Winter Efteling!

Het is oktober en dus is het tijd voor de tweede editie van De Glazen Bol! Net zoals vorig jaar proberen we weer te voorspellen wat er de komende 365 dagen in de Wereld van de Efteling gebeurt. Dat schudden we niet zomaar uit onze mouw, daarvoor mogen we kiezen uit een selectie van de vele voorspellingen die jullie instuurden. Maar natuurlijk blikken we eerst even terug op de eerste editie van vorig jaar: wie had er de meeste voorspellingen goed? Daarna gaan we aan de slag met de voorspellingen voor het komend jaar. Natuurlijk gokken we niet zomaar: we combineren luchtige kansberekening met geruchten en natuurlijk ook een stevig vleugje wishful thinking, wat leidt tot interessante discussies. Wil je zelf meedoen? Ook dit jaar mag je weer je eigen voorspellingen insturen!

Op 25 september namen we in Nederland afscheid van de zogenaamde "anderhalve metermaatregel", en dat is goed nieuws voor de Efteling: de capaciteit van het park kan omhoog, veel storende maatregelen verdwijnen uit het park én abonnementhouders hoeven niet meer te reserveren. Reden tot vreugde dus! Maar natuurlijk nemen we ook een kijkje op de bouwplaatsen van De Wereld van Sindbad en Bäckerei Krümel en praten we na over een klein brandje in Droomvlucht.

Na anderhalf jaar staat de show CARO vanaf 2 september eindelijk weer op de planken in het Efteling Theater! Om dit te vieren staan we in deze aflevering stil bij de muziek van deze show. Geïnspireerd door de podcast Song Exploder ontrafelen we de muziek bijna noot voor noot, maar natuurlijk kunnen we dat niet zelf: niemand minder dan componist René Merkelbach zelf neemt ons in de Audiocult-studio aan de hand mee door zijn composities!

Na een "zomerprogrammering" van 6 weken zijn Paul en Tim allebei weer terug van vakantie, en dus is het de hoogste tijd voor een nieuwsaflevering, waarin we al het Efteling-nieuws van de afgelopen 6 weken met je doornemen. Natuurlijk nemen we afscheid van Monsieur Cannibale en het Avonturen Doolhof, en nemen we de bouwwerkzaamheden bij De Wereld van Sindbad en Bäckerei Krümel met je door. We blikken uitgebreid terug op het afgelopen zomerseizoen (wat vonden we er eigenlijk zelf van?), bespreken de proef met de Virtuele wachtrij bij de Lavenlaar monorail, bekijken alternatieve tekeningen voor Speelbos Nest en staan stil bij het personeelstekort van de afgelopen maanden.

Hij werkte als ontwerper bij de Efteling en EuropaPark, en werkt inmiddels alweer 12 jaar als Executive Creative Director bij Walt Disney Imagineering: Michel den Dulk. Michel is voor even terug in Nederland en is te gast in de Kleine Boodschap-studio voor een exclusief interview. We vragen deze jonge Efteling-legende het hemd van het lijf over zijn liefde voor de Efteling, zijn strijd om op de Efteling-ontwerpafdeling terecht te komen én over de projecten die hij realiseerde, zoals het Anton Pieckplein en het Meisje met de Zwavelstokjes. Maar natuurlijk vertelt Michel ook over zijn tijd bij EuropaPark en over zijn huidige werk als Imagineer, en hoe het is om voor Walt Disney Imagineering te werken. Tot slot hebben we nog een aantal prangende vragen die we nu éindelijk aan hem kunnen voorleggen.

Eerder dit jaar maakten we kennis met "pretparkprofessor" Pieter Cornelis, in het verleden onder andere werkzaam bij de Efteling (als hoofd Onderzoek) en Toverland, en tegenwoordig vooral actief voor JoraVision en Fontys. Na ons uitgebreide interview liepen we nog steeds over van vragen voor hem, en daar nemen we deze keer eens goed te tijd voor. We praten natuurlijk over de toekomst van de Efteling en het belang van investeringen, maar ook merkidentiteit, prijsstrategie en zelfs Toverland komen voorbij. Volop voer voor discussie en stof tot nadenken!

Al sinds het prille begin van onze podcast raakten we er maar niet over uitgepraat: de bestemmingsplanprocedure Wereld van de Efteling 2030, een ontwikkeling die van doorslaggevend belang is voor de toekomst van de Efteling. Na een slepende procedure van maar liefst 10 jaar volgde in juni van dit jaar eindelijk de einduitspraak van de Raad van State: het bestemmingsplan is onherroepelijk goedgekeurd en vastgesteld. Goed nieuws dus voor de toekomst van de Efteling, zeker op de lange termijn! In deze aflevering blikken we (bij wijze van therapie) nog eens terug op de bestemmingsplanprocedure. Voor de verandering doen we dat niet alleen, maar samen met 2 specialisten van de Efteling: Team Lead Bestuurlijke Zaken Wyke Smit en landschapsarchitect Ivo Südmeier. We blikken terug op de procedure en de contacten met omwonenden, bekijken wat er nu allemaal mag én stellen alle vragen die we altijd al hadden willen stellen.

Deze aflevering duiken we in het jaarverslag van de Efteling over het jaar 2020. Samen met economiedocent en Efteling-liefhebber Roel van Tilborg bekijken en analyseren we de financiële cijfers van het park in een (door corona en lockdowns) buitengewoon lastig jaar. Gaandeweg komen we veel interessante dingen te weten over de financiële situatie en nog allerlei andere "bijvangst" uit het verslag. Tot slot blikken we vooruit op de toekomst en beantwoorden we nog wat interessante vragen van luisteraars. Ook deze keer weer ingewikkelde materie, maar we (en dan vooral Roel) doen ons uiterste best om het voor iedereen begrijpelijk uit te leggen.

In de "Mijmeren met..." afleveringen mijmeren we met Bekende Nederlanders én bekende Efteling-fans over hun liefde voor de Efteling. In deze eerste aflevering is 3FM-dj Rob Janssen te gast, onder andere bekend van het programma Partij voor de Vrijdag. Hij vertelt honderduit over zijn vele creatieve uitspattingen, en hoe de Efteling daarbij inspiratiebron is. Natuurlijk vertelt hij ook over zijn favoriete attracties, deelt zijn leukste herinneringen, en hij heeft wat goede ideeën voor de toekomst van de Efteling.

Het is zomer! Hoogseizoen voor de Efteling, en dus is er weer heel wat nieuws te bespreken. We delen onze ervaringen met het zomerseizoen en praten watertandend over de vele zomerspecials op het gebied van eten en drinken. Natuurlijk praten we nog even door over De Wereld van Sindbad, bespreken we de vorderingen bij de bouw van Bäckerei Krümel en staan we stil bij 2 vervelende rechtszaken waarin de Efteling is beland. Maar ook is er nieuws over een proef met een virtuele wachtrij in het Lavenlaar, praten we je bij over het onderhoud, en zijn er nog 1001 andere nieuwtjes in de Wereld van de Efteling die we niet onbesproken laten.

Een maand geleden kondigde de Efteling de Wereld van Sindbad aan: de ombouw van een groot deel van het Reizenrijkplein naar een themagebied rond de verhalen van 1001 Nacht, met Sirocco als reïncarnatie van Monsieur Cannibale en waterspeeltuin Archipel als vervanger van het Avonturen Doolhof. Ondanks de prachtige tekeningen die de Efteling naar buiten bracht hadden we natuurlijk nog volop vragen over dit prachtige project. En aan wie kan je die nou beter stellen dan aan hoofdontwerper Sander de Bruijn? In deze bonusaflevering vertelt Sander honderduit over het ontstaan van de eerste ideeën en het verloop van het ontwerpproces én hij neemt ons aan de hand mee door al zijn tekeningen, waarbij we antwoord krijgen op al onze vragen.

Op de bovenste verdieping van Het Klavier, het gemeentehuis van de gemeente Loon op Zand, gaan we om tafel met niemand minder dan Hanne van Aart, de burgemeester van de gemeente Loon op Zand, waar ook het dorp Kaatsheuvel en dus de Efteling onder vallen. Hanne vertelt ons openhartig hoe het is om burgemeester te zijn van de gemeente waar de Efteling in ligt en hoe de samenwerking tussen de gemeente en het park verloopt. Natuurlijk staan we ook even stil bij ontwikkelingen als de coronacrisis en de bestemmingsplanprocedure, maar ook openbare orde en veiligheid, financiële kwesties en de toekomst van de gemeente en de Efteling komen aan bod, evenals Hanne's eigen band met het park.

Na een week met vooral heel veel negatief nieuws zijn wij wel toe aan een opsteker, en gelukkig is er wederom heel veel (grotendeels positief) Efteling-nieuws, dat we graag met jullie delen in deze nieuwsaflevering. We staan stil bij een nieuwe rechtszaak over stikstofuitstoot, kijken verlekkerd uit naar dit zomerseizoen, volgen de bouw van Bäckerei Krümel op de voet en bespreken geruchten over de mogelijke komst van een hotel naar het Dwarrelplein. Maar natuurlijk is er ook veel te vertellen over de herrijzing van de Wonder, over het onderhoud in het park én over al het andere dat de afgelopen 2 weken gebeurde in de Wereld van de Efteling!

Toen we een paar weken geleden voor het eerst met Efteling-legende en jeugdheld Lex Lemmens om tafel gingen raakte hij in de verste verte niet uitgepraat over zijn tijd bij het park. Daarom verwennen we jullie met deel 2 van ons gesprek met Lex. We zijn opnieuw bij hem te gast, en vragen hem het hemd van het lijf over zijn recentere projecten, zoals de Fata Morgana, Droomvlucht, Vogel Rok en de eerste ideeën rond de Vliegende Hollander. Ook spreken we over zijn afscheid van de Efteling, over zijn voortdurende betrokkenheid bij de leisurewereld na zijn pensionering, en hebben we nog wat gewetensvragen voor hem...

Deze week een andere nieuwsaflevering dan jullie van ons gewend zijn, want naast Paul en Tim neemt ook Marjolein (ThemeParkWonders op Instagram) plaats achter de Kleine Boodschap-microfoon! Marjolein valt meteen met haar neus in de boter, want er is weer volop Efteling-nieuws te bespreken. Zo duiken we uitgebreid in de plannen voor De Wereld van Sindbad, het nieuwe themadeel in het Reizenrijk, met attracties Sirocco en Archipel. Maar natuurlijk is er ook weer heel wat te melden over Nest, Bäckerei Krümel, de coronacrisis, het bestemmingsplan, onderhoud en nog 1001 andere leuke nieuwtjes!

In 2008 begon de Efteling haar eigen radiostation, Efteling Radio, dat de afgelopen jaren uitgroeide tot het populaire Efteling Kids Radio. Samen met dj's Arnoud Schellenberg en Mayoni Oosterhoff blikken we terug op de hoogte- en dieptepunten van 12,5 jaar Efteling Kids Radio, de ontwikkelingen die het radiostation gedurende de jaren doormaakte en de hoogtijdagen tijdens de coronapandemie, maar ook over het besluit van de Efteling om afscheid te nemen van de dj's bij het radiostation. Tot slot staan we ook uitgebreid stil bij de nieuwe droom die Arnoud en Mayoni aan het verwezenlijken zijn: Hallokids Radio!

Sinds 5 juni mogen de binnenattracties weer open, het wordt steeds drukker in de Efteling en het park bereidt zich voor op de zomer. Daarom hebben we ook in deze nieuwsaflevering weer veel vernieuwingen en veranderingen in het heropende park voor jullie op een rijtje gezet, en natuurlijk ook volop onderhoudsnieuws. Maar dat is niet alles! Zo duiken we ook in de geruchten over de ombouw van Monsieur Cannibale en het verdwijnen van het Avonturen Doolhof, geven we een update over Speelbos Nest, Bäckerei Krümel en de coronamaatregelen én is er onverwachts heel wat theaternieuws...

Al sinds het prille begin van onze podcast wordt er door velen om gevraagd: een interview met voormalig Efteling-techneut Lex Lemmens. Nu is het dan eindelijk zover: we mogen aan tafel met deze Efteling-legende én jeugdheld. In dit eerste deel van ons tweeluik praten we uitgebreid over zijn beginjaren bij de Efteling, de ontwikkeling van de Technische Dienst, nut en noodzaak van zijn vele buitenlandse reizen en natuurlijk ook zijn rol bij een groot aantal Efteling-projecten, variërende van Spookslot tot Python, en van Bob tot Carnaval Festival.

Ontkurk de champagne (of in ons geval: de Schrobbelèr), want het is feest! Na een procedure van maar liefst 6 jaar is het bestemmingsplan Wereld van de Efteling 2030 eindelijk goedgekeurd en daarmee onherroepelijk, waarmee de Efteling plotsklaps een heleboel extra uitbreidingsmogelijkheden krijgt. We staan uiteraard even stil bij deze uitspraak, wat het betekent voor de toekomst van de Efteling en wat we verwachten dat er de komende tijd staat te gebeuren. Maar er is meer! De Efteling is inmiddels ruim 2 weken open, en dus bespreken we de vele veranderingen en vernieuwingen in het park die we eerder nog niet gezien hadden. We bespreken nog kort Speelbos Nest, geven een bouwupdate over Bäckerei Krümel en praten je bij over de ontwikkelingen rond de coronacrisis.

Op 31 mei 2021 opende Speelbos Nest!, de nieuwe inclusieve speeltuin in het Ruigrijk. In deze aflevering nemen we je aan de hand mee door het speelbos, vertellen we je uitgebreid wat er te zien en te doen is, proeven we een Kurke(n)trekker én geven we ons (voorlopig?) eindoordeel over deze bijzondere speeltuin.

Vandaag nemen we eindelijk ons misschien wel favoriete attractietype onder de loep: de darkride! Wat is een darkride, wat vinden we ervan en wat maakt een darkride goed (of niet)? Natuurlijk ontkomen we niet aan een toplijstje: wat zijn nu onze favoriete darkrides in de Efteling? Tot slot maken we ook nog een uitstapje buiten de wereld van de Efteling, en lopen we onze andere favoriete darkrides langs. Ga er maar eens goed voor zitten, want dit onderwerp blijkt voer voor uren gesprek en discussie!

Eind vorig jaar gingen we op bezoek bij Sven Olree, Team Lead Rooms Division bij het Efteling Hotel. Hij vertelde ons over de plannen voor een grootscheepse verbouwing van de Comfortkamers in het hotel. Inmiddels is de renovatie achter de rug. In 9 weken tijd hebben in totaal 104 hotelkamers een totale make over gekregen. Nu zijn we opnieuw te gast bij Sven. Hij laat ons de vernieuwde hotelkamers zien en krijgen een rondleiding langs de andere vernieuwingen in het Efteling Hotel.

Na ruim 5 maanden wachten is het dan eindelijk zover: de Efteling is weer open!! Op woensdag 19 mei opende het park na een lange lockdown, en natuurlijk waren Paul en Tim er allebei bij. In deze extra lange nieuwsaflevering blikken we uitgebreid terug op onze ervaringen tijdens deze eerste openingsdag. Natuurlijk bespreken we alles wat nieuw en anders is in het park, we nemen de tijd voor goede bouwupdates over Bäckerei Krümel en Speelbos Nest en staan stil bij alle ontwikkelingen die uiteindelijk leidden tot heropening van de Efteling. Verder is er ook weer eens nieuws over de bestemmingsplanprocedure, nemen we de tijd voor een uitgebreide onderhoudsupdate, is er volop merchandisenieuws, kortom: haast een overdaad aan Efteling-nieuws! Maar dat kan ook niet anders na een sluiting van 5 maanden...

We krijgen in deze aflevering een exclusief kijkje achter de schermen in het Efteling Theater! Tom Netten, werkvoorbereider Techniek Theater & Evenementen bij de Efteling, vertelt ons alles over de multifunctionele inzetbaarheid van deze "black box" en neemt ons mee op een uitgebreide tour door, onder en boven de theaterzaal. We komen alles te weten over de inschuifbare tribune, orkestbaklift, trekkenwand en hangbruggen, en nog veel, veel meer.

We beloofden het al langer, maar eindelijk is het zover: we duiken weer eens in de stapel reacties van luisteraars! In deze aflevering nemen we uitgebreid de tijd om jullie vragen te beantwoorden, en vliegen van muffe luchtjes naar tips tegen misselijkheid, van oude ambachten naar de Sprookjeslijn, en van de resortgedachte naar hard ticket events.

We praten je weer tot in detail bij waarbij we kwijlen... uh... kijken naar de nieuwe tekeningen en bouwfoto's van Bäckerei Krümel! We ontdekten wat foto's van de vernieuwde comfortkamers in het Efteling Hotel, duiken in een grondruil tussen de Efteling en de gemeente én nemen je aan de hand mee langs alle verwikkelingen rond de coronacrisis van de afgelopen weken. Verder is er verrassend veel onderhoudsnieuws uit het park, en stippen we ook al het andere nieuws uit de Wereld van de Efteling even kort (?) aan.

Het is weer tijd voor een interview met een oud-Eftelinger! Vandaag gaan we om tafel met Jack Rijnen, van 1986 tot en met 2007 werkzaam bij de Efteling als hoofd Dienst Buitenobjecten, beheercoördinator en projectleider. Jack vertelt ons hoe het er in de jaren 80 en 90 aan toe ging bij de groendienst, en haalt herinneringen op aan projecten als de aanleg van het huidige parkeerterrein, het Golfpark en het Klaterwater-systeem. We leren heel wat over de ondergrondse infrastructuur van het park, milieubeheer, Sterrenslag en het beheer van de gronden van de Stichting, maar ook over de bouw van het Efteling Theater, de aanleg van het groen in het Lavenlaar en de totstandkoming van de verblijfsaccommodaties.

We gaan voor de tweede keer om tafel met Bjorn Bouwens (Efteling-liefhebber, media-expert én bekend van de podcast "Daar bleef je voor thuis") om verder te praten over de Efteling en media. In dit tweede deel staan we uitgebreid stil bij alle eigen mediaproducties van Efteling Media, maar ook het Efteling YouTube-kanaal komt aan bod. Tot slot kijken we vooruit, wat ontaardt in een stevige discussie over de toekomst van Efteling (en) media.

Goed nieuws: de Efteling mag weer open! Nou ja, één dagje. Als experiment. Maar er gloort eindelijk licht aan de horizon! Natuurlijk raken we er deze nieuwsaflevering niet over uitgepraat. Daarnaast zijn er nog volop andere ontwikkelingen in de Wereld van de Efteling. Zo praten we je bij over de vorderingen in Speelbos Nest, over de plannen om Holle Bolle Gijs te verduurzamen, het vertrek van de DJ’s bij Efteling Kids Radio én geven we eindelijk onze mening over De Expeditie van de familie Vos. En alsof dat nog niet genoeg is hebben we ook nog flink wat updates over bouw- en onderhoudswerkzaamheden in en rond het park en wat veranderingen in de organisatie.

Zodra het gaat schemeren komt de wereld vol wonderen écht tot leven. Belichting en verlichting zijn dus enorm belangrijk in de Efteling. Daar willen we meer over weten en daarom zitten deze keer om tafel met Jaap den Bleker (ontwerpcoördinator), Stan Dingemans (senior engineer showtechniek) en Eric Brekelmans (lichtontwerper). De heren praten vol enthousiasme over het belang van goede verlichting, de geschiedenis van verlichting in de Efteling, over het ontwerp- en uitvoeringsproces, typisch Eftelingse verlichting en een groot aantal verlichtingsprojecten waar zij samen aan werkten. Het lijkt misschien een heel technisch onderwerp, maar we zijn enorm verrast door wat er eigenlijk allemaal komt kijken bij het goed uitlichten van ons geliefde park en haar attracties!

We starten deze nieuwsaflevering met een snelle bouwupdate, we staan we stil bij de ontwikkelingen rond Café De Efteling, en natuurlijk ontkomen we ook niet aan een update over de coronacrisis. Verder is er opvallend veel te melden over onderhoud in en rond het park, en is er ook weer allerlei kort nieuws, onder andere over merchandise, oude videobeelden, creatieve fans en een “nieuw” horecaconcept.

Deze week duiken we in een ingewikkeld maar interessant onderwerp: de verstandhouding tussen de Efteling en haar fans, in het verleden, heden en de toekomst. Daarbij focussen we vooral op de veranderende relatie tussen de Efteling en fanmedia. We bespreken dit met onze contactpersoon bij de afdeling Communicatie & Reputatie, Steven van Gils, en ook Marwin van de Hoeve van fansite De Vijf Zintuigen schuift aan om een goede vergelijking te kunnen maken tussen het verleden en heden.

De Efteling besloot in mei 2019 te stoppen met het Efteling Golfpark. Begin 2020 bleek het golfpark wel te blijven bestaan: de exploitatie zou worden overgenomen door de Hollandsche Golfbaan Exploitatiemaatschappij. Tijdens de afgelopen kerstdagen was het zover: de Efteling droeg de sleutel over aan de HGE, en de naam werd veranderd in Golfpark De Loonsche Duynen. Natuurlijk konden we het niet laten om eens poolshoogte te nemen! In deze bonusaflevering zijn we te gast bij Joris Slooten, operationeel directeur van de HGE, in een opgefrist clubhuis waar de verf nog nat is. Joris vertelt ons over de HGE, hoe de overname van de exploitatie verliep, wat er de afgelopen maanden allemaal is veranderd en wat we de komende jaren nog mogen verwachten van het vernieuwde golfpark. Wij hebben wel zin om een balletje te slaan!

Deze week praten we je natuurlijk bij over de vorderingen bij Speelbos Nest en het Efteling Hotel, maar ook bespreken we geruchten over het aanpassen van Monsieur Cannibale, de vele ontwikkelingen rond de coronacrisis en hebben we (minder leuk) nieuws over het onderhoud aan de Piraña, vers van de pers!

Voor de verandering hebben we het deze keer bij Kleine Boodschap niet over bouw of techniek, maar over strategie, onderzoek en investeringen. We gaan aan tafel met Pieter Cornelis, van 2003 tot 2007 hoofd Onderzoek bij de Efteling. We praten over het najagen van zijn droom om bij de Efteling te werken, het opbouwen van de afdeling Onderzoek, waar goed parkonderzoek uit bestaat en welke interessante ontdekkingen hij in die jaren heeft gedaan. Maar natuurlijk bespreken we ook zijn belangrijke rol in het leisure-onderwijs, zijn onderzoek naar het effect van investeringen op bezoekersaantallen en zijn recente werk voor Toverland en Jora Vision.

Vanwege de coronapandemie vinden de opnames van het volgende seizoen van het populaire televisieprogramma Wie is de Mol deze keer in Nederland plaats. Regisseur Rick McCullough heeft zijn oog laten vallen op de Efteling als opnamelocatie, maar heeft geen idee welke opdrachten hij in het park kan laten plaatsvinden. Daarom heeft hij onze hulp ingeroepen. Gelukkig delen Paul en Tim naast een passie voor de Efteling ook een fascinatie voor Wie is de Mol. Samen met Wie is de Mol-kenner en -liefhebber van het eerste uur Mark Versteden, tevens co-host van de podcast Trust Nobody, bedenken ze in totaal 15 opdrachten voor een Wie is de Mol-seizoen in de Efteling!

Na de feestweek is het weer tijd voor een klassieke nieuwsaflevering. De Efteling mag dan nog steeds gesloten zijn, de afgelopen 3 weken is er toch weer heel wat gebeurd in de Wereld van de Efteling! We genieten nog even na van alle sneeuwpret, kijken verlekkerd naar oude filmbeelden en staan stil bij een mooi onderhoudsproject dat ons verraste: de bouw van een nieuwe ingangstunnel voor Lal's Brouwhuys. Maar natuurlijk praten we je ook bij over alle ontwikkelingen rond de coronacrisis, de verschillende bouwprojecten in en rond de Efteling en al het andere dat gebeurt in en rondom ons geliefde park én de fanscene.

Een feestelijk moment, want dit is onze 200ste aflevering! Helaas geen feestje met onze luisteraars, maar wel een waardig alternatief: we kruipen om tafel met Sander de Bruijn (team lead Ontwerp), Jeroen Verheij (ontwerper) en Ronald Donkers (bouwkundig ontwerper)! We vragen de drie heren het hemd van het lijf over de afdeling Ontwerp, hoe de week van een ontwerper eruit ziet en wat voor sfeer er op de afdeling hangt, maar natuurlijk ook hoe het ontwerpproces begint, waar de heren hun inspiratie vandaan halen en hoe een mooie schets naar een bouwkundig kloppend gebouw wordt vertaald. We raken niet uitgepraat over deze bijzonder boeiende materie!

De volgende aflevering is alweer de 200e, en ter gelegenheid van dat mooie jubileum duiken we in deze bonusaflevering in de wereld achter de podcast Kleine Boodschap! Mark Dekkers, van de podcast Ready for Take-off, vraagt ons het hemd van het lijf over het ontstaan van onze podcast, de manier waarop we onze afleveringen voorbereiden, hoe de opnames plaatsvinden en wat er daarna nog allemaal aan montage gebeurt. Een mooi kijkje achter de schermen bij Kleine Boodschap! Bovendien komen er een aantal wel heel bekende stemmen voorbij...

In deze aflevering kruipt er weer een echte Efteling-legende achter de microfoon van Kleine Boodschap: Reinoud van Assendelft de Coningh! Hij was van 1990 tot 1996 commercieel directeur, en onder meer nauw betrokken bij de komst van Droomvlucht, de viering van 40 jaar Efteling en de uitbreiding van de Wereld van de Efteling. Bovendien ging hij het gevecht aan met nieuwkomer EuroDisney, stond hij aan de wieg van allerhande boeken, merchandise en shows en maakte hij zich hard voor het vertellen van het verhaal van de Efteling. In dit uitgebreide interview praten we met Reinoud over zijn jaren bij de Efteling én al het andere dat hij daarna nog in de vrijetijdsector heeft ondernomen.

Speelbos Nest en de renovatie van de Comfortkamers in het Efteling Hotel vorderen gestaag én er is natuurlijk de aankondiging van het nieuwe horecapunt 't Verwende Nest. Ondanks dat de Efteling dicht is, is er dus genoeg te bespreken. We ontkomen er natuurlijk niet aan om nog even stil te staan bij de gevolgen van de coronacrisis voor de Efteling, met als dieptepunt de dreiging van rellen rond ons geliefde park. Daarnaast kijken we verlekkerd naar de tekeningen van het ooit geplande Waterpaleis, die recent opdoken, pinken we een traantje weg vanwege het afscheid van Efteling Kids Radio en is er toch weer aardig wat nieuws over onderhoud, merchandise en zelfs het bestemmingsplan.

De Efteling en media is een enorm groot onderwerp, maar onze kennis daarover is maar beperkt. Met flink wat hulp van Bjorn Bouwens (Efteling-liefhebber, media-expert én bekend van de podcast "Daar bleef je voor thuis") durven we ons er nu toch aan te wagen! In het eerste deel van dit tweeluik over de Efteling en media vertellen we je alles over de films, series en andere tv-programma's die plaatsvonden in het park, en over de Efteling in het nieuws. Tot slot raken we niet uitgepraat over de vele documentaires en making of's die zijn gemaakt door en over de Efteling.

We praten je bij over het herstelbesluit, waarmee de gemeente en de Efteling alsnog goedkeuring hopen te krijgen bij de Raad van State voor het bestemmingsplan Wereld van de Efteling 2030. Maar ook over de vorderingen bij Speelbos Nest, de laatste ontwikkelingen rond de coronacrisis en de zorgwekkende financiële situatie van de Efteling. Tot slot is er verrassend veel onderhoudsnieuws uit het gesloten park, blijft webshop 't Pakhuys de gemoederen bezighouden en is er nog volop ander kort nieuws!

Na een lange zit waren we er uit: op veler verzoek hebben we ons gewaagd aan een aflevering over de toiletten in de Efteling! U vraagt, wij draaien... We bezoeken (in gedachten!) alle toiletgroepen in de Efteling, bespreken we de geschiedenis, bekijken we wat we zelf belangrijk vinden aan een goede toiletgroep, en hebben we het over zaken als thematisering en genderneutrale toiletten. Tot slot delen we onze wensen en ideeën voor de toekomst van de toiletten in de Efteling. En zo bleek: er valt stiekem toch best veel te vertellen over dit licht bizarre onderwerp...

In deze eerste nieuwsaflevering van 2021 praten we je uitgebreid bij over de financiële situatie van de Efteling als gevolg van de coronacrisis. Daarnaast zijn er nog wat updates uit het park, bespreken we wat voor initiatieven de Efteling zoal tijdens de sluiting onderneemt en is er ook heel wat nieuws vanuit de grote groep liefhebbers om de Efteling heen. Aan alle luisteraars: de beste wensen voor het nieuwe jaar!

We duiken weer eens lekker in de geschiedenis van de Efteling! Deze keer doen we dat aan de hand van een originele plattegrond uit 1978. We kijken eerst eens naar de geschiedenis van de Efteling-plattegronden, nemen de plattegrond zelf onder de loep, en lopen tot slot een virtuele ronde door het park, als ware het 1978... en daarbij doen we een aantal leuke ontdekkingen!

In de laatste Kleine Boodschap-(nieuws)aflevering van 2020 blikken we terug op het Efteling-jaar 2020 én kijken we vooruit naar wat 2021 ons en de Efteling gaat brengen. Maar natuurlijk praten we je ook bij over het laatste nieuws. Zo sloot de Efteling voor de derde keer haar poorten vanwege een nieuwe, strenge coronalockdown, en werden er vervolgens allerhande initiatieven ontplooid om de Efteling toch bij de mensen thuis te krijgen. Daarnaast is er nieuws over de afbraak van Polka Marina, over de film De Expeditie van de familie Vos en diverse andere tv-producties én opende de Efteling een webshop.

We zijn te gast in Villa Pardoes, het vakantieverblijf voor zieke kinderen, ten zuiden van de Efteling, dat dit jaar 20 jaar bestaat. Algemeen directeur Peter Persoon vertelt ons over de ontstaansgeschiedenis van de villa, het belang van een onbezorgde vakantie voor de zieke kinderen en hun familie, en de belangrijke rol die het enorme team van vrijwilligers hierin spelen. We leren wat er tijdens een vakantieweek in de villa allemaal te doen is voor de gezinnen, hoe het initiatief bekostigd wordt, en wat de rol van Stichting Natuurpark de Efteling hierbij is. Tot slot geeft Peter ons een rondleiding door het indrukwekkende gebouw en dito tuin. Zelf je steentje bijdragen in dit voor Villa Pardoes financieel lastige jaar? Doneren kan op villapardoes.nl!

We praten je uitgebreid bij over de aankondiging van Bäckerei Krümel, de nieuwe bakkerij bij Max & Moritz die eind 2021 opent. Maar er is ook nieuws over de renovatie van de comfortkamers in het Efteling Hotel, we praten nog even door over de Winter Efteling en alle ontwikkelingen rond de coronacrisis van de afgelopen weken, en natuurlijk is er ook weer een heleboel onderhoudsnieuws en ander klein nieuws. Luister je Kleine Boodschap, dan mis je niks!

In dit tweede deel van onze reeks over de financiën van de Efteling gaan we samen met Efteling-liefhebber en economiedocent Roel van Tilborg creatief rekenen op basis van de cijfers uit het jaarverslag over 2019, en doen daarbij wat interessante ontdekkingen. "Armchair finance" pur sang. Daarnaast bespreken we onze eigen kijk op de financiële situatie van de Efteling en delen we (onder het mom van "de beste stuurlui staan aan wal") adviezen en ideeën om de financiële situatie van de Efteling nóg rooskleuriger te maken in de toekomst.

Op maandag 30 november draaide Polka Marina haar laatste rondjes. Binnenkort wordt de attractie gesloopt, om plaats te maken voor (voorlopig) een terras. In deze extra aflevering nemen we op gepaste manier afscheid van de Koggenmolen. We nemen je mee door de geschiedenis van de attractie, doen zelf een laatste rondje in de molen, en halen herinneringen op. Maar of er traantjes vloeien...?

Na een tweede coronasluiting is de Efteling gelukkig weer geopend... en hoe! In deze nieuwsaflevering doen we in geuren en kleuren verslag van deze bijzondere editie van de Winter Efteling, anders dan anders vanwege de coronacrisis, maar daardoor zeker niet minder mooi. Verder bewonderen we de nieuwe Grote Zweefmolen, staan we toch ook weer uitgebreid stil bij de gevolgen van de coronacrisis voor de Efteling, en is er nog wat nieuws uit de Wereld van de Efteling buiten het park.

Onze gast is niemand minder dan Ronald van der Zijl, directievoorzitter van de Efteling van januari 1997 tot september 2008. Ronald vertelt honderduit over zijn eerste maanden bij de Efteling, de introductie van de Rijkenstructuur, de broodnodige opknapbeurt van het Sprookjesbos en natuurlijk zijn grootste wapenfeit: het klaarstomen van de Efteling voor jaarrond openstelling, door de introductie van de Winter Efteling en verblijfsrecreatie. Maar natuurlijk staan we ook stil bij de vraag: hoe is het nu eigenlijk om algemeen directeur van de Efteling te zijn, wat maak je dan zoal mee? We komen meer te weten over een avontuurtje in Polen én hoe zit dat nu met die mythische uitspraak dat één attractie in 7 jaar tijd voldoende zou zijn...

Op het nieuwe YouTube-kanaal Theme Park Science nemen Danny (ook bekend als Eftelflags) en zijn team iedere aflevering een natuurkundig verschijnsel onder de loep, met behulp van bekende attracties in pretparkland. Eerder dit jaar was Theme Park Science te gast in de Efteling, waar ze een uitgebreid en uniek kijkje achter de schermen kregen bij de Pagode en het opstarten van deze attractie. In deze extra bonusaflevering van Kleine Boodschap vertelt Danny samen met Nick over het ontstaan van Theme Park Science en het idee om een aflevering op te nemen in de Efteling, de keuze voor de Pagode, de voorbereidingen van de opnames en natuurlijk de opnamedag zelf. Nick vertelt over het camera- en montagewerk, dat uiteindelijk leidde tot deze bijzonder interessante aflevering, waar menig Efteling-liefhebber zijn of haar vingers bij aflikt!

Deze week staan we uitgebreid stil bij de tweede coronasluiting van het park en alle andere ontwikkelingen rond de coronacrisis, maar gelukkig is er ook goed nieuws. Zo praten we je bij over de opbouw van de Winter Efteling, de plaatsing van de nieuwe Grote Zweefmolen, de eerste werkzaamheden aan speeltuin Nest! en de overdracht van een groot deel van het natuurgebied Het Loonsche Land aan Natuurmonumenten. Tot slot hebben we ook weer een berg kort (onderhouds)nieuws voor jullie. Het park mag dan weer even 2 weken dicht zijn, in de Efteling gebeurt altijd wel wat!

Op veler verzoek duiken we eindelijk in de wonderlijke wereld van de financiën van de Efteling. Aangezien we daar zelf weinig kaas van hebben gegeten hebben we Roel van Tilborg in de arm genomen, economiedocent én Efteling-liefhebber. In dit eerste deel van het tweeluik nemen we samen met Roel de "harde cijfers" uit de jaarverslagen onder de loep, met de broodnodige uitleg op Jip & Janneke-niveau. Zijdelings speculeren we naar hartelust over de mogelijke consequenties van bepaalde keuzes en ontdekken we allerlei interessante zaken in de jaarverslagen.

Tim neemt al het Efteling-nieuws van de afgelopen 3 weken door met Niels Damen, onder andere bekend van pretparkpodcast Theme Parks On Stage. En er is meer dan genoeg te vertellen! Zo staan we nog een keer stil bij de tussenuitspraak van de Raad van State over het bestemmingsplan Wereld van de Efteling 2030, bij het verdwijnen van Polka Marina en de plannen voor speeltuin Nest!, en bij Aquanura met een zachte G. Daarnaast zijn er nog wat ontwikkelingen rond het Efteling Golfpark, bespreken we alle ontwikkelingen rond het coronavirus en is er nieuws over het vertrek van directeur Coen Bertens, heet van de naald. Een klassieke Kleine Boodschap-nieuwsaflevering, maar tegelijkertijd heel anders dan je gewend bent...

Als Kleine Boodschap struinen we graag rond door de hele Wereld van de Efteling. Na bezoeken aan Bosrijk, ’t Loonsche Land en het Golfpark is het nu eindelijk tijd om ook het Efteling Hotel met een bezoek te vereren! We krijgen een rondleiding door het hotel van Sven Olree, Team Lead Rooms Division, en bezoeken ook enkele kamers. Natuurlijk bespreken we daarnaast de geschiedenis van het hotel, werpen we een blik in de toekomst (waarbij Sven een mooie primeur met ons deelt!) en vragen we ons af wat we nu zelf eigenlijk van het hotel vinden. Slaap lekker!

Ten zuiden van de Efteling ligt het Loonsche Land, een gebied dat niet alleen een vakantiepark van de Efteling, maar ook een natuurgebied herbergt. Je kan het gebied verkennen met het Keienspoor, een rondwandeling die is aangegeven met speciale keien met dierfiguren. In deze audiotour maken Paul en Tim een wandeling over het Keienspoor samen met Ivo Südmeier, Beleidsmanager Natuur en Landschap en Landschapsarchitect bij de Efteling. Ivo vertelt ons alles over het verre en recente verleden, heden en toekomst van het gebied, zowel qua natuur als cultuurhistorie. Wandel lekker met ons mee en kom alles te weten over dit relatief onbekende stukje Wereld van de Efteling!

We wachten al maanden op een uitspraak van de Raad van State over het bestemmingsplan Wereld van de Efteling 2030 en op 14 oktober was het zover! Of toch: nee, nog niet. De Raad van State heeft een tussenuitspraak gedaan omdat er toch nog wat tekortkomingen in het plan zaten. We bespreken in deze aflevering wat er nu precies hersteld moet worden, hoe haalbaar dat is en hoeveel vertraging dat oplevert. Maar om het wachten te verzachten komt er midden 2021 toch nog iets nieuws in de Efteling: Polka Marina verdwijnt en Nest! verschijnt!

Al naar onze extra aflevering over de première van Aquanura met een zachte G kunnen luisteren? Zet je dan maar schrap voor nóg een aflevering bomvol nieuwtjes, want ondanks dat we middenin het laagseizoen zitten en de Efteling haar uitgaven even op een lager pitje heeft gezet is er nog meer dan genoeg Efteling-nieuws over om een lekker lange reguliere nieuwsaflevering mee te vullen! Zo duiken we enthousiast in de aankondiging van de corona-editie van de Winter Efteling, kijken we nog eens goed naar de financiële situatie van de Efteling én kunnen we het toch niet laten weer uitgebreid door te praten over de gevolgen van de "tweede golf" van het coronavirus voor de Efteling. Daarnaast delen we een mooi familieverhaal, zijn er misschien wat voortekenen van bouwwerkzaamheden, bespreken we de mening van omwonenden over de Efteling en is er natuurlijk weer het nodige onderhoudsnieuws en ander klein nieuws. Never a dull moment in de Wereld van de Efteling!

Het was een avond die je niet vaak in de Efteling ziet: de première van Aquanura met een zachte G! In de aanloop naar de nieuwe show leggen we kort de geschiedenis van Aquanura onder de loep, nemen we je mee tijdens de openingsceremonie én laten we een paar stukjes uit de show horen. Na de plechtigheden praten we met Wim van de Donk, Olaf Vugts, Fons Jurgens en Jaap den Bleker over de nieuwe, tijdelijk toevoeging aan de Efteling. Een eindoordeel kan uiteraard ook niet missen. Zin in een verassend subtiele watershow? Dan denken wij aan de Efteling, want daar brandt nog licht.

We gaan in onze glazen bol kijken: hoe ziet de toekomst van de Efteling er het komende jaar uit? Aan de hand van een selectie uit de ruim 200 voorspellingen die we toegestuurd kregen van onze trouwe luisteraars, kiezen Tim en Paul ieder 10 gebeurtenissen waarvan ze verwachten dat deze voor 1 oktober 2021 daadwerkelijk plaatsvinden in de Wereld van de Efteling. Voer voor discussie, lastige afwegingen, wishful thinking en dromerij. En natuurlijk kunnen we het niet laten wat extra leuke inzendingen te bespreken. Over een jaar komen we erachter wie van de 2 heren het beste de toekomst van de Efteling kan voorspellen!

Half oktober verwachten we de uitspraak van de Raad van State over de plannen voor de Wereld van de Efteling 2030. We hoopten dat de schop daarna meteen de grond in zou kunnen, maar directeur Fons Jurgens vertelde in een interview met de AD-regiokranten dat de uitbreiding van het Reizenrijk (met achtbaan Grand Circus Balancé) tot nader order is uitgesteld, vanwege de financiële gevolgen van de coronacrisis. In deze nieuwsaflevering staan we uitgebreid stil bij deze ontwikkeling, bespreken we wat we van dit nieuws vinden, en gaan de discussie aan over het investeringsbeleid van de Efteling. Maar er is meer nieuws! Zo staan we stil bij de overname van de exploitatie van het Efteling Golfpark door de Hollandsche Golfbaan Exploitatiemaatschappij, genieten we van de herfst en nemen we de laatste ontwikkelingen rond Max & Moritz, Aquanura en de coronacrisis met je door. Tot slot is er natuurlijk weer een goedgevuld blokje onderhoudsnieuws, een berg korte nieuwtjes en kijken we naar wat nieuwe ontwikkelingen in de periferie rond de Efteling én over de landsgrenzen heen.

De naam Anton Pieck is onlosmakelijk verbonden met de Efteling. Als begaafd ontwerper en illustrator bepaalde hij in hoge mate het uiterlijk van de Efteling in de beginjaren van het park, een unieke stijl die nog steeds voortleeft en van groot belang was én is voor het succes van het park. Maar Anton Pieck was meer dan alleen Efteling-ontwerper. In deze aflevering ter gelegenheid van het 125e geboortejaar van Pieck duiken we in het leven en werk van Pieck. We doen dit niet alleen, maar hebben de hulp ingeroepen van Francine Oonk, conservator van het Anton Pieckmuseum in Hattem én achterkleindochter van Anton Pieck. Na afloop van ons gesprek krijgen we een rondleiding door het museum en staan natuurlijk stil bij de tentoonstelling "Er was eens...", over Pieck's ontwerpen voor de eerste 10 sprookjes in de Efteling. Ook spreken we kort met Pieter Aurik over de Efteling- en Anton Pieck-verzamelbeurzen.

De zomer is weer voorbij, en dus begint ook voor de Efteling het naseizoen. Maar dat betekent niet dat er geen nieuws is. Integendeel, deze nieuwsaflevering zit weer bomvol! Natuurlijk praten we je bij over het entertainmentprogramma voor het naseizoen en alle recente ontwikkelingen rond de coronacrisis, maar we bespreken ook wat hardnekkige geruchten voor 2021 en ontdekken warempel een grondaankoop van de Efteling. Als vanzelfsprekend is er weer een heleboel onderhoudsnieuws, en er was gezeik bij de toiletten...

Een van de meest ultieme manieren om je liefde voor de Efteling te vereeuwigen, is door een door het park geïnspireerde tatoeage te laten plaatsen. En als je dat wil, dan is er eigenlijk maar één deur waar je aan hoeft te kloppen: die van Bram Elstak. Bij Desperado Tattoo heeft hij inmiddels meer dan 60 Efteling-tatoeages geplaatst en tijdens deze aflevering wordt een nieuw meesterwerkje afgeleverd: Joost krijgt Draak Lichtgeraakt op de binnenkant van z’n arm! We praten met Bram en Joost over hun liefde voor de Efteling én tatoeages en we leren hoe een tatoeage geplaatst wordt.

Op 28 augustus 2020 overleed drs. Bart de Boer. Van 2008 tot en met 2013 was hij algemeen directeur van de Efteling en voegde hij onder meer Joris en de Draak en Raveleijn toe aan het attractieaanbod. Daarnaast was hij drijvende kracht achter de komst van Aquanura, de jaarrondopenstelling en een meer open houding ten opzichte van de fans. In deze aflevering staan we stil bij zijn recente overlijden, bespreken we zijn loopbaan bij de Efteling en proberen we te duiden wat hij heeft betekend voor de Efteling en haar fans. Tot slot delen verschillende bekende Efteling-liefhebbers hun herinneringen aan Bart de Boer. Bart, rust zacht!

We zijn terug van vakantie dus het is de hoogste tijd voor een verse nieuwsaflevering! In deze aflevering delen we onze ervaringen in de Efteling tijdens het afgelopen zomerseizoen, praten we jullie bij over de laatste ontwikkelingen rond de bestemmingsplanprocedure, Max & Moritz en natuurlijk de coronacrisis en staan we uitgebreid stil bij het nieuws over Aquanura met een zachte G en het verdwijnen van de afdeling Evenementen. Natuurlijk hebben we nog een hele berg klein (onderhouds)nieuws, en tot slot babbelen we nog even door over onze vakanties. Kleine Boodschap zit weer bovenop het nieuws!

Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van de Efteling Stoomcarrousel nemen een uitgebreid kijkje in de fascinerende historie van deze unieke saloncarrousel. We belichten de oorsprong van (stoom)carrousels en kermissen, bekijken we het ontstaan van de Stoomcarrousel en volgen we de levensloop van de carrousel. Gaandeweg belanden we bij de teloorgang van de molen, de aankoop door de Efteling, en doen we een verbazingwekkende ontdekking, waarmee we de geschiedenis van de Efteling Stoomcarrousel misschien wel een beetje herschrijven... Al met al een fascinerende historie met verrassende plotwending!

In deze aflevering brengen we een ode aan één van de oudste attracties van de Efteling: het Diorama. We nemen jullie mee door de geschiedenis, brengen een bezoek aan de Dioramahal en nemen uitgebreid de tijd om een rondje rond het Diorama te lopen. We proberen zoveel mogelijk mooie details te spotten, delen onze herinneringen en doen wat suggesties voor de toekomst van de Dioramahal.

Al sinds jaar en dag is het de Vraag der Vragen onder Efteling-liefhebbers en -personeel: wat is nou eigenlijk écht Eftelings? Tot nu toe was dat vooral een gevoelskwestie en voor iedereen anders, maar nu het onderwerp weer actueel is na de opening van Fabula en Max & Moritz besloten we de uitdaging aan te gaan... en het is gelukt! Met ontzettend veel hulp van jullie, onze luisteraars, is het ons gelukt om de 15 kernwaarden van echt Eftelings te bepalen. In deze aflevering gaan we uitgebreid in op onze werkwijze, jullie inzendingen en natuurlijk vooral de kernwaarden zelf, het belang daarvan, en wat we daar nu al dan niet van terugzien in de Efteling.

In aflevering 149 beoefenden we de kunst van de "blue sky imagineering" en "armchair imagineering". Naar aanleiding van een vraag van een luisteraar maakten we vol enthousiasme plannen voor toekomstige Efteling-attracties, shows, horeca en sprookjes. De reacties op de aflevering waren overweldigend: we werden overspoeld door enorm veel goede ideeën voor nieuwe attracties, sprookjes en zelfs volledige themagebieden. Deze ideeën zijn te mooi om voor onszelf te houden, en daarom staat deze aflevering volledig in het teken van jullie reacties op de aflevering "Pieckblauwe luchten".

Zelfs de zomerperiode is geen komkommertijd in de wereld van de Efteling, want ook deze week hebben we weer volop Efteling-nieuws met jullie te delen. We bespreken al het laatste nieuws over de coronacrisis en de invloed daarvan op de Efteling. We kijken nog even kort naar de laatste ontwikkelingen bij Max & Moritz en bespreken het zomerseizoen, en dan met name wat nieuwe toevoegingen op het gebied van horeca en entertainment. Verder is er weer een heleboel onderhoudsnieuws te melden, en hebben we het over scootmobiels, spatie fouten, accukarren, Maarten Hartveldt, bizarre blogberichten én bespreken we reacties van luisteraars.

Bij Kleine Boodschap hebben we het om de haverklap over de plannen die de Efteling heeft voor de Wereld van de Efteling rond het jaar 2030, verwoord in het masterplan en bestemmingsplan Wereld van de Efteling 2030, dat nu nog ter beoordeling van de Raad van State ligt. Veel in die plannen is al concreet uitgewerkt: de wegen, het parkeren, en ook de uitbreiding van het Efteling Park. Maar wat gaat er nu eigenlijk gebeuren met de gronden ten westen van het huidige park? Komt er een zogenaamde "second gate", en zo ja: wat voor park wordt dat dan? Of wordt nu eindelijk het Efteling Uitrijk gerealiseerd? En wat kunnen we eigenlijk met het Efteling Golfpark, wanneer dat tegen 2034 sluit? In deze aflevering proberen we dat soort vragen te beantwoorden, als ware hobby-planologen en -projectontwikkelaars. Samen met groot Efteling- en pretparkliefhebbers Danny van der Weel en Niels Damen pitchen we onze plannen, praten we over mogelijkheden en onmogelijkheden, en stellen we onszelf de vraag: wat heeft de Wereld van de Efteling nog nodig om er een écht resort van te maken?

Je zou het misschien niet zeggen, maar het is zomer! In deze eerste zomerse nieuwsaflevering van Kleine Boodschap staan we nog even stil bij wat nieuwigheden rond Max & Moritz, besteden we uitgebreid aandacht aan de laatste ontwikkelingen rond het coronavirus en kijken we vooruit naar het entertainment en het eten en drinken tijdens de komende zomermaanden. Verder is er veel nieuws over Jokie & Jet, hebben we flink wat lees- en luistertips, is er natuurlijk nieuws over onderhoud en groen in het park én hebben we zelfs even tijd om wat reacties van luisteraars te behandelen!

De afgelopen maanden hebben we weer volop leuke reacties van luisteraars mogen ontvangen. Wat sneller dan jullie normaal gesproken van ons gewend zijn hebben we weer wat tijd gemaakt om een selectie van deze reacties te bespreken. In deze aflevering slaan we weer flink aan het armchair imagineeren, hebben we het over het Lavenlaar, infills en escaperooms, over het Waterorgel en Bosrijk, maar ook over New York, braille en retrofuturisme. Intussen is onze lijst weer leeg, dus: kom maar op met nieuwe vragen, opmerkingen en stellingen!

In deze aflevering praten we nog even door over onze eerste ervaringen met Max & Moritz, bespreken we verschillende publicaties in de media na de opening en lopen we de laatste ontwikkelingen langs. Natuurlijk staan we stil bij de coronacrisis: wat zijn onze ervaringen met een bezoek aan het park in het coronatijdperk, welke nieuwe maatregelen zijn recent genomen en wat was er nu weer allemaal voor ophef? Tot slot is er weer een lange lijst onderhoudsnieuwtjes, en na wat ander kort nieuws eindigen we met een paar voiceclips van luisteraars als uitsmijter!

Op zaterdag 20 juni opende de nieuwe attractie Max & Moritz, een dubbele powered coaster van Mack, die de in 2019 gesloopte Bob vervangt. Wij mochten 2 dagen eerder een kijkje nemen en doen in deze speciale aflevering uitgebreid verslag van onze ervaringen. We nemen je mee door de attractie, vertellen wat we zien, en natuurlijk doen we aan het eind van de aflevering een poging om met een (voorlopig?) eindoordeel te komen over de nieuwste attractie in de Efteling.

De afgelopen 2 weken zijn we weer overspoeld door Efteling-nieuws! Uiteraard staan we uitgebreid stil bij de zitting van de Raad van State over het bestemmingsplan Wereld van de Efteling 2030, want die bestemmingsplanprocedure is nu eenmaal zo'n beetje ons bestaansrecht. Maar natuurlijk is er ook weer veel te vertellen over alle ontwikkelingen in de Efteling rond de coronacrisis, staan we stil bij de softopening van Max & Moritz en delen we onze visie op de kwestie Monsieur Cannibale. Tot slot praten we je bij over het onderhoud in het park én hebben we nog een boel leuke kijktips en ander klein nieuws.

We worden ouder, maar worden we ook wijzer? Om die vraag te beantwoorden vergelijken we in deze afleveringen onze ervaringen in de Efteling: vroeger (als kind/tiener) en nu (als ouder). We doen dit aan de hand van ieder 2 top 3's: welke zaken (attracties, sprookjes of andere ervaringen) waardeerden we vroeger meer dan nu, en welke zaken waarderen we tegenwoordig meer dan vroeger? Dat resulteert in aardig wat mooie herinneringen, jeugdsentiment en gemijmer!

De Efteling is weer open! Natuurlijk hebben we het over gedoe rondom reserveringen en gezeik over toiletten, maar ook vertellen we over onze ervaringen tijdens onze eerste bezoeken aan het park, en staan we stil bij de vele aanpassingen en coronamaatregelen in het park. Daarna kijken we vooruit naar de situatie in de komende maanden. We praten je ook bij over alle ontwikkelingen rond Max & Moritz, branden en brandjes, over een nieuwe Efteling-podcast én de Raad van State, en we hebben een inhaalslag te maken met onderhoudsnieuws.

Samen met Erwin Taets, maker van pretparkpodcast Ochtend in Pretparkland, duiken we deze keer in de boeken! We hebben onze boekenkasten en zolders geplunderd, en omringd door stapels boeken bespreken we de boeken die in de loop der jaren door of over de Efteling zijn uitgebracht. Natuurlijk bespreken we uitgebreid de jubileumboeken en sprookjesboeken van het park, maar ook de (schaarse) attractieboeken, kookboeken, stripboeken en leesboeken. We vertellen waar de boeken over gaan, wanneer ze zijn uitgebracht en natuurlijk ook wat we ervan vinden. Tot slot delen we ieder nog enkele andere favoriete boeken uit de wereld van de pret- en themaparken én bekijken we welke wensen we nog hebben voor de toekomst, op het gebied van Efteling-boeken.

Fantastisch nieuws deze week, want na 2,5 maand gesloten te zijn vanwege de uitbraak van het coronavirus, mag de Efteling op woensdag 20 mei weer open! In deze lekker lange nieuwsaflevering praten we je uitgebreid bij over al het nieuws rond de heropening: hoe kwam dit besluit tot stand, wat neemt de Efteling voor maatregelen en wat gaat dit voor ons als liefhebbers betekenen, maar ook: wat is de impact op toekomstige investeringen? Daarnaast is er toch weer volop nieuws over Max + Moritz en het nieuwe Max + Moritz Plein, en zijn de financiële cijfers over 2019 bekend. Tot slot praten we je natuurlijk ook weer bij over het kleine (onderhouds)nieuws en hebben we nog wat tips om de nadagen van de intelligente lockdown goed door te komen.

We hebben eindelijk weer eens de tijd voor reacties van luisteraars! In deze aflevering nemen we uitgebreid de tijd voor alle toffe mailtjes en social mediaberichtjes die we de afgelopen maanden mochten ontvangen. Van Sesamstraat tot foodfestivals, en van snelfietsroute tot windmolen: de meest uiteenlopende onderwerpen komen aan bod. Blijf ook de komende weken ons vooral weer met leuke vragen en stellingen bestoken!

De Efteling is inmiddels alweer bijna 8 weken gesloten. Desondanks is het ons gelukt om tóch weer een ouderwets gevulde nieuwsaflevering samen te stellen. Natuurlijk praten we je bij over de gevolgen van de coronacrisis voor de Efteling en alle initiatieven en communicatie daar rondomheen, maar we hebben ook nog wat nieuws over Max + Moritz, een bosbrandje, een buurtonderzoek en zelfs wat onderhoud! Tot slot hebben we het uitgebreid over allerlei andere pretparkgerelateerde zaken, want ja, daar hebben we nu eenmaal wat meer tijd voor!

Tijd voor iets heel anders! In deze aflevering hebben we het samen met HR-medewerker Femke Meulepas en gastheer Rick Sleenhoff over werken bij de Efteling. Hoe is het om bij het park te werken, wat is de Efteling voor werkgever en wat voor functies zijn er zoal? We bespreken wat je moet doen als je bij de Efteling wilt gaan werken, hoe werving en selectie plaatsvindt en hoe je wordt opgeleid en getraind. Verder is er natuurlijk aandacht voor de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden en bespreken we hoe een typische werkdag er bij de Efteling uitziet. Tot slot bespreken we wat er nou zo mooi is aan werken bij de Efteling.

Het is feest, het is feest, in het Sprookjesbos... Nou ja, het is in ieder geval een bijzonder moment voor ons, want dit is de 150e aflevering van Kleine Boodschap! In deze nieuwsaflevering horen jullie natuurlijk ook al het Efteling-nieuws van de afgelopen tijd. Veel corona dus, maar er is ook nog het één en ander te melden over Max + Moritz. Maar deze keer zijn jullie bijdrages het letterlijke en figuurlijke middelpunt van de aflevering! De afgelopen dagen ontvingen we bergen voiceclips van jullie, onze luisteraars, waarin jullie ons feliciteren én pittige vragen en stellingen voorleggen. Aan ons de uitdaging die zo goed en snel mogelijk te beantwoorden!

Tijd voor iets compleet anders! Een mail van luisteraar Ries inspireerde ons om samen aan "blue sky imagineering" en "armchair imagineering" te doen. In deze aflevering leggen we uit wat dit is, en pitchen we ieder 3 ideeën voor nieuwe Efteling-attracties, ideeën voor nieuwe sprookjes, restaurants en shows én voor het aanpassen van 3 bestaande Efteling-attracties. We dromen, bedenken en ontwerpen er lustig op los, niet (of amper?) gehinderd door praktische of financiële beperkingen. Resultaat is een aflevering bomvol dagdromen en luchtfietserij, maar het zou ons niet verbazen als menig luisteraar zich wel eens schuldig heeft gemaakt aan dergelijke fantasiën. Droom lekker met ons mee over de perfecte nieuwe Efteling-attractie!

Het zijn rare tijden! In deze nieuwsaflevering kijken we voor het eerst terug op een periode van 2 weken waarin de Efteling van begin tot eind gesloten was, natuurlijk als maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus. In deze aflevering praten we je bij over alle ontwikkelingen rond de sluiting van de Efteling, werpen we een blik in de toekomst, en bekijken we wat de consequenties van de sluiting voor de Efteling zouden kunnen zijn. Maar er is ook nog nieuws over Max + Moritz, de bestemmingsplanprocedure en zelfs nog wat onderhoud! Tot slot geven we jullie nog wat kijk-, lees- en luistertips om deze lastige tijd in quarantaine goed door te komen.

In aflevering 129 bespraken we onze favoriete Efteling-karakters en -figuren. Aan het einde van de aflevering vroegen we ook om jullie favorieten, die we de dagen erna in grote getalen ontvingen. Belofte maakt schuld, en dus bespreken we in deze bonusaflevering de meest spraakmakende reacties.

Bij Kleine Boodschap zijn we niet alleen geïnteresseerd in het Efteling Park, maar in de héle Wereld van de Efteling. We staan best vaak stil bij de verblijfsaccommodaties, maar één (best omvangrijk) deel van de Wereld van de Efteling is ook voor ons relatief onbekend terrein: het Efteling Golfpark. In deze aflevering zijn we te gast bij marshalls Walter Kessels en Ans van Zon van het Golfpark. We leren heel wat bij over de golfsport en wat het Efteling Golfpark nu zo bijzonder maakt. Maar ook krijgen we een rondleiding door het clubhuis én een uitgebreide tour over het golfterrein. Altijd al benieuwd geweest naar het Golfpark? Dit is een goede eerste introductie!

Het Corona-virus waart rond en de Efteling heeft haar deuren voor het eerst in lange tijd gesloten. Het zijn bizarre tijden en in deze nieuwsaflevering vertellen we jullie natuurlijk alles over de Corona-crisis, de sluiting van de Efteling en de consequenties daarvan op de korte en lange termijn, maar we praten jullie ook weer uitgebreid bij over de vordering bij Max + Moritz én ontdekten een geheimzinnige vergunningsaanvraag. Daarnaast hebben we (voorlopig voor 't laatst?) weer een lange lijst onderhoudsnieuwtjes en ander klein nieuws uit de hele Wereld van de Efteling. Veel luisterplezier en sterkte in deze moeilijke tijden!

Samen met Rebecca van der Weijde van de podcast Klassieke Mysteries duiken we deze week in de wereld van de klassieke muziek. Wat is klassieke muziek nou precies, wat hebben we ermee, maar vooral: welke klassieke stukken worden in de Efteling gebruikt, die níet voor de Efteling zelf zijn geschreven? Rebecca vertelt ons alles over de componisten en hun muziekstukken, verrast ons met wat opvallende referenties aan klassieke muziek in het park en Tim heeft nog een aantal pittige stellingen. Maestro, muziek!

Op 9 maart was het zover: na 6 maanden slopen en bouwen werd het eerste bakje van de Max-trein op de baan van Max + Moritz geplaatst, onder toeziend oog van nationale en internationale pers én Efteling-fans. Natuurlijk was ook Kleine Boodschap erbij! In deze speciale extra bonusaflevering doen we samen met Efteling-liefhebbers Erwin Taets, Wessel Wit en Marwin van der Hoeve verslag van dit feestelijke moment en spreken we met directeur Park Coen Bertens, projectleider Paul van Amstel en uitvoerder baan Frank Poels over de vorderingen van het project en de gemaakte keuzes.

We staan even stil bij carnaval en het Corona-virus, maar natuurlijk praten we jullie ook bij over de vorderingen op de bouwplaats van Max + Moritz. We blikken uitgebreid terug op de Efteling Pubquiz van De Vijf Zintuigen, waarbij jullie ook zelf kunnen meespelen, en we bespreken we de meest opvallende resultaten van het Grote Kleine Boodschap Luisteraarsonderzoek. We hebben het ook nog even over het groen en onderhoud in het park, eten en drinken en allerhande kleine nieuwtjes, én hebben we tot slot wat leuke voiceclips van luisteraars ontvangen.

Vandaag zitten we weer aan tafel bij een oud-directeur van de Efteling! Deze keer spreken we met Cees Kikstra, die van 1984 t/m 1988 werkzaam was als hoofd Marketing & PR van het park, en van 1999 t/m 2003 als directeur Strategie & Ontwikkeling. Cees vertelt ons over de uitdagingen bij de promotie van nieuwe attracties, de strijd om een nieuw Efteling-logo, de eerste plannen voor de Wereld van de Efteling, merchandise & licensing in de kinderschoenen en zijn ideeën voor Efteling Uitrijk. Maar ook hebben we het over zijn ervaringen bij andere werkgevers als Gran Dorado, Disneyland Parijs en StarParks: wat heeft hij hier voor ervaringen opgedaan, en hoe paste hij die vervolgens weer toe in de Efteling? Natuurlijk passeren allerhande leuke anekdotes de revue, en vragen we hem nog even naar zijn visie op de Efteling van nu.

Paul en Tim zijn allebei weer terug van vakantie, en dus is het weer tijd voor een ouderwets goedgevulde nieuwsaflevering van Kleine Boodschap! We kunnen eindelijk weer wat melden over het bestemmingsplan, speculeren over een hardnekkig gerucht, hinken op twee gedachten over Max + Moritz en liggen overhoop over een gebakkraam. Maar natuurlijk is er ook weer een berg kort (onderhouds)nieuws en blikken we even kort terug op Tim's verblijf in Parijs.

Eerder dit jaar namen we je mee op audiotour door Efteling Bosrijk, nu is het natuurlijk ook de beurt aan Efteling Vakantiepark Loonsche Land! We trekken de wandelschoenen weer aan en laten jullie alle mooie plekjes in het Loonsche Land zien. Bij zonsondergang probeert Tim zijn liefde voor het Loonsche Land op Paul over te brengen. Nou ja, de zonsondergang moeten jullie er dan nog zelf even bijdenken.

Max+ Moritz vordert gestaag, Puy du Fou haalt de banden aan met de Efteling, Coca-Cola-automaten verschijnen in het park, er is nieuws rondom verblijfsmogelijkheden nabij de Efteling, nieuwe pannenkoeken in Polles Keuken én pretparken in het Midden-Oosten. We bespreken dat alles met Mark Dekkers van luchtvaartpodcast “Ready for take-off” waar Paul en Tim eerder te gast waren om tips te geven over vliegen met kinderen. Paul moet alleen nog even terugkomen op een van die gegeven tips…

We spreken met Erik van den Brand, van 1988 tot 2008 werkzaam bij de Efteling, onder andere als manager Technische Zaken en directeur Projectontwikkeling & Ontwerp. We praten over de projecten waar hij verantwoordelijk voor was, zoals Droomvlucht, PandaDroom en de Vliegende Hollander, maar ook over zo'n beetje alle ontwikkelingen in de Wereld van de Efteling, zoals Uitrijk, het Golfpark en natuurlijk Droomrijk, Bosrijk en het Loonsche Land. Erik praat gedurende maar liefst 2,5 uur openhartig over zijn 20-jarige loopbaan bij de Efteling, technische tegenslagen bij de bouw van attracties én geeft een blik achter de schermen hoe het er bij een bedrijf als de Efteling organisatorisch aan toe gaat.

Afgelopen zomer sprongen we op de fiets en lieten we jullie in aflevering 106 kennismaken met de Wereld van de Efteling om het park heen. Natuurlijk brachten we ook een bezoek aan Efteling Bosrijk en het Loonsche Land, maar al snel kwamen we tot de conclusie dat hier zoveel meer te zien en te vertellen was. Belofte maakt schuld, dus trokken we een paar maanden later de wandelschoenen aan en namen we onze eerste echte audiotour op, in Efteling Bosrijk. We nemen jullie mee door het vakantiepark en laten jullie alle (verborgen) mooie plekjes zien!

Nu een groot aantal projecten is afgerond is de rust wedergekeerd in de Efteling. Maar wees gerust: er is nog meer dan en genoeg Efteling-nieuws om te bespreken. Zo praten we jullie natuurlijk helemaal bij over alle ontwikkelingen rond Max+Moritz, nemen we voorzichtig afscheid van de Winter Efteling is er nieuws over Expeditie Vos en de nieuwe ticketprijzen. Verder besteden we lekker veel aandacht aan al het (klein) onderhoud in het park en nemen we afscheid van 2 Efteling-iconen…

In deze aflevering nemen we de magie van het verzamelen onder de loep. Carlo van Schijndel, bekend van de Vijf Zintuigen Pubquiz en groot Efteling-liefhebber en -verzamelaar, vertelt honderduit over zijn Efteling-verzameling, die verrassend veel overeenkomsten met die van Tim blijkt te hebben. Samen bespreken ze hoe hun verzameling is ontstaan en in de loop der jaren is gegroeid, wat ze wel en niet verzamelen, hoe ze aan al die spulletjes komen en waar ze het opbergen. Ook Paul blijkt gaandeweg stiekem toch een (weliswaar kleine) Efteling-verzameling te hebben! Natuurlijk bespreken we onze topstukken, de mooie verhalen achter de meest bijzondere items en hebben we het over onze wensen voor de toekomst. En nu we hier dan toch bij elkaar zitten bespreken we meteen onze gedachten over het souveniraanbod van de Efteling: wat vinden we ervan, wat waren de hoogte- en dieptepunten en wat hebben we nog voor ideeën?

In deze aflevering is er weer wat nieuws te melden over de voortslepende bestemmingsplanprocedure, maar we duiken natuurlijk vooral in al hetgeen we de afgelopen weken hebben gezien van Max + Moritz, buiten op de bouwplaats én in de 2 making-of's die inmiddels zijn verschenen. Daarnaast volop aandacht voor een heel aantal Efteling-projecten die de afgelopen weken zijn afgerond: de aanpassingen aan Symbolica, Spiegeltje, spiegeltje..., de verbouwing van het Landhuys en het groot onderhoud aan het parkeerterrein en de Gondoletta. We staan ook nog even stil bij de Winter Efteling en Fabula, en natuurlijk is er volop ander klein (onderhouds)nieuws te melden. Wat ons betreft een lekker complete eerste reguliere aflevering van 2020! En voer voor discussie...?

Afgelopen zomer maakten we een aflevering over alle Efteling-bieren. Maar hoe kon het ook anders: enkele dagen na opname werd Hotel de Bottle gelanceerd, het nieuwe biertje van het Efteling Hotel. Met de jaarwisseling nog maar net achter de rug is het de hoogste tijd dat ook wij van Kleine Boodschap een flesje open trekken... of nee, eigenlijk 2! Dankzij welkome hulp van luisteraar Jelmer proeven en proberen we in deze eerste bonusaflevering van 2020 zowel de zomerversie als de winterversie van Hotel de Bottle, natuurlijk weer onder de bezielende leiding van biersommelier én Efteling-liefhebber Boukje Koop. Proost!

Het komt gelukkig maar zelden voor dat een attractie uit de Efteling verdwijnt. En áls het gebeurt, dan wordt zo'n attractie vaak vervangen door een (vaak betere) opvolger. Eén attractie heeft echter een bijzondere positie op de korte lijst van verdwenen Efteling-attractie: het Waterorgel. Want is deze attractie nu nog steeds slechts tijdelijk gesloten, of wordt het toch echt tijd om (met terugwerkende kracht) definitief afscheid te nemen? In deze aflevering brengen we een ode aan het Efteling Waterorgel, een attractie die in de loop der jaren echt een cultstatus heeft bereikt. Samen met Tristan Sekeris, waarschijnlijk de allergrootste Waterorgel-fanaat, duiken we in de geschiedenis van het Waterorgel, halen we herinneringen op en discussiëren we over de toekomst van de Waterorgel Foyer. Of je nu je hart aan het Waterorgel verpand hebt of niet, deze aflevering is het eerbetoon dat het Waterorgel na al die jaren dubbel en dwars verdient!

Met de kerstdagen in aantocht willen we jullie, onze luisteraars, even extra in het zonnetje zetten! Nog altijd worden we na iedere aflevering weer overspoeld met enorm veel vragen, opmerkingen, aanvullingen en andere feedback, en daar genieten we enorm van! Jammer genoeg hebben we lang niet altijd de tijd om reacties te behandelen in onze reguliere afleveringen, en daarom máken we er nu tijd voor in deze extra bonusaflevering, speciaal gewijd aan jullie reacties. We doen een greep in de honderden mails en social media-berichten die we nog hebben liggen, beantwoorden de meest prangende vragen en discussiëren én armchairimagineeren er lustig op los! Blijf ze dus vooral sturen, al die reacties! Fijne feestdagen!

In deze aflevering stappen we flink buiten onze comfortzone: we hebben het eens een keer niet over beton, bestemmingsplannen, vierkante meters of de techniek achter animatronics, maar bekijken de bekende en minder bekende Efteling-figuren en -karakters alsof zij echt mensen en dieren van vlees én bloed zijn (oh, wacht, dat zijn ze ook, toch…?). We vragen ons af wie nu onze favoriete karakters zijn, waar we het meest een “connectie” mee hebben en welke figuren ons het meest intrigeren. Waar zouden we graag de backstory van kennen, en welke figuren hebben de meeste potentie om een rol te spelen in het Efteling Cinematic Universe? We fantaseren er lustig op los, maken uitstapjes naar Marvel en de Suske & Wiske-strip De Efteling Elfjes, en komen tot de verbazingwekkende conclusie dat we nog best wel op lijn liggen…

We zijn nog maar amper bijgekomen van de opening van Fabula en toch is het alweer tijd voor een verse nieuwsaflevering, goed gevuld met al het Efteling-nieuws van de afgelopen weken. We staan nog even stil bij Fabula, maar nemen ook uitgebreid de tijd om de vorderingen van de bouw van Max + Moritz te bespreken, en vormen onze mening over de op handen zijnde aanpassingen van Symbolica. Verder staan we nog even stil bij wat laatste toevoegingen aan de Winter Efteling en de (nabije) opening van Aliciana's Kruidenkas, de Smaeckmaker en Spiegeltje, spiegeltje... Tot slot is er weer een heleboel ander kort (onderhouds)nieuws wat we graag met jullie delen, en maken we zelfs nog wat uitstapjes naar andere parken!

Op vrijdag 6 december 2019 opende Fabula, de vervanger van PandaDroom en dat hebben we vastgelegd in deze reportage. We bespreken onze verwachtingen, laten jullie meegenieten van de officiële opening, spreken maar liefst 7 betrokkenen bij het project en geven tot slot natuurlijk ons (voorlopig?) eindoordeel over Fabula.

Laagseizoen of niet, zelfs in november worden wij liefhebbers nog overspoeld met Efteling-nieuws! Zo staan we uitgebreid stil bij de uitbreiding van de openingstijden van het park in 2020, en discussiëren we over het verdwijnen van het Negen Pleinen Festijn. Natuurlijk nemen we een kijkje bij de bouwwerkzaamheden voor Max + Moritz en een heleboel andere grote en kleinere projecten in het park én raken we niet uitgepraat over de Winter Efteling. Tot slot is er natuurlijk nog het nodige nieuws over onderhoud (met een heleboel asfaltjargon!), eten en drinken, nieuwe merchandise, YouTube, corporate zaken... raken we dan nooit uitgepraat over de Efteling?! (spoiler: nee!)

In het derde en laatste deel van onze reeks over niet-gerealiseerde Efteling-projecten duiken we in alle ideeën, concepten en ontwerpen die in de loop der jaren voor de wereld rond het Efteling Park zijn gemaakt, maar uiteindelijk nooit gerealiseerd zijn. Natuurlijk staan we uitgebreid stil bij de plannen voor de Wereld van de Efteling en het Uitrijk, maar ook de plannen om nieuw leven te blazen in het Kraanven, voor Droomrijk, de Burcht en de Sprookjesboerderij passeren de revue. We sluiten onze reeks af met een aantal plannetjes die de Efteling ooit voor derden opstelde, maar eveneens nooit waarheid werden.

De Winter Efteling is weer van start gegaan, en dus staan we deze nieuwsaflevering stil bij onze eerste ervaringen met deze nieuwe editie en alle vernieuwingen op het gebied van decoraties, horeca en entertainment. Maar natuurlijk nemen we jullie mee langs alle bouwwerkzaamheden aan Max + Moritz, Polles Keuken en Fabula, bespreken we andere nieuwe ontwikkelingen op het gebied van horeca en merchandise in het park, en krijgen jullie de laatste onderhoudsupdates! Tot slot is er natuurlijk ook weer tijd voor al het andere (min of meer) Efteling-gerelateerde nieuws, van een doe-het-zelf animatronic tot vakantieplannen, en van griezelen tot Paul's goede ideeën...

Duurzaamheid. Het is de laatste jaren een belangrijk onderwerp, dat ook geregeld in onze podcast voorbij komt. Maar wat betekent duurzaamheid nu eigenlijk voor de Efteling? Wat heeft de Efteling er de afgelopen jaren aan gedaan? En wat zijn de plannen op het gebied van duurzaamheid de komende tijd? We bespreken het met Wyke Smit, manager Bestuurlijke Zaken van de Efteling én pleitbezorger van duurzaamheid in en rond het park.

In deze aflevering bomvol Efteling-nieuws staan we uitgebreid stil bij de plannen om op het parkeerterrein ruim 14.000 zonnepanelen te plaatsen en doet het besluit om draak Edna niet meer te repareren ook bij ons het nodige stof opwaaien. Natuurlijk duiken we ook weer in de vorderingen van de bouwwerkzaamheden bij Max + Moritz, Fabula en Polles Keuken, maar er is ook volop nieuws te melden over het entertainment en eten en drinken tijdens de komende editie van de Winter Efteling! Tot slot is er natuurlijk ook weer een heleboel klein nieuws over met name onderhoud en merchandise.

In het tweede deel van onze reeks over niet-gerealiseerde projecten in de rijke historie van de Efteling pakken we de bal weer op waar we gebleven waren. We bespreken we alle concepten, ontwerpen en ideeën voor attracties en sprookjes in het park die vanaf eind jaren 80 ontstonden maar nooit werkelijkheid zijn geworden. Natuurlijk komen klassiekers als Python Plus, Hartenhof en Lummels voorbij, maar we hebben het ook over minder bekende ideeën, zoals Plein 1900, het Huis van Pardoes en de Atlantis watercoaster. We delen de (vaak spaarzame) informatie die bekend is over deze projecten en fantaseren er lustig op los over wat het had kúnnen zijn...

Terwijl er door een aantal luisteraars volop gespeculeerd werd over de toedracht van de roof van een aantal flesje Schrobbelèr in Kaatsheuvel, namen wij weer een ouderwets gezellige nieuwsaflevering op, bomvol Efteling-nieuws! We staan tóch nog een keer stil bij De zes Zwanen en bespreken uitgebreid de vorderingen van de bouw van Max + Moritz. Bovendien duiken we in het verhaal achter de attractie in het nieuwe sprookjesboek, en proberen te interpreteren wat we straks precies te zien gaan krijgen in en rond de attractie. Daarnaast praten we jullie bij over de vorderingen van de werkzaamheden aan Fabula, Polles Keuken en vak M, blikken we vooruit op de komende Winter Efteling, staan we stil bij de aanstaande veranderingen in Bosrijk en bewonderen we nogmaals het nieuwe sprookjesboek "En ze leven nog lang en gelukkig". Natuurlijk is er ook weer een heleboel klein (onderhouds)nieuws en we praten je zelfs bij over alle ontwikkelingen bij verblijfsaccommodaties in de omgeving rond de Efteling.

Vandaag duiken we, op verzoek van een groot aantal luisteraars, in de fascinerende wereld van de animatronics. Animatronicbouwer én Efteling-liefhebber Rick van Riel leidt ons rond in zijn werkplaats in Eindhoven, en met z'n drieën raken we niet uitgepraat over het belang van animatronics in attracties, en wat ze nu zo goed maakt. We pitchen onze top 5 favoriete Efteling-animatronics (en natuurlijk kunnen we weer niet zonder eervolle vermeldingen), en dwalen nog wat af naar animatronics in andere parken. Tot slot beantwoorden we nog wat vragen en stellingen van luisteraars.

Een bomvolle aflevering met al het Efteling-nieuws van de afgelopen 3 weken! Natuurlijk praten we na over de opening en de eerste week van De zes Zwanen, en stellen we ons eerdere oordeel over het sprookje wat bij. Daarnaast staan we uitgebreid stil bij de sloop van de Bob en de bouw van Max + Moritz, praten we over de eerste werkzaamheden aan Fabula, komt het bestemmingsplan weer eens voorbij, bewonderen we het nieuwe sprookjesboek én brainstormen we over een nieuwe Efteling-speelfilm. En geloof het of niet, maar we hebben ook weer bakken vol klein (onderhouds)nieuws dat we jullie niet willen besparen!

Op zaterdag 28 september 2019 opende in het Sprookjesbos het 30e sprookje van de Efteling: De zes Zwanen. Een dag eerder kregen pers en fanmedia alvast een voorproefje en Kleine Boodschap was erbij. In deze aflevering nemen we jullie mee op ontdekking rond en in het sprookje, spreken we uitgebreid met algemeen directeur Fons Jurgens en hoofdontwerper Sander de Bruijn én geven we ons voorlopig eindoordeel.

Na enthousiaste reacties op eerdere afleveringen over de geschiedenis van de Efteling duiken we weer eens in de geschiedenis van het park! In deze nieuwe reeks behandelen we alle plannen, concepten en ontwerpen die in het verleden voor de Efteling zijn gemaakt, maar uiteindelijk nooit in het park zijn gerealiseerd. We ontdekken een heleboel mooie, inspirerende en ook minder geslaagde plannen, bediscussiëren wat we ervan vinden en bekijken wat we van deze oude plannen terugvinden in de huidige Efteling. Natuurlijk hebben we aan één aflevering niet genoeg, en daarom richten we ons in de eerste aflevering van onze nieuwe reeks op de plannen uit de jaren ’50, ’60, ’70 en ’80.

Na een zomer vol vakanties en vervangers is het team Kleine Boodschap eindelijk weer compleet, en dat vieren we met een aflevering met het Efteling-nieuws van de afgelopen 2 weken. Natuurlijk staan we uitgebreid stil bij alle ontwikkelingen rond de sloop van de Bob en de opening van De zes Zwanen, maar ook bespreken we de variabele entreeprijzen voor 2020, de uitbreiding van Polles Keuken en de opknapbeurt van de parkeerterreinen. Daarnaast is er, nu het naseizoen is begonnen, weer ontzettend veel te vertellen over het onderhoud in het park en natuurlijk zorgen we er weer voor dat jullie geen enkel Efteling-nieuwtje hoeven te missen, hoe klein ook.

We praten met Ralf Verhoef van de Nederlandse Disney-podcast D-Tales over de magie van “Verticaal gaan”. Wat houdt het nou precies in, wat hebben we er zelf mee en wat is er nou eigenlijk zo spannend aan? Aan de hand van wat prikkelende stellingen van Paul vergelijken we onze voorkeuren en kiezen we onze favoriete Verticaal gaan-moment in de Efteling én andere (Disney-)parken van over de wereld.

Op 1 September 2019 reden er voor de laatste keer sledes door de baan van de Bob in de Efteling. We wisten al maanden dat dit moment ging komen en voor veel fans stonden de laatste dagen dus in het teken van afscheid nemen. De Efteling maakte van dat afscheid nemen een feestje en Paul en Marwin doen verslag. We spreken ook met Coen Bertens, Lex Lemmens, een van de personeelsleden die het laatste rondje reed én we spreken enkele fans en halen samen herinneringen op.

Vanaf een vollopend terras van het Clubhuis bij het Efteling Golfpark bespreken Paul en Danny het nieuws van de afgelopen weken. Het bestemmingsplan kreeg een update en dat kunnen we niet laten liggen, maar ook De Zes Zwanen, drukte op het Negen Pleinen Festijn en Watergate komen aan bod. Daarnaast nemen we de tijd om onze wensen voor de Efteling App te bespreken.

Alhoewel het maximale bebouwingspercentage van de Efteling (gelukkig!) maar 11% is, staat de Efteling vol met mooie, interessante gebouwen. In deze aflevering bespreken we wat we nu eigenlijk wel of niet belangrijk en mooi vinden aan een (attractie)gebouw in een pretpark in algemene zin en de Efteling in het bijzonder, in hoeverre architectuur daarbij een rol speelt en natuurlijk welke gebouwen we in de Efteling het allermooist vinden. En al snel blijkt dat onze meningen daarbij behoorlijk uiteenlopen…

Op verzoek van een aantal luisteraars maakten we in juni een aflevering over onze favoriete details in de Efteling. We vroegen jullie om vooral ook jullie favoriete details met ons te delen, en in de dagen erna werden we bedolven onder stapels post boordevol details die we zelf waren vergeten of zelfs helemaal nog niet kenden. De lange lijst Efteling-details die dit opleverde was zó leuk, dat we die graag met jullie delen. Vandaar deze extra bonusaflevering boordevol favoriete Efteling-details van onze luisteraars!

Een nieuwsaflevering van Kleine Boodschap van minder dan een uur? Ja, het kan echt! In deze aflevering blikken we terug op al het Efteling-nieuws van de afgelopen week. Een stuk korter dan normaal dus, maar wél interessant. Natuurlijk hebben we het over de sluiting van de Bob en de problemen met Aquanura en Raveleijn, maar er zijn ook weer heel wat kleine onderhoudsupdates en een heleboel leuke inbreng van luisteraars!

Er is de afgelopen 4 weken weer een heleboel gebeurd in de Wereld van de Efteling! We staan uitgebreid stil bij de vorderingen rond Max + Moritz en De Zes Zwanen, natuurlijk praten we uitgebreid door over het Negen Pleinen Festijn, maar ook is er volop nieuws te melden over de recente hittegolf, het interview met Coen Bertens in de Looopings podcast, de Efteling fietsenstalling en Grand Circus Balancé. Eén ding is zeker: zodra je deze (extra lange) nieuwsaflevering hebt beluisterd ben je weer helemaal bijgepraat over alles dat in en rondom de Efteling is gebeurd deze zomer!

Toen in mei 2018 het nieuwe biertje ’t Verdiende Loon werd geïntroduceerd voor het Efteling Loonsche Land waren we er als de kippen bij om het biertje te proeven en hiervan verslag te doen voor deze podcast. Heel veel verstand hadden we er echter niet van! Daarom spraken we af met gediplomeerd biersommelier én Efteling-liefhebber Boukje Koop Natuurlijk halen we herinneringen op aan Laafse Lurk, en na een korte cursus bierproeven gaan we zelf aan de slag met Bosrijkse Brouw en (opnieuw) ’t Verdiende Loon. Boukje voorziet ons van de nodige achtergrondinformatie, begeleidt ons met proeven en deelt haar advies voor toekomstige Efteling-bieren. Proost!Geen 18, geen alcohol!

Bij Kleine Boodschap hebben we het niet alleen over het Efteling Park zelf, maar ook over de wereld om de Efteling heen. Omdat deze Wereld van de Efteling niet voor iedereen even vanzelfsprekend is, leek het ons de hoogste tijd om jullie te trakteren op een uitgebreide rondleiding door die fascinerende Wereld van de Efteling. In deze aflevering verkennen we de omgeving van de Efteling en vertellen we wat we zien. We bespreken de historie én blikken vooruit op de toekomst van het gebied. Ga met ons mee in gedachten, pak Google Maps of Streetview erbij, of volg ons goede voorbeeld en leg onze ontdekkingstocht door de Wereld van de Efteling samen met ons af, te voet of op de fiets en ontdek de Wereld van de Efteling zoals je die nooit eerder gezien hebt!

In maart maakten we een aflevering waarin we ieder een top 7 maakten van onze favoriete sprookjes in het Efteling Sprookjesbos. We vroegen jullie om jullie favoriete sprookjes en werden overladen met top 7’s! Zoals beloofd hebben we al die lijstjes verwerkt tot één ultieme top 29 favoriete sprookjes van Kleine Boodschap-luisteraars, die we in deze bonusaflevering onthullen. Bovendien bespreken we ook nog even jullie reacties op een eerdere aflevering over het Sprookjesbos, waarin we onze visie op de toekomst van het Sprookjesbos uiteenzetten.

Kris Van de Sande schuift weer aan en we hebben het dit maal uitgebreid over fotografie in de Efteling. Waar de vorige afleveringen meer de techniek indoken en daarna jullie vragen beantwoorden, houden we het nu heel praktisch. En vergeet ook zeker niet de bijhorende video op YouTube te checken waarin Kris je meeneemt tijdens het maken én bewerken van ’n foto!

Het is weer de hoogste tijd om een greep te doen in de enorme berg vragen en reacties die jullie ons de afgelopen weken hebben toegestuurd! In deze extra bonusaflevering gaan we er weer even goed voor zitten en behandelen we de meest interessante vragen. We schieten alle kanten op: van achtbanen tot schoonmaakwerk en van organisatiestructuur tot omroepen.

Wat zijn de gevolgen van de tussentijdse uitspraak van de Raad van State voor de uitbreidingsplannen van de Efteling? En wat is de PAS nou eigenlijk precies? Wat vinden we tot nu toe van het Negen Pleinen Festijn 2019? En wat zei Fons Jurgens nu allemaal in zijn interview met BNR? Dat en nog veel meer (van asfalt tot menukaarten, van YouTube tot Wonder) hoor je in deze wederom bomvolle nieuwsaflevering!

Op zondag 7 juli heropende in de vroege ochtend het Efteling Museum haar deuren. Tijdens de sluiting van een maand werd de wisseltentoonstelling vervangen. Deze nieuwe tentoonstelling staat in het teken van sprookjes die je via een interactieve ervaring kunt ontdekken. Is het alleen leuk voor kinderen? Of is het ook leuk voor de liefhebber? Paul en Yves praten er samen én met Olaf Vugts over.

Op zaterdag 6 juli was het dan eindelijk zover: we namen onze 100e aflevering op mét een publiek van ruim 80 luisteraars, in de Huyskamer van het Landhuys van Efteling Bosrijk! Natuurlijk vlogen we even over het belangrijkste nieuws van de afgelopen week heen, maar ook spraken we uitgebreid met ontwerper Robert-Jaap Jansen over zijn bijna 40-jarige loopbaan bij het park én liet huiscomponist René Merkelbach ons horen hoe hij de muziek voor Symbolica heeft gecomponeerd. Tot slot was er natuurlijk gelegenheid voor vragen vanuit het publiek. Kon je er niet bij zijn? Dan kan je Kleine Boodschap 100 nu van begin tot eind terugluisteren! En was je er wel bij? Dan kan je volop herinneringen ophalen. Op naar de volgende 100!

Met de 100e aflevering van Kleine Boodschap in het vizier hebben we eerst nog een vertrouwde nieuwsaflevering bomvol Efteling-nieuws! We bespreken de vorderingen van de bouw van De Zes Zwanen en Max & Moritz, maar we nemen ook de tijd om eens goed naar de financiële cijfers van vorig jaar te kijken, bespreken de ontwikkelingen rond de verblijfsaccommodaties en de voorbereidingen voor het Negen Pleinen Festijn. Natuurlijk is er weer flink wat onderhoudsnieuws, en praten we jullie ook bij over processierupsen en sprookjesboeken, over de Wonder en PET-flessen, over Panorama en tractoren. Kortom: na het luisteren van deze aflevering ben je weer helemaal bijgepraat over alle nieuwigheden in en rond ons geliefde park!

Op verzoek van enkele luisteraars duiken we deze keer in de wereld van de Efteling-details. Wat is een detail, hoe belangrijk vinden we het en wat zijn onze favoriete details in het park? Natuurlijk volgen er wat eervolle vermeldingen, en Tim en Paul blijken ieder toch een iets ander beeld van een detail te hebben...

In de nieuwsaflevering van deze week staan we uitgebreid stil bij de ontwikkelingen rond Max & Moritz: we bekijken de bouwtekeningen, delen onze gevoelens over de bomenkap en gissen naar de route van het bouwverkeer. Maar natuurlijk staan we ook even stil bij De Zes Zwanen, eikenprocessierups en het onderhoud in het park. Tot slot is er ook weer heel wat kort nieuws, over YouTube-series, merchandise en vacatures.

Bijna niemand gaat voor zijn of haar plezier naar een overvolle Efteling, maar als liefhebbers ontkomen we er zo nu en dan niet aan om op een drukke dag naar de Efteling te gaan. In deze aflevering geven we jullie al onze tips om een drukke dag in de Efteling zo aangenaam mogelijk te maken: welke dagen vermijd je liever, hoe kom je het snelst bij het park en waar parkeer je je auto, wanneer en waar eet je en waar kan je het beste je kleine boodschap kwijt? En het belangrijkste: welke attracties doe je wanneer, zodat je het meest uit je Efteling-dag haalt? Ga met ons mee op reis door een overbevolkte Efteling en ontdek dat je jezelf dan nog steeds bijzonder goed kunt vermaken!

Nu ook Tim weer terug is van vakantie is het weer de hoogste tijd voor een nieuwsaflevering! We blikken terug op de eerste week van het vernieuwde Carnaval Festival en natuurlijk geeft ook Tim z'n mening over de aanpassingen aan de attractie. Verder staan we uitgebreid stil bij de sluiting van het Efteling Golfpark en de (beperkte) opties voor de toekomst, de vorderingen van de bouw van De Zes Zwanen en het programma van het Negen Pleinen Festijn. En ook de TEA Attractions Index, de nieuwe tentoonstelling in het Efteling Museum en de klantvriendelijkheid van de Efteling komen voorbij. Kortom: weer een bomvolle nieuwsaflevering!

We hebben er als Efteling liefhebbers lang naar uitgekeken, maar de Vijf Zintuigen documentaire over muzieklegende Ruud Bos is eindelijk te zien op Youtube. Samen met Marwin en Sander, twee belangrijke mensen achter de schermen, gaan we dieper in op het maken van de documentaire. Hoe pak je zoiets aan? Hoe verliepen de opnames? En natuurlijk: wat gebeurde er allemaal achter de schermen?Tip: Uiteraard zit deze aflevering vol spoilers, dus kijk eerst de documentaire zelf.

Na iedere aflevering worden we bedolven onder enthousiaste reacties van jullie, onze trouwe luisteraars. We zijn heel dankbaar voor al jullie vragen, aanvullingen, correcties en meningen, maar omdat er telkens weer zoveel Efteling-nieuws te melden is komen we er maar niet aan toe om jullie feedback te behandelen. Daarom gaan we er deze week eens goed voor zitten, en nemen we in deze aflevering de tijd om de meest interessante vragen van de afgelopen maanden uitgebreid te beantwoorden. Blijf al die reacties zeker sturen, want wij worden er erg vrolijk van!

Na een 3 maanden klussen is Carnaval Festival weer geopend en wij hebben onze eerste rondjes weer gemaakt. Samen met Wessel Wit van Loooooooooooooooopings bespreken we het resultaat van de onderhoudsbeurt en wat we ervan vinden. Orkest! Opgelet! En 1… 2… 3… 4!

In deze aflevering staan we stil bij de komst van Fabula ter vervanging van PandaDroom en de sloop van het huisje van Vrouw Holle. Daarnaast blikken we vooruit op de heropening van Carnaval Festival en de aanpassingen aan het Huis van de Vijf Zintuigen én bestuderen we de onderhoudskalender voor het najaar van 2019 grondig. Tot slot zijn er ook weer volop kleine nieuwtjes over onderhoud, merchandise... en ibissen!

In deel 2 van ons tweeluik over de geschiedenis van de Efteling vóór 1952 blikken we nog even terug op deel 1 met wat aanvullingen en correcties. Daarna gaan we met onze geschiedschrijving verder vanaf 1950, ontdekken we weer heel wat interessante zaken en smokkelen er stiekem nog één of twee jaar bij... Tot slot proberen we de (ham)vraag te beantwoorden waarmee we ooit aan deze studie begonnen: wat is nu de juiste openingsdatum van de Efteling? Maar of we een antwoord vinden...

Nu Paul terug is uit Schotland is het weer de hoogste tijd voor een nieuwsaflevering, want de afgelopen 3 weken hebben we weer bakken vol Efteling-nieuws verzameld! In deze bomvolle nieuwsaflevering staan we uitgebreid stil bij de opening van de nieuwe Oude Tufferbaan, Kogeloog en de Verlegde Horst, maar ook bij de proef met de verlengde openingstijden en de nasleep van 't vuurpaard. Natuurlijk praten we je bij over de bouwwerkzaamheden van De Zes Zwanen en Bosrijk en is er weer volop klein (onderhouds)nieuws, want in de Efteling gebeurt altijd wel wat!

Sinds het begin van de jaren '90 hanteert de Efteling 31 mei 1952 als openingsdatum van het park. Een beetje doorgewinterde Efteling-liefhebber weet echter dat dit niet helemaal juist is: op die dag opende het Sprookjesbos, het park zelf opende veel eerder. Tijdens onze zoektocht naar de ware openingsdatum kwamen we er al snel achter dat de Efteling ook vóór 1952 een bijzonder rijke en interessante historie heeft. In dit eerste deel van een tweeluik over de vroege geschiedenis van de Efteling nemen we de periode 1933-1949 onder de loep en ontdekken we met behulp van niet eerder geraadpleegde bronnen behoorlijk wat interessante gebeurtenissen in de geschiedenis van het park. Maar we gaan nog verder terug in de tijd, zelfs tot het jaar 1400!

Bordspellen zijn een mooie manier om de Efteling mee naar huis te nemen. In de loop der jaren heeft de Efteling verschillende bord- en gezelschapsspellen uitgebracht en die gaan we deze week bespreken. Dat doen we met Maarten en Marwin, beide fervent bordspelspelers. Ofwel: we wijken aan alle kanten uit naar de grotere wereld van de bordspellen. En we kunnen het niet laten om het Efteling gerelateerde bordspel dat Maarten aan het ontwerpen is te bestuderen.

Vandaag krijgen we een rondleiding op Parck Kaatsheuvel, een park aan de rand van de Loonsche en Drunense Duinen met vakantiewoningen waar je vanaf eind dit jaar kunt overnachten. Het lijkt er op dat dit een prima uitvalsbasis gaat worden mocht je in de buurt van de Efteling willen verblijven. We bespreken welke faciliteiten er komen en wat de uitstraling wordt van het park.

Na 3 weken is er weer volop Efteling-nieuws te melden, en dus rennen we in de nieuwsaflevering van vandaag als twee Razende Reporters de Efteling door, op zoek naar het laatste nieuws! Natuurlijk staan we uitgebreid stil bij de bezoekersaantallen van 2018 en de heropening van Kogeloog, maar ook alle vorderingen bij De Zes Zwanen, Bosrijk, Carnaval Festival en natuurlijk De Oude Tufferbaan. Én als bonus het allerlaatste nieuws over de protesten bij Raveleijn mét ooggetuigenverslag.

Deze week is het wél zover: op veler verzoek staan we weer eens uitgebreid stil bij een Efteling-attractie. Deze keer is het de beurt aan Baron 1898, de divecoaster van B&M die in 2015 opende. In deze aflevering geven we uitgebreid onze mening over deze veel-meer-dan-een-achtbaan. Glück auf!

Een ode aan PandaDroom? Op maandag 1 april?! Nee, dat kon natuurlijk alleen een (goedbedoelde) grap zijn! Maar minstens evenveel plezier beleefden we aan het opnemen van de werkelijke aflevering: een ode aan de schilderkunst van Andreas Giezen. In de daadwerkelijke aflevering bespreken we, met een kwinkslag en de nodige jolijt, de 32 schilderijen die hij maakte voor de salon rond de Efteling Stoomcarrousel. Voor ons ging er een wereld open, hopelijk steken jullie er toch nog iets van op! En dat is geen grap... toch?!

De lente is vol overtuiging begonnen en dus brengen wij jullie vanaf een zonnig Dwarrelplein al het Efteling-nieuws van de afgelopen 2 weken! Natuurlijk babbelen we nog even door over het bestemmingsplan van de Wereld van de Efteling en staan we uitgebreid stil bij de geruchten over Fabula, de vermeende vervanger van PandaDroom, de gestrande samenwerking met Legoland én een gerucht over het Lurk- en Limoenhuys. Natuurlijk is er ook weer heel wat nieuws over De Zes Zwanen, de nieuwe Oude Tuffers, Bosrijk en de Verlegde Horst, maar ook over single entertainment, stapels pannenkoeken, meisjesachtige bikini's en een holle boom.

Deze week gaan we weer eens terug naar het hart van de Efteling: het Sprookjesbos! Niet om te dagdromen over de toekomst, maar om te genieten van al het moois het bos ons biedt. Zonder vooroverleg delen we onze 7 meest favoriete sprookjes met elkaar, wat ontaardt in verrassende overeenkomsten én verschillen...

Vanaf de serene voormalige locatie van het Kinderspoor praten we jullie bij over het laatste Efteling-nieuws. Zo staan we uitgebreid stil bij de uitspraak van de Raad van State over het bestemmingsplan: wat zijn de reacties, wat ging er mis, en vooral: wat nu?! Natuurlijk valt er ook weer volop te vertellen over alle bouwprojecten van de Efteling: de inbreiding van Bosrijk, De Zes Zwanen en het groot onderhoud aan de Oude Tuffers en Carnaval Festival. Tot slot is er ook weer volop klein (onderhouds)nieuws. Alaaf!

Nadat we in de Proeftuyn van het Loonsche Land de schok van de uitspraak van de Raad van State over het bestemmingsplan enigszins hadden verwerkt hadden we zowaar nog wat tijd over om eindelijk weer eens in jullie reacties te duiken! In deze korte bonusaflevering beantwoorden we een aantal recente vragen van onze luisteraars én duiken we nog even in de archieven en behandelen we wat reacties op eerdere afleveringen.

Danny van der Weel is terug en dit keer misbruiken we zijn ervaring als veelvoudig bezoeker van andere parken dan de Efteling. Want zijn er dingen die de Efteling van al die parken kan leren? En zijn er dingen die de andere parken juist van de Efteling kunnen leren? Het zal geen verrassing zijn dat het antwoord op beide vragen “ja” is. En waarom, dat gaan we je uitgebreid vertellen.

Vanmiddag sprak de Raad van State zich uit over de door buurtbewoners aangevraagde voorlopige voorziening van het bestemmingsplan voor de Wereld van de Efteling 2030. Jammer genoeg werd de voorziening toegekend, waardoor de uitbreidingsplannen van de Efteling opnieuw vertraging oplopen. In deze ingelaste extra nieuwsaflevering bespreken we de uitspraak van de Raad van State, proberen we die zo goed mogelijk te interpreteren én kijken we naar de jammerlijke consequenties hiervan.

Zondag 24 februari 2019 vond De Vijf Zintuigen Efteling Pubquiz 2019 plaats in het Carrouseltheater in de Efteling. Wij waren erbij en hebben daar samen met de andere deelnemers een ontzettend toffe middag gehad. Speciaal voor iedereen die er niet bij kon zijn, maar wel de sfeer wil proeven hebben we onze microfoons meegesjouwd en een verslag gemaakt van de middag. Én je kunt ook een beetje meespelen met de quiz! We hebben een aantal vragen opgenomen waar je aan het einde van de aflevering de antwoorden van hoort, dus succes met het beantwoorden!

Tim is eindelijk weer terug na een "zwangerschapsverlof" van bijna 2 maanden en dus is het de hoogste tijd voor een dubbeldikke nieuwsaflevering! We praten je bij vanuit de CloudRoom van het GuestHouse Hotel in Kaatsheuvel over al het Efteling-nieuws van de afgelopen weken. Natuurlijk staan we uitgebreid stil bij de renovatie van de Oude Tuffers en de bouw van De Zes Zwanen, maar ook de bezwaarprocedure tegen het bestemmingsplan bij de Raad van State passeert de revue. Daarnaast duiken we in wat ontwikkelingen om de Efteling heen, zoals het werk aan de Verlegde Horst en verschillende verblijfsaccommodaties. Tot slot is er natuurlijk weer flink wat tijd ingeruimd voor al het andere (onderhouds)nieuws, en Tim kan het niet laten om zijn mening te geven over wat nieuwtjes uit de afgelopen paar nieuwsafleveringen.

Onlangs heeft René Merkelbach zijn nieuwe studio in Kaatsheuvel in gebruik genomen. René kennen we natuurlijk als de man achter enorm veel Efteling-muziek zoals De Vliegende Hollander, Joris en de Draak, Raveleijn, Baron 1898, Symbolica én de nieuwe parkmuziek, maar daarnaast buigt hij zich over nog veel meer projecten. We treffen hem in de nieuwe studio, krijgen een rondleiding en ontkomen er niet aan om het over de Efteling te hebben.

Een nieuwsaflevering midden in de week? Jazeker, want we bespreken (relatief vers van de pers) nieuws over het onderhoud van de Oude Tuffers, de carnavalskraker van O.J. Punctuel én de aankomende zitting van de Raad van State over het bestemmingsplan. Tim is nog afwezig, maar zijn vervanger is Domien Verschuuren! Die kennen we natuurlijk van zijn Battle om de Wisselkabouter met Benten en nog wat andere “hobbyprojectjes”. Veel luisterplezier!

Tussen de Efteling-parafernalia die Tim vorig jaar van vrienden toegestopt kreeg vond hij wat bijzonders: een puntgave Efteling-plattegrond uit 1991. Dat bracht meteen herinneringen boven, want in 1991 kreeg hij ook z'n eerste Efteling-abonnement en dat vormde de start van zijn liefde voor het park. In deze aflevering, opgenomen in een steeds drukker wordende Gelagkamer in het Efteling Hotel, nemen we je mee op een reis terug in de tijd en lopen we in gedachten door de Efteling in 1991. Tim haalt een heleboel herinneringen op aan die tijd, terwijl Paul de plattegrond wat nader bestudeert. Stap met ons in de tijdmachine, terug naar de nineties!

In aflevering 70 hebben we het grote nieuws rondom het Carnaval Festival onderhoud al uitgebreid besproken, maar er waren nog genoeg andere nieuwtjes om een aflevering voor jullie te vullen. Met ondersteuning van Thomas van Groningen (van collega-podcast ThemeTalk) bespreken we o.a. de rustigste dag van het jaar, de pilot met ruimere openingstijden tijdens de meivakantie en staan we stil bij de reactie van de media op het Carnaval Festival nieuws.

Het onderhoud van Carnaval Festival wordt toch wat spannender dan we eerder dachten. Er wordt voor 3 miljoen geïnvesteerd in duurzaamheid, techniek én thematisering. En vooral dat laatste is heel interessant. We bespreken dit nieuws vers van de pers met Wessel Wit van Looopings. Maar het echte “breaking” news hoor je in de eerste minuut van de aflevering!

Vorig jaar maakten we een aflevering over de manier waarop de Efteling de seizoenen en feestdagen viert. Aan het eind van die aflevering vroegen we jullie, onze luisteraars, om ideeën voor feesten en (hard ticket) evenementen in de Efteling. We kregen de afgelopen tijd een paar bijzonder goede ideeën binnen. In deze aflevering nemen we de inzendingen door, geven we onze mening erover en passeren onze eigen ideeën de revue. Maar die zijn natuurlijk lang niet zo goed als jullie ideeën!

Deze week schuift Danny van der Weel aan om Tim te vervangen die alvast verlof heeft gekregen. Desondanks is Tim er toch een beetje bij zodat we jullie wederom kunnen voorzien van al het nieuws rondom de Efteling. Zo is er een update rondom het glas-in-loodraam in het Huis van de Vijf Zintuigen, is de onderhoudskalender voor het eerste deel van 2019 bekend én bracht de Efteling ons wat nieuwtjes rondom het beter benutten van de capaciteit van het park!

Deze week bij Kleine Boodschap: een openhartig interview met Marwin van de Hoeve, de man achter fancommunity De Vijf Zintuigen en bovenal Efteling-liefhebber in hart en nieren. We praten over zijn liefde voor het park, het ontstaan en de groei van De Vijf Zintuigen en de vele evenementen die door de jaren heen zijn georganiseerd, maar ook over fotograferen in de Efteling, het samenwerken met Efteling-coryfeeën, de band met EuropaPark en het overlijden van Ton van de Ven. Tot slot blikken we vooruit op de toekomst van De Vijf Zintuigen en de samenwerking met de Efteling.

Na maandenlange beloftes is het nu zover: we hebben eindelijk weer eens wat tijd vrijgemaakt om reacties van luisteraars te behandelen! In deze (bonus)aflevering bespreken we de reacties die we de afgelopen maanden van jullie binnenkregen via mail en social media, beantwoorden we jullie vragen en geven we onze mening. Veel luisterplezier en blijf vooral reageren!

Allereerst de beste wensen voor 2019! Op de eerste maandag van het nieuwe jaar staat er natuurlijk weer een kersverse aflevering vol Efteling-nieuws voor jullie klaar! We staan uitgebreid stil bij de drukte in de Winter Efteling tijdens de kerstvakantie en bij de infrastructuur rond het park (Tim was er ook deze keer dus nog gewoon bij!), maar ook delen we onze ervaringen met de Interactieve Twinkeltoorts, nemen we verlekkerd de nieuwe aankondigingen voor 2019 door én doen we een duit in het vettige zakje van de #spirellorel. Tot slot kijken we ook nog even naar de vele verschijningsvormen van de Efteling buiten de Wereld van de Efteling.

Bij Kleine Boodschap duiken we maar al te graag de diepte in, maar zo nu en dan maken we ook tijd voor een aflevering met praktische tips voor de minder doorgewinterde Efteling-bezoeker. Nu de winter is aangebroken is het natuurlijk de hoogste tijd voor een aflevering boordevol tips voor een winters dagje in de Efteling, met of zonder sneeuw (liefst mét natuurlijk). In deze aflevering adviseren we je hoe je veilig in de Efteling geraakt, hoe je je het beste voor kunt bereiden en wat de mooiste en meest fotogenieke plekjes in het park zijn. Ook geven we tips over de beste plekken om op te warmen, de meest spectaculaire attracties en meer do's en don'ts. Na het beluisteren van deze aflevering kom je (letterlijk en figuurlijk) beslagen ten ijs!

We naderen het einde van het jaar en dus is het tijd voor de allerlaatste nieuwsaflevering van 2018! Samen met Marwin van de Hoeve van De Vijf Zintuigen nemen we het Efteling-nieuws van de afgelopen 2 weken door. Zo staan we natuurlijk stil bij de gevolgen van de bij de Raad van State ingediende bezwaren op het bestemmingsplan van de Wereld van de Efteling, maar ook bij de recent wel/niet geïntroduceerde Interactieve Twinkeltoorts, nieuwe suites in het Efteling Hotel en een facelift voor het Anton Pieck Museum. We sluiten af met een heus Efteling Jaaroverzicht, en worden ook zelf verrast door het grote aantal ontwikkelingen in de Wereld van de Efteling het afgelopen jaar. Namens het Kleine Boodschap-team: veel luisterplezier, bedankt voor alle steun in 2018 en hele fijne feestdagen!

In deze bijzondere reportage zijn we voor openingstijd te gast in de Winter Efteling! Deze keer gaan we op pad met Mario Dieltjes, groenbeheerder bij het park. Tijdens onze wandeling vertelt Mario honderduit over het groen, de bomen en de planten in het park, maar ook over de waterpartijen, de dieren en de verharding. Kortom: een aflevering volledig gewijd aan de landscaping van de Efteling, die het park zo uniek en adembenemend mooi maakt!

Voor de verandering was er deze keer "breaking" Efteling-nieuws vlak vóór onze opnames, maar erg vrolijk werden we er niet van: er is toch nog een bezwaar ingediend bij de Raad van State tegen het bestemmingsplan Wereld van de Efteling 2030. Ondanks dat we er het fijne nog niet van weten bespreken we in deze nieuwsaflevering de mogelijke consequenties. Maar gelukkig is er ook goed nieuws! Zo bewonderen we het eindresultaat van het groot onderhoud aan het Kabouterdorp en het wisselstrooksysteem op de Europalaan, praten we jullie bij over de nieuwe ontwikkelingen rond Max & Moritz, De Zes Zwanen en het verleggen van de Horst, en natuurlijk kunnen we het ook deze keer niet laten om nog even weg te dromen bij de gedachten aan de Winter Efteling. Daarnaast is er nog volop ander klein (onderhouds)nieuws.

Als je Efteling nieuws volgt, dan kun je niet om Looopings heen. In deze aflevering gaan we in gesprek met Wessel Wit, oprichter en eigenaar van de pretparknieuwssite. We vragen hem het hemd van het lijf over het ontstaan en het succes van Looopings, de hoogte- en dieptepunten, maar ook staan we uitgebreid stil bij de relatie tussen de Efteling en (fan)media, in het verleden, heden en toekomst.

Deze week hebben we Wessel Wit, de grote man achter pretparknieuwssite Looopings, in de arm genomen om ons door de enorme berg aan Efteling-nieuws heen te loodsen. Met z'n drieën staan we uitgebreid stil bij deze hagelnieuwe 20e editie van de Winter Efteling, maar natuurlijk bestuderen we ook de vrijgegeven impressietekeningen van De Zes Zwanen én staan we uitgebreid stil bij het afgeronde onderhoud aan Vogel Rok. Daarnaast praten we jullie bij over alle ontwikkelingen rond de Wereld van de Efteling 2030, de wisselstroken op de Europalaan en een groot aantal andere (onderhouds)nieuwtjes. Natuurlijk dwalen we geregeld af, maar "uitzendkracht" Wessel houdt ons goed bij de les!

Er was eens... een parkje in Kaatsheuvel, met in het letterlijke en figuurlijke hart misschien wel het allermooiste Sprookjesbos van de hele wereld... De afgelopen jaren zijn aan "ons" Sprookjesbos behoorlijk wat nieuwe sprookjes toegevoegd, en ook voor de komende jaren staan er nog flink wat sprookjes op de planning, inclusief een grote uitbreiding van het bos. Daarom fantaseren we er in deze aflevering lustig op los: welke sprookjes zouden wij nog graag terugzien in het bos, en hoe zou het Sprookjesbos zich volgens ons wel of juist niet verder moeten ontwikkelen?

Een week na ons YouTube-debuut hebben we weer een ouderwetse aflevering bomvol Efteling-nieuws voor je! Zo praten we je bij over de werkzaamheden aan de Europalaan en de Verlegde Horst, staan we stil bij de ontwikkelingen rond de Interactieve Twinkeltoorts en de Boarding Pass bij de Python én praten we je uitgebreid bij over de nieuwe strategie van de Efteling: van 5 miljoen naar een 9+! Verder staan we aan de vooravond van van de Winter Efteling stil bij het laatste nieuws over deze 20e editie en hebben we natuurlijk weer een heleboel klein (onderhouds)nieuws!

Bij Kleine Boodschap hebben we het vaak over sprookjes, darkrides en thema, maar deze week gooien we het even over een heel andere boeg! Samen met kenner Pieter Leebooij van Zero G Reviews nemen we de achtbanen van de Efteling nauwkeurig onder de loep en komen we uiteindelijk tot een gezamenlijke top 6!

Deze week even geen aankondiging van een nieuw sprookje, achtbaan of een compleet nieuw themadeel, en dus hebben we voor de verandering eens een lekker compacte nieuwsaflevering! Desalniettemin is er ook deze week weer genoeg te melden: we hebben kleine updates over de Interactieve Twinkeltoorts en het Kabouterdorp, wat nieuws uit de Wereld rond de Efteling én we staan uitgebreid stil bij de komende editie van de Winter Efteling. Bovendien hebben we exclusief nieuws van onze collega's van De Vijf Zintuigen, heet van de naald! Veel luisterplezier, en... vergeet niet je bingokaart bij de hand te houden!

Belofte maakt schuld, en dus is het vandaag eindelijk tijd voor een uitgebreide aflevering vol reacties van jullie, onze luisteraars! We beantwoorden jullie vragen, delen jullie meningen en bespreken jullie opmerkingen op een flink aantal van onze vorige afleveringen. Blijf dus vooral reageren, want je ziet: uiteindelijk maken we er tijd voor!

De nieuwsaflevering van deze week zit weer boordevol! Natuurlijk hebben we het uitgebreid over de heropening van de Bob, de aankondiging van de nieuwe familieachtbaan Max & Moritz en het uitstel van Attractie 2020 (?) in "Strookrijk". Maar ook het bestemmingsplan, Kniesoor, het onderhoud aan Fata Morgana en Vogel Rok, de bouwtekeningen van De Zes Zwanen en een groot aantal andere (onderhouds)nieuwtjes passeren de revue. Geloof het of niet: dat is de oogst van slechts 2 weken!

Philip Corsius, specialist op het gebied van storytelling, schuift deze aflevering weer bij ons aan en beantwoordt alle vragen die we van luisteraars hebben mogen ontvangen na onze eerste aflevering over storytelling. Bovendien geven we op verzoek van luisteraar Mark ook nog onze eigen visie op storytelling. En toen kwam er een olifant met een lange snuit...

Nee, dit is geen luchtspiegeling. Deze speciale bonusaflevering staat volledig in het teken van het groot onderhoud dat de afgelopen 5 weken is uitgevoerd aan Fata Morgana! We trokken onze veiligheidsschoenen aan voor een bezoek aan de nu écht Verboden Stad. We nemen een kijkje op 't plein, in de opstaphal en de vernieuwde Bazaar én varen zelfs een rondje in de attractie tijdens de uitvoering van de laatste werkzaamheden. Onderweg spreken we met Lead Engineer Oscar Vink en Uitvoerder en manusje-van-alles Frank Poels over alle werkzaamheden en verbeteringen. Innoekoesoeboetroes!

Het is nu Tijd voor de Taart, want we brengen deze week alweer onze 50e aflevering uit! Dat vieren we zonder (kinder)champagne maar mét Philip Corsius, expert op het gebied van storytelling, speciaal ingevlogen om het sprookje van De Zes Zwanen voor ons te duiden! Deze nieuwsaflevering zit weer bomvol, met deze keer nog een terugblik op de première van CARO, de (voorlopige?) ontknoping van de bestemmingsplanprocedure Wereld van de Efteling 2030 en natuurlijk de aankondiging van het nieuwe sprookje De Zes Zwanen én Babbelboom Kniesoor in het Sprookjesbos! Tot slot maken we ook nog wat tijd voor wat onderhoudsupdates en kort nieuws. Ook deze 50e keer weer bijna anderhalf uur luisterplezier!

Na 48 afleveringen over de Efteling gaan we deze 49e aflevering toch een beetje vreemd... In deze aflevering bespreken we al onze ándere favoriete pret- en themaparken, in Europa en daarbuiten. Welke parken moet je als Efteling-liefhebber zeker eens gezien hebben, en welke parken staan nog op ons verlanglijstje? Dat leidt af en toe tot fikse discussies... Tot slot bespreken we ook nog even snel welke dierentuinen en musea zeker de moeite waard zijn.

Op zaterdag 15 september ging de nieuwe Efteling-theatershow CARO in première, en wij waren erbij! In deze bonusaflevering nemen we jullie mee naar de rode loper, delen we (enigszins overdonderd) onze eerste reactie na de show met jullie én hebben we interviews met componist René Merkelbach, art director Robert-Jaap Jansen, kledingontwerpster Carla de Kroon en creatief directeur Olaf Vugts. Fijne voorstelling!

Paul en Tim zijn de afgelopen weken allebei nog even op vakantie geweest, maar inmiddels zijn we weer compleet! De hoogste tijd dus om al het nieuws van de afgelopen 4 weken door te nemen. Natuurlijk nemen we de ontwikkelingen rond het bestemmingsplan Wereld van de Efteling 2030 onder de loep: wat is er de afgelopen weken gebeurd en wat is de invloed daarvan op de planning? Bovendien duiken we uitgebreid in de stukken: wat is er nieuw en wat viel ons op? En alsof dat nog niet genoeg is staan we stil bij het onderhoud aan de Fata Morgana en het Kabouterdorp én een heleboel andere zaken die ons in het park zijn opgevallen.

Wie goed naar Bassie en Adriaan heeft geluisterd weet: er zitten 4 seizoenen in een jaar. Maar hoe staat en stond de Efteling daar nu en in het verleden bij stil? De Winter Efteling, de Zeven Mijls Zomer en de Zomeravonden... er is veel meer over te vertellen dan we van tevoren dachten! En hoe staat de Efteling stil bij de feestdagen? Wat zou de Efteling hier nog meer mee kunnen doen? We vragen het onszelf af én vragen jullie om advies. Fijne jaarwisseling!

We hebben het in onze podcast vaak over attracties, de sfeer, de mooie plekjes en de horeca in de Efteling. Maar natuurlijk is ook entertainment onlosmakelijk verbonden met de Efteling! In deze aflevering gaan we er eindelijk eens goed voor zitten. Wat hebben wij zelf met entertainment (en dat verschilt nogal!), wat vinden we van het Efteling-entertainment, wat is ons favoriete entertainment aller tijden (en natuurlijk weet Tim het weer niet bij een top 10 te houden!) en wat zijn onze wensen? En natuurlijk staan we ook weer uitgebreid stil bij jullie mening. Fijne voorstelling!

Wederom een nieuwsaflevering en dit keer met een speciale gast! Tim is op vakantie, dus Maurice springt bij om een aantal zaken te bespreken zoals de aanhoudende drukte in de Efteling, ruimere openingstijden in september en oktober én wat voor infill-attracties geschikt zouden zijn voor de Efteling.Het zal niemand ontgaan zijn dat eind vorige week er weer nieuws was rondom het bestemmingsplan. Daar komen we deze (en de 2 aankomende afleveringen) helaas niet aan toe, maar zodra Tim en Paul beide weer back in business zijn, pikken we dat meteen op! Wil je toch alvast wat details meekrijgen? Check dan onze Twitter account.

Na lang wachten is het dan eindelijk zover: in deze extra bonusaflevering nemen we uitgebreid de tijd om jullie vragen en opmerkingen n.a.v. aflevering 28 t/m 33 te bespreken, en natuurlijk verzanden we daarbij zelf ook weer in wishful thinking en armchair imagineering... In de nabije toekomst hopen we wat meer tijd te kunnen nemen om jullie recentere reacties de revue te laten passeren!

Na 2 voor ons nogal turbulente weken met o.a. Avondboodschap, de ontdekking van de indeling van 't nieuwe Reizenrijk en een veelbesproken aflevering over horeca verwennen we jullie nu weer gewoon met een dubbeldikke nieuwsaflevering! Zo vlak voor onze vakanties praten we jullie nog even snel (?) bij over o.a. de wachttijden bij Symbolica, de grote drukte in de Efteling (en wat daar aan te doen), infrastructurele zaken en wat onderhoudskwesties. Natuurlijk komen we weer niet toe aan het bespreken van jullie reacties, maar wie wat bewaart...

Vrijdagavond 10 augustus 2018 vond dan eindelijk de eerste editie van Avondboodschap plaats, de speciale avond voor en door onze luisteraars! Voor de entree van de voormalige Waterorgelfoyer (hoe toepasselijk?!) spraken we met enkele luisteraars en werden we onderworpen aan lastige vragen en pittige stellingen! Een memorabele avond. We zijn iedereen zeer dankbaar voor hun aanwezigheid en bijdragen! Of je er nu wel of niet ook zelf bij was, je kan de avond nu ook terugluisteren! Volgend jaar weer?

Voor ons is eten en drinken tijdens een dagje Efteling misschien wel net zo belangrijk als de attracties in het park. Daarom staan we in deze aflevering uitgebreid stil bij de horeca in het park. Wat is onze algemene indruk, wat zijn onze favoriete restaurants en verkooppuntjes, en wat is ons favoriete eten en drinken door de jaren heen? Ook de mening van onze luisteraars komt aan bod! Tot slot bespreken we onze wensen voor de toekomst en leggen we elkaar enkele pittige stellingen voor. Eet smakelijk!

In onze nieuwsaflevering van afgelopen maandag stonden we al even stil bij de start van de werkzaamheden aan de snelfietsroute F261, langs de Efteling. Een oplettende luisteraar wees ons op de aanbestedingsstukken van dit project op TenderNed. We doken in deze (openbare) stukken en kwamen interessante zaken te weten die gevolgen lijken te hebben voor de oostelijke uitbreiding van de Efteling (het "Strookrijk") en vooral de planning daarvan. Maar toen we ook nog door wat vervallen tekeningen bladerden stuitten we tot onze verbazing op een rioleringstekening waarop een mogelijke indeling van het nieuwe Reizenrijk ingetekend staat. Zou dit het echt worden...? In deze extra ingelaste nieuwsaflevering speculeren en fantaseren we er lustig op los! Tot slot staan we ook nog even stil bij geruchten over een nieuwe uitbreiding van Bosrijk.

Komkommertijd? Niet in de Wereld van de Efteling! In onze (nu alweer enigszins achterhaalde) nieuwsaflevering hebben we het onder andere over het groot onderhoud voor de Oude Tuffers, de F261 en de Anton Pieckmolen, bespreken we onze ervaringen met het Negen Pleinen Festijn en de Vrolijke Noot en passeren zelfs Toverland en de Tilburgse Kermis de revue!

Nu in Nederland het Nationaal Hitteplan is afgekondigd kunnen wij als Kleine Boodschap ook niet achterblijven. In deze aflevering delen we al onze tips voor een dagje Efteling in de bloedhitte. Paul en Tim zijn weliswaar op z'n zachtst gezegd geen zonaanbidders, maar omdat zelfs een hittegolf van ruim 2 maanden hen er niet van kan weerhouden naar de Efteling te gaan hebben ze in de loop der tijd flink wat praktische tips verzameld! Dompel je onder in zonnebrandcrème, zet je zonnebril op, laad je koeltasje vol en luister met ons mee!

Vandaag opende het nieuwe restaurant "De Vrolijke Noot" op het Dwarrelplein in de Efteling. En aangezien een kleine boodschap in het Frans "La Place" is mocht het Kleine Boodschap-team natuurlijk niet bij de opening ontbreken! In deze extra bonusaflevering blikken we terug op de historie van de locatie, waarbij ook Vrolijke Noten 1.0 en 2.0 de revue passeren, struinen we rond in het nieuwe restaurant, delen we onze eerste ervaringen én hebben we gesprekken met commercieel directeur Jeffrey Jansen van La Place én creatief directeur Olaf Vugts van de Efteling.

In deze relatief rustige nieuwsweek bespreken we onder andere onze eerste Negen Pleinen Festijn-bezoekjes, de Q&A van René Merkelbach op Instagram en de professionalisering van de Efteling Stoomtrein Maatschappij. En eindelijk, ja eindelijk, starten we met het bespreken van jullie reacties van de afgelopen weken! Al stranden we daarbij voordat we de eindstreep halen…

Eind juni opende het GuestHouse Hotel in hartje Kaatsheuvel. Dit bijzondere hotel is voor de Efteling wat de partnerhotels voor Disneyland Parijs zijn, of de Gasthäuser in Rust voor Europapark. Maar wat is het nu eigenlijk precies voor hotel? Wij van Kleine Boodschap zoeken het in deze bonusaflevering voor je uit! We vragen initiatiefnemer (en oud-Eftelinger) Coen Schelfhorst het hemd van het lijf en krijgen een exclusieve rondleiding. En voor wie tot het laatst blijft luisteren hebben we nog een leuke verrassing...

Niets is perfect, zelfs de Efteling niet. Fons Jurgens heeft recent aangegeven dat de komende tijd de focus ligt op het verbeteren van de gastbeleving. Deze week bespreken we die ruimte voor verbetering, al hebben Paul en Tim dit ieder net wat anders opgevat. We kijken positief kritisch naar het park en treffen kleine, grote en gigantische zaken aan die we graag verbeterd, toegevoegd of heropend zien worden.Noot van de redactie: Met ons hoofd in het verleden noemen we Panorama steevast Welkom. Alvast excuses daarvoor.

Drukke tijden in pretparkland. De grootste pretparkuitbreiding in jaren vond plaats bij Toverland, maar de Efteling blijft ons maar nieuws brengen, ook deze zomer. We bespreken onder andere het Negen Pleinen Festijn, meer aanpassingen en nieuwigheden bij Symbolica en, helaas, het voorlopig dicht blijven van de Bob.

Het houdt de liefhebbers vaak flink bezig, en ook wij hebben het er iedere nieuwsaflevering wel over: onderhoud in de Efteling. Maar wat is onderhoud nu eigenlijk? Hoe gebeurt dat in de Efteling, nu en in het verleden? Hoe is het georganiseerd? En wat doet de Efteling nu anders (en beter) dan andere parken? In deze special geven we antwoord op al je vragen!